Velilerin Sahip Oldukları Ebeveyn Tutumlarının Öğretmen, Öğrenci Ve Sınıfa Yansımalarının İncelemesi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 3 - Türkiye Cumhuriyeti 100.Yıl Özel Sayısı, 1400 - 1420, 29.10.2023

Büşra Sarı Sabahattin Çiftçi

https://doi.org/10.38151/akef.2023.117

Öz

Bu araştırmanın amacı çocuğu ilkokula devam eden ebeveynlerin çocuğa yönelik takındığı ebeveyn tutumlarının, sınıfa yansımaları nasıldır? sorusuna cevap aramaktır. Sınıf öğretmenlerin, velilerinde görülen ebeveyn tutumlarının öğrencilerin sınıf içi davranışlarına yansımaları konusundaki görüşlerini derinlemesine incelemeyi amaçlayan bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden temel nitel araştırma olarak desenlemiştir. Araştırmanın çalışma grubu, Konya ili merkez ilçelerinde 2021-2022 eğitim-öğretim yılında özel ve devlet okulunda görev yapan 11 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın katılımcılarının belirlenmesinde ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları belirlenirken sınıf öğretmenlerinin çalışmış oldukları okulların türü, hizmet yılı (en az on beş yıl ve üzeri olması tercih edilmiştir) ve bulundukları çevrenin sosyo-ekonomik yapıları bir çeşitlilik alanı olarak kabul edilerek seçilmesine dikkat edilmiştir. Çalışmada araştırmacı tarafından hazırlanan sorular, iki uzman sınıf öğretmeni ve iki eğitim bilimi uzmanına gösterilmiştir. Araştırmacı tarafından yeniden düzenlenen yarı yapılandırılmış “Çocuğu İlkokula Devam Eden Ebeveynlerin Çocuğa Yönelik Takındığı Ebeveyn Tutumların, Çocuk ve Sınıf Öğretmenlerine Yansımaları Araştırmasına İlişkin Kullanılan Öğretmen Görüşme Formu” kullanılmıştır. Elde edilen veriler tematik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgular ışığında katılımcı sınıf öğretmenleri, demokratik ebeveyn tutumunda yetişen öğrencilerin olumlu davranışlar; otoriter, ilgisiz ve koruyucu tutum gösteren velilerin öğrencilerinin ise olumsuz ve istenmedik davranışlar sergilediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucuna göre; anne-babaların çocuk yetiştirmede takındığı tutumların çocuğun sınıf içi davranışlarına olumlu ve olumsuz yansımaları olduğu ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmenleri, ebeveyn tutumları, ilkokul öğrencileri

Examination of The Reflections of Parents' Attitudes to the Teacher, Student and Classroom

Öz

The purpose of this research is to reveal how primary school parental attitudes towards the children influence the primary school student and the primary school teachers. With the aim to thoroughly examine the views of primary school teachers, on the topic of parental attitudes towards their children and their effects on the students' in-classroom behaviors, this study has applied basic qualitative research among qualitative research methods. The study group of the research consists of 11 primary school teachers working in private and public schools in the central districts of Konya Province during the academic year 2020-2021. Criterion sampling method was used to determine the study participants. While determining the study participants, attention was mostly paid, as an area of diversity, to the type of schools the primary school teachers worked in, the current year count of service (preferring minimum of fifteen years or more) and the socioeconomic status of the neighborhood in which they were located. The study questions, prepared by the researcher, were reviewed by to two expert primary school teachers and two academicians. A semi-structured form titled “Teacher Interview Form Used Regarding the Study of Primary School Parental Attitudes towards Students and the Influence of these Attitudes on the Student and the Primary School Teachers” was reorganized and used by the researcher. The results were analyzed using thematic analysis method. In light of the findings, participating primary school teachers concluded that students growing up in a democratic parental attitude atmosphere displayed positive behaviors, while the students of parents with an authoritarian, disinterested and protective attitude displayed negative and undesirable behaviors. According to the study results, the attitudes of parents in raising children has been concluded to have positive and negative influences on the child's in-classroom behavior pattern. Additionally, in the course of raising children it has been concluded that mothers who work are more sensitive and democratic parents than fathers.

Anahtar Kelimeler

Parent Attitudes, Primary School Students, Primary School Teachers

Kaynakça

• KAYNAKÇA (REFERENCES)
• Akalın, S., & İrkin, R. (2018). Ebeveynlerin tutum ve davranışlarının çocukluk çağı obezitesi ile ilişkisi. Izmir Democracy University Health Sciences Journal, 1(3), 49-62.
• Aksoy, D. B., Kılıç, U. Ş., & Kahraman, G. T. (2009). Asya kültürlerinde ebeveynlik stilleri ve uygulamaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (2), 14-25
• Alpoğuz, D. (2014). Algılanan ana-baba tutumlarının ilköğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarına ve Türkçe dersi akademik başarılarına etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Ahi Evran Üniversitesi.
• Arrindell WA, Akkerman A, Bagés N & ark. (2005) The Short-EMBU in Australia, Spain, and Venezuela: factorial invariance, and associations with sex roles, self-esteem, and Eysenckian personality dimensions. Eur J Psychol Assess 21:56–66.
• Arrindell WA, Sanavio E, Aguilar G & ark. (1999) The development of a short form of the EMBU: its appraisal with students in Greece, Guatemala, Hungary, and Italy. Pers Individ Dif 27:613–628.
• Au, W. (2007). High-stakes testing and curricular control: A qualitative metasynthesis. Educational Researcher, 36, 258-267.
• Aydoğdu, F. & Dilekman, M. (2016). Ebeveyn Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2): 570-585.
• Babaoğlan, E., Çelik, E., & Nalbant, A. (2018). İdeal Öğrenci Velisi Üzerine Nitel Bir Çalışma. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 51-65.
• Barge, J. K. & Loges, W. E. (2003) Parent, student and teacher perceptions of parental involvement. Journal of Applied Communication Research, 31(2), 140-163.
• Baumrind, D. (1991). The Influence of Parenting Style on Adolescent Competence and Substance Use. The Journal of Early Adolescence, 11(1), 56-95.
• Birgin, M. (2012). Çocuk Eğitiminde Ailenin Önemi . El Yayınları .
• Candemir, F. A. (2000). Anne-baba tutumlarının çocuktaki benlik kavramı üzerine etkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Çalık, M., Ayas, A. & Ebenezer, J.V. (2005). A review of solution chemistry studies: Insights into students’ conceptions. Journal of Science Education and Technology, 14(1), 29-50.
• Durmuş, R. (2006). 3-6 yaş arası çocuğu olan ebeveynlerin kişilik özellikleri ile anne-baba tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Dursun, A. (2010). Okul öncesi dönemdeki çocukların davranış problemleriyle anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, [Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Ekinci, S. Z. (2019). Okul öncesi kurumlarında öğretmen-aile iş birliği ve öğretmenlerin velilerle yaşadıkları sorunlar [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Ekşi, A. (1990). Çocuk, genç, ana babalar. Bilgi Yayınevi.
• Fan, X., & Chen, M. (2001). Parental Involvement and Students’ Academic Achievement: A Meta-Analysis. Educational Psychology Review. 13(1), 1–22. https://doi.org/10.1023/A:1009048817385.
• Finfgeld, D. L. (2003). Metasynthesis: The state of the art-so far. Qualitative Health Research, 13(7), 893- 904.
• Goodall, J. (2013). Parental Belief and Parental Engagement: How Do They Interact ? Journal of Beliefs and Values, 34, 87-99.
• Gökçe, E. (2000). İlköğretimde Okul Aile İşbirliğinin Geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 204-209.
• Gökdere, E. (2013). Öğretmen Beklentilerinin Yönetimi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 179-183.
• Hoskins, D. (2014). Consequences of Parenting on Adolescent Outcomes. Societies, 506-531.
• Kaya, A., Bozaslan, H. & Genç, G. (2012). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18:208-225.
• Kılıçarslan, F. (2008). Çocuğumu Nasıl Eğitmeliyim. (1. Baskı). Turkuaz Kitaplığı.
• Kocayörük, Ş. (2016). Parental Involvement and School Achievement. International Journal of Human and Behavioral Science, 2(2).
• Meesters C, Muris P, & Esselink T (1995) Hostility and perceived parental rearing behaviour. Pers Individ Dif 18:567–70.
• Ömeroğlu, F. (1996). Okulöncesi dönemde çocuğun terbiyesinde annenin rolü ve annelerin çocuk yetiştirme tutumları (anne tutumlarının demografik bilgilere göre farklılaşıp farklılaşmadığına ilişkin bir araştırma), [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Marmara Üniversitesi.
• Özçelik, A (2020). Kaynaştırılmış ortamdaki normal gelişim gösteren çocukların öğrenme güçlüğü olan akranlarına karşı tutumlarının incelenmesi (Pendik örneği). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Üsküdar Üniversitesi.
• Özden, M. ve Saban, A. (2019). Nitel araştırmalarda paradigma ve teorik temeller. A. Saban ve A. Ersoy (Ed), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (s. 1-31). Anı Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. John Wiley & Sons, Ltd.
• Şahin, F. T., & Özyürek, A. (2008). 5-6 Yaş Grubu Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Demografik Özelliklerinin Çocuk Yetiştirme Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 395-414.
• Şanlı, D. (2007). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Şendoğdu, M. C. (2000). Anaokuluna devam eden 5-6 yaş çocuklarının anne babalarını algılamaları ile anne babaların kendi tutumlarını algılamaları arasındaki ilişki [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Şirin, S. (2019). Yetişin Çocuklar (30 b.). Doğan Egmont Yayıncılık.
• Tuzcuoğlu, N. (2003). Bir Aile Olmak: Anne Baba Olmanın Altın Kuralları, Morpa Yayınları.
• Üredi, I., & Erden, M. (2009). Öz-Düzenleme Stratejileri ve Motivasyonel İnançlarının Yordayıcısı Olarak Algılanan Anne Baba Tutumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 781-811.
• Walsh, D. & Downe, S. (2005). Meta-synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211.
• Yaprak, B. (2007). İlköğretim öğrencilerinin algıladıkları anne-baba tutumunun diskriminant analiziyle belirlenmesi ve benlik saygısı ile olan ilişkisinin değerlendirilmesi üzerine bir uygulama [Yüksek Lisans Tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Yavuzer, H. (1998). Çocuk Psikolojisi (16.Basım). Remzi Kitabevi
• Yavuzer, H. (2013). Çocuk ve Ergen Eğitiminde Anne Baba Tutumları (4.Baskı). Timaş Yayınları.
• Yıldırım, A. & Şimşek, B. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (11b). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, A. (2004). Ebeveyn Tutumları ve Saldırganlık. Polis Bilimleri Dergisi, 131-150.
• Yılmaz, H. (2020). Possible Result of Extreme Parenting: Power of Helicopter Parenting Attitude to Predict Ego Inflation. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 523-554.
• Yörükoğlu, A. (2007). Aile ve Çocuk. (7. Baskı). Özgür Yayınları