KRİPTO VARLIKLAR VE CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 295 - 352, 29.12.2021

Zeynep Esra Tarakçıoğlu

https://doi.org/10.54704/akdhfd.1024708

Cited By: 4

Öz

İnsanlar tarafından kurulan para sistemleri zaman içinde yetersiz kalarak yerini farklı ödeme sistemlerine bırakmıştır. Kullanılan ödeme yöntemleri, özellikle teknolojinin gelişmesiyle birlikte büyük oranda değişmeye başlamıştır. Bu değişikliğin gerçekleşmesinde, itibari paranın elektronik ortamda kullanılmasına imkân tanıyan elektronik ödeme sistemleri önemli bir rol oynamıştır. En radikal değişim ise kripto varlıkların ortaya çıkmasıyla yaşanmıştır. Kripto varlıkların yaygınlaşmasıyla zamandan ve mekândan bağımsızlaşan, fiziki ve coğrafi sınırlamalardan kurtulan paralar kullanılmaya başlanmıştır. Esasında kripto varlıklar, mahremiyeti ve işlem şeffaflığını kripto şifreleme yöntemiyle koruyarak aracısız ve güvenli veri transferi yapılmasını sağlayan yazılımlardır. Ancak bu varlıklar, verilerin değişim ve yatırım amacıyla kullanılmasına olanak sağladığı için para ile özdeşleştirilmektedir.

Bitcoin’in ortaya çıkmasıyla hayatımıza dahil olan kripto varlıklar, güvenlik, mahremiyet ve hız gibi birçok konuda kişilere büyük avantaj sağlamaktadır. Parasal bir değerin dünyanın bir ucundan diğer bir ucuna daha hızlı, daha güvenli ve daha ucuz şekilde transfer edilebilmesi, bu varlıkların önemli ölçüde yaygınlaşmasına neden olmuştur. Fakat bu teknolojinin sağladığı avantajlar, suç işlemek için yeni fırsatlar arayan suçluların da dikkatini çekmektedir. Üstelik kripto varlıkların ortak kabul gören hukuki bir kimliği bulunmadığından hem ulusal hem de uluslararası alanda yasal boşluklar ortaya çıkabilmektedir. Bu durum suç işlemek isteyen kişilerin daha yoğun bir şekilde bu alana yönelmesine sebep olmaktadır. Suçlular, kripto varlıkların sağladığı anonimlikten faydalanarak hırsızlık, dolandırıcılık, uyuşturucu ve uyarıcı madde ticareti, silah ticareti, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması, vergi kaçakçılığı, terörizmin finansmanı gibi birçok suç tipini daha korkusuz ve kolay şekilde işlemektedir. Bu nedenle konunun cezai ve hukuki açıdan mercek altına alınması önem taşımaktadır. Özellikle mevcut ceza hukuku düzenlemelerinin, kripto varlıkların sanal, anonim ve kompleks yapısıyla mücadele etmek için yeterli olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda ilk olarak konuyla ilgili temel kavramlar hakkında bilgi verilmiş, sonrasında Bitcoin üzerinden kripto varlıkların sistemsel özellikleri somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci ve son bölümünde ise konunun ceza hukuku bakımından yansımaları ele alınarak, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık ve suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin aklanması suçu özelinde Türk ceza hukuku bakımından ayrıntılı bir inceleme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanal para birimleri, Elektronik para, Kripto varlıklar, Bitcoin, Hırsızlık, Dolandırıcılık, Suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin aklanması

Kaynakça

• Bullmann, Dirk; Klemm, Jonas and Pinna, Andrea. In Search For Stability In Crypto-Assets: Are Stablecoins The Solution?. ECB Occasional Paper Series No: 230, 2019.
• Buttigieg, Christopher P. “Anti-Money Laundering Regulation Of Crypto Assets In Europe’s Smallest Member State.”, Law and Financial Markets Review 13, S.4 (2019): 211-227.
• Calcaterra, Craig; Kaal, Wulf A. and Rao, Vadhindran. “Stable Cryptocurrencies.”, Washington University Journal of Law & Policy 61, S.1 (2020):193-228.
• Chen, Weili; Zheng, Zibin; Ngai, Edith; Zheng, Peilin and Zhou, Yuren. “Exploiting Blockchain Data to Detect Smart Ponzi Schemes on Ethereum.”, IEEE Access 7, (2019): 37575-37586.