Ortaokul Öğrencilerinin Dinledikleri Şarkıların Sözlerinin Değerler Eğitimi Bakımından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 3 - Türkiye Cumhuriyeti 100.Yıl Özel Sayısı, 679 - 693, 29.10.2023

Yakup Aksoy

https://doi.org/10.38151/akef.2023.78

Öz

Ortaokul öğrencilerinin müzik dinleme alışkanlıklarının belirlenerek dinledikleri şarkıların sözlerinin değerler eğitimi kapsamında hangi kök değerleri içerdiğinin incelendiği bu çalışmada betimsel tarama ve doküman analizi yöntemleri birlikte işe koşulmuştur. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 eğitim öğretim yılında Türkiye’nin üç farklı bölgesinin İstanbul, Şanlıurfa ve Konya şehirlerindeki devlete ait ortaokul ve imam-hatip ortaokullarında öğrenim gören 469 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak dört sorudan oluşan mini bir anket kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda katılımcıların en çok dinlediği sanatçıların Türk ve yabancı uyruklu olduğu, bu isimlerin dijital müzik platformlarının güncel ve en çok dinlenen listelerinde yer aldığı, sanatçıların pop ve rap müzik türünde eserler ürettikleri ve Kore pop sanatçılarının ilk sıralarda yer aldığı tespit edilmiştir. Katılımcıların, şarkıcıları ya da grupları; seslerinin güzelliği, şarkılarının ve şarkı sözlerinin güzelliği, danslarının, giyim tarzlarının ve sahnelerinin güzelliği ile popüler oluşları gibi çeşitli değişkenler yönünden beğendikleri görülmüştür. Katılımcıların en çok dinlediği ilk on şarkının sözlerinde, Millî Eğitim Bakanlığı’nın öğretim programlarında kazandırmayı hedeflediği on kök değerden hiçbirisinin bulunmadığı çalışmanın diğer bulguları arasındadır. Değerler eğitiminde kullanılmak üzere çocuklara yönelik özellikle pop ve rap müzik türlerinde nitelikli şarkıların bestelenmesi ve bu şarkıların devlet eliyle yaygınlaştırılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Müzik eğitimi, Değerler eğitimi, Şarkı sözleri, Ortaokul öğrencileri

Analysing the Lyrics of Songs Listened by Secondary School Students in Terms of Values Education

Öz

In this study, in which the music listening habits of secondary school students are determined and the root values of the lyrics of the songs they listen to within the scope of values education are examined, descriptive survey and document analysis methods are employed together. The sample of the study consists of 469 students studying in state-owned secondary schools and imam-hatip secondary schools in Istanbul, Şanlıurfa and Konya cities of three different regions of Turkey in the 2022-2023 academic year. A mini questionnaire consisting of four questions was used as a data collection tool. Content analysis technique was used to analyse the data obtained. As a result of the study, it was determined that the most listened artists of the participants are Turkish and foreign nationals, the artists produce works in pop and rap music genres, and Korean Pop artists are in the first place. It was observed that the participants liked the singers or groups in terms of various variables such as the beauty of their voices, the beauty of their songs and lyrics, the beauty of their dances, clothing styles and stages, and their popularity. The lyrics of the top ten songs that the participants listen to the most do not contain any of the ten core values that the Ministry of National Education aims to teach in the curriculum. It can be suggested to compose and popularise quality songs for children, especially in pop and rap music genres, to be used in values education.

