KLASİK OYLAMA YÖNTEMİNİN ELEKTRONİK OYLAMA YÖNTEMLERİNE EVRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 711 - 744, 27.12.2022

Nizamettin Aydın

https://doi.org/10.54704/akdhfd.1169372

Öz

Modern demokrasiler varlıklarını adil ve serbest seçimlere borçludur. Seçimler demokrasilerin pratik kazanmasını sağlayan bir dizi faaliyeti içeren süreci ifade etmektedir. Günümüzde demokratik yapıya sahip olsun olmasın dünyanın tamamına yakın ülkesinde farklı uygulama yöntemleriyle de olsa bu süreç işlerliğini sürdürmektedir. Pozitif seçim hukuku uygulamaları çerçevesinde yürütülen süreç, siyasi karar alma mekanizmalarının ülke genelinde ve yerel düzeyde belirlenmesi fonksiyonunun yanı sıra önemli kararların alınmasında da kilit rol oynamaktadır. Öyle ki seçmen, tercihiyle bir yandan genel ve yerel yönetime projeksiyon tutarken diğer yandan da özgürlüğünün, ülke yönetiminin ve geleceğinin de yönünü tayin etmektedir.
Teknolojinin hayatın her alanına sirayetinden seçim faaliyetleri de payına düşeni almaktadır. Bu bağlamda teknolojik gelişmelere karşılık gelecek biçimde seçim teknolojileri de çeşitlilik göstermektedir. Bu çeşitlilik kapsamında seçimlerin yönetimi faaliyetlerinin teknoloji ile buluşturulabilmesinin kolaylığına karşın, seçmenin oyunu kullanmaya yönelik seçim teknolojilerinin kullanılması ve geliştirilmesinin zorluğuyla da karşı karşıya kalınmaktadır.
Elektronik seçim sistemleri, seçimler ile ilgili işlemlerin dijital sistemler üzerinden yapılmasını öngören ve günümüzde birçok ülkede uygulama imkânı bulabilmiş sistemlerdir. Özellikle seçimlerin yönetimi ve denetimi faaliyetlerinin adil ve serbest yürütülebilmesi; klasik seçim sistemi uygulamalarının kendi içinde adil ve serbest seçimleri tehdit edebilecek açmazlara yatkın olması, seçmen dikkatsizliği ve tecrübesizliği sonucunda karşılaşılan ve oranları itibariyle seçim sonuçlarına ciddi biçimde etki edebilecek geçersiz oyların varlığı gibi parametreler elektronik oylama uygulamalarının gerekliliğini ortaya çıkaran koyan başlıca olumsuzluklardır.
Bu makalede elektronik oylama sistemlerine ilişkin uygulamalar teorik açıdan ele alınarak bazı dünya pratiklerinden örnek ortaya konulmak suretiyle, seçim sürecinin en önemli aşaması olan seçmenin oy kullanması sürecindeki uygulanabilirliği seçimlerin yönetimi ve denetimi bağlamında tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Seçimlerin yönetimi ve denetimi, elektronik seçim sistemleri, elektronik seçim siteminin uygulanabilirliği, elektronik oylama yöntemleri, internet üzerinden oylama.

Kaynakça

• Aydın, Nizamettin. Dünya’da ve Türkiye’de Seçimlerin Yönetimi ve Denetimi, (Bursa: Ekin Yayınevi, 3. Baskı, 2021.
• Börekçi, Eşref Barış. “Oy Hakkının İnternetten Oy Kullanımı ile Dönüşümü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 23, Sayı 1, İzmir, Erişim Tarihi: Mayıs 10, 2022, https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfd/issue/62365/899918.
• Breedon, Kimberly ; Bryant, A. Christoper. “Counting The Votes: Electronic Voting Irregularities, Election Integrity, And Public Corruption”, University of Memphis Law Review, 49(4), 2019.
• Breindl, Yana ; Pascal, Francq. “Can Web 2.0 Applications Save E-democracy? A Study of How New Internet Applications May Enhance Citizen Participation in The Political Procepp Online”, International Journal of Electronic Democracy, Vol. 1, Iss.1, 2008.
• Clarkson, Elizabeth. “Audits Of Paper Records To Verify Electronic Voting Machine Tabulated Results”, Kansas Journal of Law & Public Policy, 25(3), 2016.
• Çetinkaya, Deniz; Çetinkaya, Orhan. “E-Seçim Uygulamaları için Gereksinimler ve Tasarım İlkeleri”, inet-tr’06 - XI. “Türkiye'de İnternet” Konferansı Bildirileri 21 - 23 Aralık 2006 TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara, 2006.
• Dinçer, Selçuk. E- Demokrasi Aracı Olarak E-Oylamanın Gelişimi ve Türkiye'de Uygulanabilirliği Üzerine Bir Alan Araştırması, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2020.
• Epstein, Jeremy. “Internet Voting, Security, And Privacy”, William & Mary Bill of Rights Journal, 19(4), 2011.
• Ersöz, Selva. “İnternet ve Demokrasinin Geleceği”, Selçuk İletişim, 3 (4), 122, Erişim Tarihi: Mayıs 10, 2022, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/178014.
• Fischer, E.. “Election Reform and Electronic Voting Systems (DREs): Analysis of Security Issues”, 2003.
• https://eci.gov.in/ebooks/eci-atlas/index.html#p=19, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• https://sonuc.ysk.gov.tr/sorgu, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• https://www.valimised.ee/en/archive/statistics-about-internet-voting-estonia, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• https://www.valimised.ee/en/estonian-elections-nutshell/list-voters, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• https://www.valimised.ee/en/estonian-elections-nutshell/right-vote, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• https://www.valimised.ee/en/estonian-elections-nutshell/voting-election-day/voting-election-day, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• https://www.valimised.ee/en/internet-voting/more-about-i voting/introduction-i-voting, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• https://www.valimised.ee/en/internet-voting-estonia, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• https://www.valimised.ee/sites/default/files/uploads/eng/IVXV-UK-1.0-eng.pdf, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• Kaghazchi, Negin. Apex Teknolojisi Yardımıyla Bir Elektronik Seçim Uygulaması Gerçeklenmesi, Beykent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Matematik-Bilgisayar Anabilim Dalı Bilgi Teknolojileri Bölümü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2012.
• King-Hang K., Wang ; Subrota, Mondal ; Ki, Chan ; Xiaoheng, Xie. “A Review of Contemporary E-voting: Requirements, Technology, Systems and Usability”, Data Science and Pattern Recognition, Vol. 1, Iss.1, 2017.
• Malempati, Suman. “The Elections Clause Obligates Congress To Enact Federal Plan To Secure U.S. Elections Against Foreign Cyberattacks”, Emory Law Journal, 70(2), 2020.
• Miller, Birian J.. The Right To Participate, The Right To Know, And Electronic Voting in Montana”, Montana Law Review , 69(2), 2008.
• Mount, Michelle. “Innovations in İnternet Voting Systems”, Georgetown Law Technology Review, 4(2), 2020.
• Musical-Karg, Magdalena. “Is Electronic Voting Panacea for Low Election Turnout: Examples of Estonian E-Elections and Swiss E-Referendums”, Polish Political Science Yearbook, 41, 2012.
• Salman, Halis. Elektronik Seçim Sistemlerinde Güvenlik Amaçlı Algoritma Önerisi, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2016.
• Silhavy, Radek ; Silhavy, Petr. “Internet Voting”, Masaryk University Journal of Law and Technology, 2(2), 2008.
• Simons, Barbara. “Why İnternet Voting Is Dangerous”, Georgetown Law Technology Review, 4(2), 2020.
• Stone, Pamela A.. “Electronic Ballot Boxes: Legal Obstacles to Voting Over The internet”, McGeorge Law Review, 29(4), 1998.
• Telciler, Coşkun. “Elektronik Seçim Sistemleri, Sorunlar, Çözüm Önerileri”, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 2017, İstanbul, s. 108, Erişim Tarihi: Mayıs 12, 2022.
• https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/560151, Erişim Tarihi: Mayıs, 10, 2022.
• Tokaji, Daniel P.. “The paperless chase: Electronic Voting and Democratic Values”, Fordham Law Review, 73(4), 2005.