The Wording of Istifham in the Arabic Language: A Study in the Framework of Bukhari's al-Jami'u's-Sahih

Yıl 2022, Cilt: 52 Sayı: 2, 40 - 56, 31.12.2022

Abdullah Gümüşsoy Mücahit Küçüksarı

https://doi.org/10.51121/akif.2022.21

Öz

The Prophet Muhammad (PBUH) had used the literature and rhetorical techniques of Arabic language when conveying the messages of Islam to people. One of the technique that the Prophet had used was ‘Questioning’. Questioning originally means declaring the wish of seeking information verbally about something that was unknown before. One of the most important aspects of questioning method is it’s being able to be used in a metaphorical sense to expresses meaning outside of its literal sense. I tried to give some brief information about the role of hadiths in Arabic language and literature, and then dealt with the issues of questioning method and questioning prepositions in Arabic language, and characteristics of questioning style from rhetorical perspective. Also, the ways of questioning methods used in the hadiths collected in Bukrasi’s is explained throughout, alongside given relevant examples that introduce the aspects of questioning methods in terms of rhetoric.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language, Arabic Literature, Bukhari, Methodology of Questioning.

Arap Dilinde İstifhâm Üslûbu: Buhârî’nin el-Câmi‘u’s-Sahîh’i Çerçevesinde Bir İnceleme

Öz

Hz. Peygamber İslâm dininin mesajlarını insanlara iletirken Arap dilindeki edebiyat ve belagat üslûplarını kullanmıştır. Hz. Peygamber’in kullandığı bu üslûplardan biri de istifhamdır. İstifham, aslı itibariyle daha önceden bilinmeyen bir şey hakkında bilgi edinme isteğinin sözlü olarak ifade edilmesidir. İstifhamın önemli özelliklerinden biri de bazı durumlarda hakiki anlamı dışında kullanılarak mecâzî anlamlar ifade etmesidir. Bu makale okuyucuya Arap dili ve edebiyatında hadisin rolü hakkında özet bilgiler vermekle birlikte, Arap dilinde istifham ve edatları, belagat açısından istifham ve istifham üslûbu konularında temel bilgiler sunduktan sonra, Buhârî’de geçen hadislerde istifham üslûbunun, hangi anlamlarda kullanıldığı izah edilmeye çalışılmış, örnekler eşliğinde istifham üslûbunun belagat açısından özellikleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili, Arap Edebiyatı, Buhârî, İstifhâm Üslûbu

Kaynakça

• Abbâs, Fadl Hasan. el-Belâğa fünûnuhâ ve efnânuhâ ilmu’l- me‘ânî. Amman: Dâru’l-Furkân, 1997.
• Buhârî, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail. Sahih-i Buhârî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Câhiz, Ebû Osmân Amr b. Bahr b. Mahbûb. el-Beyân ve’t-Tebyîn. thk. İbrahim Şemseddîn. Beyrut: Müessesetü’l-‘Âlemî, 2003.
• Cürcânî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Alî es-Seyyid eş-Şerif. et-Ta‘rîfât. thk. Muhammed Sıddîk el-Minşêvî. Kâhire: Dâru’l-Fazîlet, t.y.
• Dayf, Şevki. Târîhu’l-edebi’l-‘Arabî-el-‘asru’l-İslâmî. Kahire: Dâru’l-Meârif, 1963.
• Ebû Hayyân el-Endelüsî, Muhammed b. Yûsuf. el-Bahru’l-muhît fi’t-Tefsîr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1992.
• Furat, Ahmet Suphi. Arap Edebiyatı Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1996.
• Hâşimî Ahmed. Cevâhiru’l-belâğa fi’l-be‘ânî ve’l-beyân ve’l-bedî‘. thk. Yusuf es-Sameylî. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘Asriyye, 1999.
• Hüseyin, Abdulkadir. Fennu’l-belâğa. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1989.
• İbn Cinnî, Ebu’l-Feth Osman. el-Hasâis. thk. Muhammed Ali en-Neccâr. Beyrut: el-Mektebetü’l-İlmiyye, t.y.
• İbn Hacer el-Askalânî. Fethu’l-bârî bi şerhi Sahîhi’l-Buhârî. thk. Muhibbuddîn el-Hatîb-Muhammed Fuâd Abdulbâkî. Kâhire: Dâru’r-Reyyân li’t-Türâs, 1986.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullâh b. Yûsuf b. Ahmed b. Abdillâh el-Ensârî. Muğni’l-lebîb. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1995.
• İbn Manzûr, Cemaleddîn Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l- Arab, Kahire: Dâru’l-Me‘ârif, 1990.
• Kazvînî, Ebü’l-Meâlî Celâlüddîn el-Hatîb. el-Îzâh fî ‘ulûmi’l-belâğa. thk. Muhammed Hafâcî. Beyrut: 1980.
• Koçyiğit, Talat. Hadis Tarihi. Ankara: TDV Yayınları, 2014.
• Matlûb, Ahmed. Mu‛cemu’l-mustalahâti’l-belâğiyye ve tatavvuruhâ. Beyrut: Mektebetü Lübnân en-Nâşirûn, 1996.
• Merâğî, Ahmet Mustafa. Ulûmü’l-belâğa. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
• Meylânî, Muhammed b. Abdirrahîm el-Ömerî. Şerhu’l-Muğnî Bağdat: Dîvânü’l-Vakfi’s-Sünnî, 2011.
• Müsennâ, Ebû Ubeyde. Mecâzü’l-Kur’ân. thk. Fuat Sezgin. Beyrut: Muessesetü’r-Risâle, 1981.
• Râfi’î, Mustafa Sadık. Târîhu âdâbi’l-‘Arab. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
• Sabbâğ, Muhammed b. Lutfî. et-Tasvîru’l-fennî fi’l-Hadîsi’n-Nebevî. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1983.
• Sâbûnî, Muhammed Ali. Safvetü’t-tefâsir. Beyrut, Dâru’l-Kalem, 1980.
• Sâlih, Subhî. Ulûmü’l-Hadîs ve mustalahuhû. Beyrut: Dâru’l-İlm, 2009.
• Sekkâkî, Ebû Ya‘kûb. Miftâhu’l-‛ulûm. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1987.
• Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed. el-İtkân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. thk. Mustafa Dîb el-Buğa. Dımeşk: Dâru İbni Kesîr, 1996.
• Sübkî, Bahâuddîn. Arûsü’l-efrâh fî şerhi Telhîsi’l-Miftâh. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 2003.
• Taftazânî, Sadüddîn. el-Mutavvel ‛ala’t-Telhîs. İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1891.
• Tâhiru’l-Mevlevî. Edebiyat Lügatı. neş. Kemal Edip Kürkçüoğlu. İstanbul: Enderun Kitabevi, 1994.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Cârullah Mahmud b. Ömer. el-Keşşâf an hakâiki’t-tenzîl. thk. Abdurrezzak el-Mehdî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1997.
• Zerkeşî, Bedruddîn Muhammed b. Abdillah. el-Burhân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1994.