Anahtar Kelimeler

Music education, Values education, Song lyrics, Secondary school students

Kaynakça

• Açıkgöz Mutlu, F. A. (2014). Mesleki müzik eğitiminin gündelik yaşamla ve güncel müzik kültürüyle ilişkisi. İçinde İpekyolunda Müzik Kültürü ve Eğitimi (pp. 283-288). MÜZED.
• Akhan, N. E., Subaşı, E. ve Açıl, F. B. (2020). Öğretmen adaylarının kök değerlere ilişkin görüşleri. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 115-134.
• Aladağ, S., ve Kuzgun, M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının ‘Değer’ kavramına ilişkin metaforik algıları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(29), 163-193.
• American Academy of Pediatrics (2009). Policy statement-Impact of music, music lyrics, and music videos on children and youth. Pediatrics, 124(5), 1488-94. https://doi.org/10.1542/peds.2009-2145
• Atasoy, M. U. (2019). Öğretmen adaylarının müzik dinleme alışkanlıklarının değerlendirilmesi (Kütahya ili örneği). Turkish Academic Research Review, 4(1), 221-234.
• Aydın, E., ve Sulak, S. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının “değer” kavramına yönelik metafor algıları. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4(2), 482-500. https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000148420
• Aydoğan, İ., ve Gündoğdu, F. B. (2006). Kadın öğretim elemanlarının boş zamanlarını değerlendirme ekinlikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(21), 217-232.
• Balcı F. ve Yelken Yanpar, T. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin "değer" kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 81-90.
• Baş, V., ve Hamarta, E. (2015). Üniversite öğrencilerinde değerler ve yaşamın anlamı arasındaki ilişki. Değerler Eğitimi Dergisi, 29(13), 369-391.
• Bosacki, S., Murray N. F., Pollon, D.E., & Elliott, A. (2006) ‘Sounds good to me’: Canadian children's perceptions of popular music, Music Education Research, 8(3), 369-385. https://doi.org/10.1080/14613800600957495
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Basım). Pegem A.
• Büyükyıldırım, İ., ve Dilmaç, B. (2015). Siber mağdur olmanın insani değerler ve sosyodemografik değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29), 7-40.
• Can, S. (2010). Muğla üniversitesi eğitim fakültesi ilköğretim bölümü öğrenci ailelerinin boş zaman faaliyetlerine katılım biçimlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 861-870.
• Cangal, N. (2008). Müzik formları. Arkadaş Yayınevi.
• Coşkun Keskin, S., ve Akyıldız, M. (2021). Barış Manço şarkılarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi,19 (42), s.153-186 https://doi.org/10.34234/ded.936570
• Çavuşoğlu, S., ve Y. Durmaz (2020). Deneyimsel pazarlama ve yeşil davranış. Hiper Yayın.
• Çoraklı, E. (2018). Sözlü ve sözsüz müzik üzerine felsefi bir karşılaştırma. Art-Sanat Dergisi, (9), 51-58.
• Eken, N. T., ve Öksüz, H. İ. (2019). İlkokul (1-4) Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici metinlerin Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler bakımından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 384-401.
• Ersoy, E. (2018). Sosyolojide değerler ve değer araştırmaları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56). 356-366. https://doi.org/10.17719/jisr.20185639009
• Erbaş, S., Kılcan, B., Yel, Ü., Yaylacı Kılıç, Z., Palaz, T., ve Kılcan, T. (2022). Öğretmen yetiştiren akademisyenlerin ve ortaokul öğretmenlerinin kök değerlere ilişkin görüşleri: Nitel bir çalışma. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 360-375.
• Gunawan F., & Zulaeha, Z. (2017). Analysing character education values at SDIT Al-Qalam through song lyrics. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 84, 43-47. https://doi.org/10.2991/iconeg-16.2017.11
• Hekim, M., ve Yüksel, Y. (2015). Kırsal kesimde yaşayan ortaokul öğrencilerinin rekreatif tercihlerinin göre incelenmesi (Ağlasun ilçesi örneği), Şimşek, K. Y. ve Tütüncü, Ö. (Eds.). İçinde Anadolu Üniversitesi III. Rekreasyon Araştırmalar Kongresi Bildiri Kitabı (pp. 479-487).
• İmik, Ü., ve Haşhaş, S. (2020). Müzik nedir ve hayatımızın neresindedir. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 6(2), 196-202. https://doi.org/10.22252/ijca.854961
• İmre, E. (2022). Kore kültürünün Türk toplumuna aktarımına yönelik çalışmalar: Ankara Kore kültür merkezi örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kırıklale Üniversitesi.
• Kamalı, C., ve Temiz, E. (2017). Ortaokul öğrencilerinin müzik tercihlerinin ve bu tercihleri etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Fine Arts, 12(4), 280-298. https://doi.org/10.12739/NWSA.2017.12.4.D0207
• Kaplan, H., ve Peker, S. (2022). Kök değerler eğitimi açısından Özbek masalları, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 426-444. https://doi.org/10.38151/akef.2022.26
• Karagözoğlu, N. (2020). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin dinlediği şarkıların sözlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(8), 56-78.
• Keskin, A. (2020a). Parasosyal etkileşim açısından K-pop fanlığı: Army hayran kültürü üzerine bir inceleme. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(5), 25-38.
