VERMEER RESİMLERİ VE BATI ANADOLU HALILARI ÜZERİNE BİR YAKLAŞIM

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 26, 245 - 265, 29.07.2020

Nurcan Perdahcı

Öz

Resim sanatı tarihinin en büyük ustalarından biri olan XVII. yüzyıl sanatçısı Vermeer, yirmi yıl gibi kısa süren kariyerinde yaklaşık altmışa yakın resim yapmıştır. Eserlerinden bugüne kadar gelen otuz altı tanesi kayıtlardadır ve uzmanlara göre, tuvallerinde dönemin popüler nesnesi olan çok çeşit ve tarzlardaki Batı Anadolu halılarından iki farklı stildeki halıyı boyar.
Bu çalışma, Hollanda’nın Altın Çağ dönemine, Osmanlı İmparatorluğu ile ilişkilerine değinir ve Vermeer’in eserlerinde boyadığı Batı Anadolu halılarına odaklanır. Bu coğrafya kökenli halıların Altın Çağ resim sanatındaki yerini araştırır. Batı Anadolu’dan Kuzey Avrupa’ya uzanan ve çok çeşitli tipleri olan bu halıların yolculuklarını, XVII. yüzyıl Hollanda iç mekânlarındaki yerini, resim sanatına ve Vermeer resimleri üzerine etkilerini bulgular; Vermeer yapıtlarındaki plastik çözümlemelere yer verir.
Sonuç, Vermeer’in Batı Anadolu halılarına yer verdiği tablolarındaki sıradışı plastik kalitenin; sanatçının özel mekânlara verdiği önemden, sınıf ayrımı yapmaksızın betimlediği genç kadınların içinde bulundukları atmosferi fotografik bir gerçeklikle yansıtmasından ve bu kalın estetik dokumaları üretimlerindeki duyarlılıkla boyamasından kaynaklandığı gerçeğidir.
Vermeer, Hollanda Altın Çağı’nın bu büyük ustası, yapıtlarının kahramanları olan genç kadınları ve Batı Anadolu halılarını dengeli ve ayrıcalık yaratan şiirsel bir yapı içinde zamanı aşarak okuyucusu ile paylaşır.

Anahtar Kelimeler

Altın Çağ, Hollanda, Vermeer, Resim sanatı, Batı Anadolu halıları

Kaynakça

• Aslanapa, O. (2005), Türk Halı Sanatının Bin Yılı, İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Atalay, B. (1967), Türk Halıcılığı ve Uşak Halıları, Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları.