Matematik Öğretmeni Adaylarının Geometri Başarılarının Cinsiyet, Sınıf ve Üniversite Değişkenlerine Göre İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 128 - 145, 31.03.2022

Aziz İlhan Recep Aslaner

Öz

Bu çalışmanın amacı matematik öğretmeni adaylarına yönelik geçerli ve güvenilir bir Geometri Başarı Testi (GBT) geliştirmek ve adayların geometri başarılarını bazı değişkenlere göre incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada öncelikle matematik öğretmeni adaylarına yönelik bir GBT geliştirilmiş, bu testin uygulaması neticesinde öğretmen adaylarının geometri başarı düzeyleri cinsiyet, sınıf ve üniversite değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Çalışma ilişkisel tarama türündedir. Araştırma örneklemi belirlenirken uygun örnekleme yöntemi tercih edilmiş, Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde iki ilde bulunan eğitim fakültelerinde 2016-2017 öğretim yılı güz döneminde öğrenim görmekte olan 261 bayan ve 131 erkek olmak üzere toplam 400 matematik öğretmeni adayı ile yürütülmüştür. Elde edilen bulgulara göre matematik öğretmeni adaylarının geometri başarı düzeylerinin orta düzeyde olduğu, cinsiyet değişkeni açısından farklılaşmadığı ancak sınıf ve üniversite değişkenleri açısından farklılaştığı tespit edilmiştir. Ayrıca farklılığın anlamlı olduğu gruplar arasında etki büyüklüğü değerleri hesaplanmış, sınıflar arasındaki farklılık için orta ve düşük düzeyde etki büyüklükleri tespit edilirken üniversiteler arasındaki farklılık için orta düzeyde etki büyüklüğü olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular çerçevesinde matematik öğretmeni adayları yetiştirilirken öğretim programlarında geometri öğretimi ile ilgili alan bilgisi derslerinin arttırılması ve öğretmen adaylarının geometrik bilgilerini destekleyecek uygulamalara yer verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geometri, Geometri Başarısı, Matematik Öğretmeni Adayları Alan Bilgisi, Matematik eğitimi

Kaynakça

• Aksu, H. H. & Keşan, C. (2011). İlköğretimde aktif öğrenme modeli ile geometri öğretiminin başarı ve kalıcılık düzeyine etkisi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(1), 94-113.
• Altun, M. (2004). Matematik öğretimi. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Areepattamannil, S. (2014). International Note: What factors are associated with reading, mathematics and science literacy of Indian adolescents? A multilevel examination. Journal of Adolescence, 37(2014), 367–372.
• Arı, K., Çavuş, H. & Sağlık, N. (2010). İlköğretim 6. sınıflarda geometrik kavramların öğretiminde etkinlik temelli öğrenimin öğrenci başarısına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2010), 99-112.
• Aunola, K., Leskinen, E. & Nurmi, J. E. (2006). Developmental dynamics between mathematical performance, task motivation, and teachers’ goals during the transition to primary school. British Journal of Educational Psychology, 76(1), 21-40.
• Baki, A. (2006). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi (3. Baskı). Trabzon: Derya Kitabevi.
• Battista, M.T. (2007). The development of geometric and spatial thinking. In F. Lester (Eds) Second Handbook of Research in Mathematics Teaching and Learning (pp. 843-908). Charlotte, NC: NCTM/Information Age Publishing.
• Baykul, Y. (2004). 6.-8. Sınıflar için ilköğretimde matematik öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bintaş, J. & Bağcıvan, B. (2007). İlköğretim yedinci sınıfta bilgisayar destekli geometri öğretimi. Hasan Ali Yücel Eğilim Fakültesi Dergisi, 7(1), 33-45.
• Bulut, S., Ekici, C., İşeri, A. İ. & Helvacı, E. (2002). Geometriye yönelik bir tutum ölçeği. Eğitim ve Bilim, 27(125), 3-7. Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (10. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cantürk-Gökhan, B. & Başer, N. (2007). Geometriye yönelik öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 68-76.
• Cohen J. (1988). The analysis of variance. In Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (Second ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
• Çağırgan-Gülten, D. & Soytürk, İ. (2013). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin geometri öz-yeterliklerinin akademik başarı not ortalamaları ile ilişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 55-70.
• Çoban, H. (2010). Öğretmen adaylarının matematiksel muhakeme becerileri ile biliş ötesi öğrenme stratejilerini kullanma düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Dinç-Artut, P. & Bal, A. P. (2008). Lise öğrencilerin geometri başarısı ve düşünme stillerinin karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 1-10.
• Duatepe, A. (2000). Van Hiele geometrik düşünme seviyeleri üzerine niteliksel bir araştırma. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi Bildiriler, ss. 562-568. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Duran, M. (2011). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin görsel matematik okuryazarlığı özyeterlik algıları ile görsel matematik başarıları arasındaki ilişki. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
• Erkek, Ö. & Işıksal Bostan, M. (2015). Uzamsal kaygı, geometri öz-yeterlik algısı ve cinsiyet değişkenlerinin geometri başarısını yordamadaki rolleri. İlköğretim Online, 14(1), 164‐180.
• Fidan, Y. & Türnüklü, E. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin geometrik düşünme düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2010), 185-197.
• Geer, E. A., Quinn, J. M. & Ganley, C. M. (2018). Relations between spatial skills and math performance in elementary school children: A longitudinal investigation. Developmental Psychology, 54(12), 1-22.
• Gülten, D.Ç. & Gülten, İ. (2004). Lise 2. sınıf öğrencilerinin geometri dersi notları ile öğrenme stilleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 16(1), 74-87.
• Gürefe, N. & Kan, A. (2013). Öğretmen adayları için geometrik cisimler konusuna yönelik tutum ölçeği geliştirme geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 12(2), 356‐366.
• Hall, W., Davis, N. B., Bolen, L. M. & Chia, R. (1999). Gender and racial differences in mathematical performance. The Journal of Social Psychology, 139(6), 677-689.
• Hoffer, A. (1981). Geometry is more than prof. Journal of Mathematics Teacher Education, 74(1), 11-18.
• Huetinck, L. & Munshin, S. N. (2000). Teaching Mathematics for the 21st Century. Upper Saddle River, New Jersey: Colombus, Ohio.
• İlhan, A. (2015). İlköğretim matematik öğretmen adaylarına yönelik görsel matematik okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi ve görsel matematik okuryazarlığı ile geometri başarıları arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• İlhan A. & Aslaner R. (2018). Matematik öğretmeni adaylarının geometrik şekiller üzerine akıl yürütme becerilerinin üniversite ve sınıf düzeyi değişkenleri açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 82-97.
• Kılıç, Ç. (2003). İlköğretim 5. sınıf matematik dersinde Van Hiele düzeylerine göre yapılan geometri öğretiminin öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve hatırda tutma düzeyleri üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychologıcal Measurement, 30(1), 607-610.
• Kukey, E. (2013). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlık düzeylerinin matematik başarılarına etkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). İlkokul ve ortaokul matematik dersi 1-8. sınıflar öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Musser, G. L. & Burger, W. L. (1997). Mathematics for elementary teachers a contemporary approaches (4 th edition). NJ: Prentice Hall.
• National Council of Teachers of Mathematics [NCTM] (2000a). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: 20191-9988.
• National Council of Teachers of Mathematics [NCTM] (2000b). Curriculum and evaluation standards for school mathematics. Reston, VA: Author.
• Olkun, S. & Toluk-Uçar, Z. (2006). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi (3. Baskı). Ankara: Maya Akademi.
• Oral, B. & İlhan, M. (2012). İlköğretim ve lise matematik öğretmen adaylarının geometrik düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 6(1), 201-219.
• Önal, N. & Güloğlu-Demir, C. (2013). Yedinci sınıflarda bilgisayar destekli geometri öğretiminin öğrenci başarısına etkisi. Turkish Journal of Education, 2(1), 19-28. Pesen, C. (2003). Matematik öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özçelik, D. A. (2010). Ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Şahin, Y. (2012). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının geometrik akıl yürütmelerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Taşdemir, M. & Taşdemir, A. (2008). A comparison of turkish primary school students’ achievement in science and maths subjects. Journal of Qafqaz University, 22(2), 190-198.
• Tekin, A. T. (2007). Dokuzuncu ve on birinci sınıf öğrencilerinin zihinde döndürme ve uzamsal görselleştirme yeteneklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Ubuz, B. (1999). 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin temel geometri konularındaki hataları ve kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(17), 95-104.
• Vatansever, S. (2007). İlköğretim 7. sınıf geometri konularını dinamik geometri yazılımı geometer’s sketchpad ile öğrenmenin başarıya, kalıcılığa etkisi ve öğrenci görüşleri. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Vukovic, R. K., Kieffer, M. J., Bailey, S. P. & Harari, R. R. (2013). Mathematics anxiety in young children: Concurrent and longitudinal associations with mathematical performance. Contemporary Educational Psychology, 38(1), 1–10.