• Keskin, A. (2020b). BTS veya aşık olunacak erkeklik: Youtube’da netnografik bir analiz. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi, 6, 4-22.
• Kılıç, I. (2016). Ortaokul öğrencilerinin müzik ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 360-371.
• Koç, A., ve Dilmaç, B. (2020). Ergenlerin sahip oldukları değerler ile okula karşı tutumları ve okul tükenmişliği arasındaki yordayıcı ilişkiler. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 175-185. https://doi.org/10.51119/ereegf.2020.4
• Kristanto, W. (2020). Javanese traditional songs for early childhood character education. Jurnal Pendidikan Usia Dini, 14(1), 169-184. https://doi.org/10.21009/141.12
• Law, W. W., & Ho, W.C. (2009). Globalization, values education and school music education in China, Journal of Curriculum Studies, 41(4), 501-520. https://doi.org/10.1080/00220270802372329
• Lee, A. (2016). Implementing character education program through music and integrated activities in early childhood settings in Taiwan. International Journal of Music Education, 34(3), 340–351. https://doi.org/10.1177/0255761414563195
• Leming, J. S. (1987). Rock music and the socialization of moral values in early adolescence. Youth & Society, 18(4), 363–383. https://doi.org/10.1177/0044118X87018004004
• Lestari, R. (2012). Nyanyian sebagai metode pendidikan karakter pada anak. Prosiding Seminar Nasional Psikologi Islam, Surakarta, 131-136.
• MEB, (2018). Müzik dersi öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018129173048695-1-8%20M%C3%BCzik%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%2020180123.pdf
• NTV, (2022). Türkiye’de 2022 yılında en çok dinlenen sanatçılar ve şarkılar. https://www.ntv.com.tr/galeri/n-life/kultur-ve-sanat/2022de-turkiyede-en-cok-dinlenen-sarkilar,XjPTEM-DAE66RG9ZqyUyVw/ZvedLIeW7UCtbnX741daqQ
• Özturhan, F. (2019). İmam hatip lisesi öğrencilerinin Güney Kore dizileri izleme durumları ve dizilerin etkileri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Öztürk, E., ve Can A, A. (2020). The effect of music education on the social values of preschool children. Cypriot Journal of Educational Science, 15(5), 1053-1064. https://doi.org/10.18844/cjes.v15i5.5150
• Pérez Jorge, D., Medero, F. B. & Fernández, E. M. (2017). A study of educational programmes that promote attitude change and values education in Spain. Asian Social Science, 13(7), 112-130. https://doi.org/10.5539/ass.v13n7p112
• Saragi, D. (2018). Reconstruction of values in children songs (dolanan) at north sumatera toward building children work ethics and character. In 3rd Annual International Seminar on Transformative Education and Educational Leadership (pp. 741-746). Atlantis Press.
• Say, A. (2002). Müzik sözlüğü. Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Sezer, A., ve Çoban, O. (2016). Ortaokul öğrencilerinin sorumluluk değeri algıları. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 22-39. https://doi.org/10.29065/usakead.232420
• Sonsel, Ö. B. (2018). Analysis of the children’s songs in 2017 elementary school music lesson curriculum in terms of universal values. Journal of Education and Training Studies, 6(11), 75-82. https://doi.org/10.11114/jets.v6i11.3531
• Sönmez, V., ve Alacapınar, F. G. (2018). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Spotify, (2022a). It’s here: The top songs, artists, podcasts, and listening trends of 2022. https://newsroom.spotify.com/2022-11-30/the-top-songs-artists-podcasts-and-listening-trends-of-2022/
• Spotify, (2022b). Türkiye’de bir günde en çok dinlenen şarkı. https://www.instagram.com/p/CmbHjxXDfhf/
• Taşal, B., ve Vural, F. (2011). Şarkı sözlerinde şiddet öğesi: Aksaray ili ilköğretim ikinci kademe öğrencileriyle yapılan bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 251-259.
• TDK. (2023). Türkçe sözlük. 11 Mayıs 2023 tarihinde erişildi. https://sozluk.gov.tr/?kelime=yakla%C5%9F%C4%B1k%20de%C4%9Fer
• Toptaş, B., ve Bilget, S. (2014). Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki ailelerin müziksel geçmişleri ve bu doğrultuda çocuklarını müzik eğitimine yönlendirme durumları. İçinde İpekyolunda Müzik Kültürü ve Eğitimi (pp. 159-165). MÜZED.
• Tulunay Ateş, Ö. (2017). Türkiye’de değerler eğitimi uygulamalarının öğrencilere kazandırılması istenen olumlu özellikler üzerindeki etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 15(34), 41-60.
• Uçan, A. (2018). Müzik eğitimi. Arkadaş Yayıncılık.
• Uluçay, T. (2018). Lise öğrencilerinin dinledikleri müzik türlerinin şiddet eğilimlerine etkisi. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (41), 135-153. https://doi.org/10.32547/ataunigsed.450424
• Wicaksono, H. Y., & Fitria, Y. J. (2019). Early inculcation of character values through children’s songs. In 21st Century Innovation in Music Education (pp. 220-223). Routledge.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (5th Ed.). Seçkin Yayıncılık.
• Yükrük, S., ve Akarsu, S. (2017). Ortaokul (5-8) müzik ders kitaplarında yer alan şarkıların değerler bakımından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1171-1186.