Avrupa’da İslamofobi’nin Tarihi Kökleri ve Güncel Nedenleri

Yıl 2023, Cilt: 53 Sayı: 1, 62 - 74, 30.06.2023

Selim Özarslan

https://doi.org/10.51121/akif.2023.32

Öz

İslam korkusu anlamına gelen ancak beş on sene gibi kısa bir sürede korku ve kaygı süreçlerini aşarak İslam nefret ve düşmanlığına dönüşen İslamofobi, Amerika Birleşik Devletleri’nde olduğu gibi Avrupa ülkelerinde de her geçen gün artmaktadır. Batı ülkelerinde yaşayan Müslümanlar, dozu her geçen gün artan bu İslamofobik söylem ve eylemlere muhatap edilerek aşağılanmakta, ayrımcılığa maruz bırakılmakta, en temel insan hakkı olan güven içinde yaşama hakları ellerinden alınmak istenmekte adeta yaşadıkları ülkelerden uzaklaştırılmaya çalışılmaktadır. 11 Eylül 2001 saldırılarıyla Amerika’da zirve yapan İslam düşmanlığı, kısa sürede Müslümanların yoğun olarak yaşadığı Avrupa ülkelerine, oradan Avustralya kıtasındaki Yeni Zelanda gibi ülkelere ulaşmış, orada yaşayan birçok Müslüman camide ibadet halinde iken silahlı saldırıya uğrayarak hunharca öldürülmüşlerdir. Son olarak İsveç ve Danimarka’da Müslümanların kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim ve Türk Bayrağı yerlerde yakılmak suretiyle saldırıya uğramış, nefret ve ayrımcılığa maruz bırakılmıştır. Bu İslamofobik saldırılar dünyanın her yerindeki Müslümanları kaygı ve endişeye sevk etmekte, içinde bulunduğumuz post modern çağın zorunlu hale getirdiği farklı kültürel değerlere sahip insanların bir arada yaşama gerekliliğini ve dünya barışını tehdit eder boyuta taşımıştır. Son zamanlarda İslamofobi, dinler arası diyalog, farklı kültürel değerlere sahip insanların bir arada yaşama gerekliliğini konu edinen çalışmaların yapılması konunun hem Müslümanlar hem de dünya barışı için önemli olduğunu göstermektedir. Bu konuda yapılan kimi çalışmalar sadece bazı Avrupa ülkelerindeki dinler arası diyalog çalışmalarını ana tema olarak belirlerken biz bu çalışmamızda Batı’da son çeyrek asırda ortaya çıkan ancak akılla açıklanması mümkün olmayan İslamofobi’nin başka bir deyişle İslam karşıtlığının tarihi ve güncel sebeplerinin neler olduğunu irdelemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Kelam, İslamofobi, Avrupa, İslam Karşıtlığı, Tarihi ve Güncel Sepebler

Teşekkür

Sayın Editör, derginizin tanıtım yazısı tarafıma geldi. Bu sebeple makalemi size gönderiyorum. Derginiz Tr Dizinde taranmıyor, ancak teşvik için geçerli Uluslar arası dizinler de yayınlanıyor değil mi? Selamlar. Dekanınız Kamil Bey'e de Selamlar.

Historical Roots and Current Causes of Islamophobia in Europe

Öz

Islamophobia, which means the fear of Islam, turned into hatred and hostility towards Islam in a short time of five to ten years. It has been increasing every passing day in European countries as well as in the United States. Muslims living in Western countries are humiliated and discriminated against and subjected to these Islamophobic discourses and actions, the dose of which is increasing day by day, and their right to live in safety, which is their most basic human right, is sought to be taken away from them. Islamophobia, which peaked in the United States with the 11 September 2001 attacks, soon reached European countries where Muslims are concentrated and then to countries such as New Zealand on the Australian continent, where many Muslims living there were attacked and brutally killed while they were praying in mosques. Finally in Sweden and Denmark the holy book of Muslims the Qur'an, and the Turkish Flag were burned on the ground, and they were attacked and exposed to hatred and factionalism. These Islamophobic attacks have made Muslims all over the world anxiety and concerned and have brought the necessity of living together with people with different cultural values, which the post-modern period we live into a level that impends world peace. Lately studies on Islamophobia inter-religious dialogue and the need for people with different cultural values to live together show that the issue is important for both Muslims and world peace. While some studies on this subject only identify the interreligious dialogue studies in some European counties as the main theme, in this study, we will try to examine the historical and current causes of Islamophobia, which emerged in the West in the last quarter century but cannot be explained by reason. In other words, we will examine the historical and current causes of anti-Islamism.

Anahtar Kelimeler

Theology, Islamophobia, Europe, Anti-İslam, Historical and Current Reasons

Kaynakça

• Arıkan, Adem. “Nijerya’da Selefiler”, İlahiyat Akademi Dergisi. 2015, 1/1-2, ss. 283-302.
• Armstrong, Karen. Hz. Muhammed İslam Peygamberinin Biyografisi. çev. Selim Yeniçeri, İstanbul: Koridor Yayınları, 2005.
• Arthur de Gobineau, The Inequality of Human Races, Translated By Adrıan Collıns, (London: William Heinemann, 1915), 205. https://www.gutenberg.org/cache/epub/69751/pg69751-images.html. E. Tarihi: 16.06. 2023.
• Bayraklı, Enes- Farid, Hafez. The state of Islamophobia in Europe, in: European İslamophobia Report 2017. İstanbul: SETA, 2018.
• Bozkurt, Mustafa. “Doğu Batı Çekişmesinin Bir Aracı Olarak İslamofobi’nin Pragmatik Nedenleri Üzerine Makāsıdü’ş-Şerîa Bağlamında Bir Tahlil Denemesi”. Kader 20/2 (Aralık 2022), 626-643. https://doi.org/10.18317/kaderdergi.1174724
• Fığlalı, Ethem Ruhi. “Önsöz” Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri (The Formative Period of İslamıc Thought). Ankara: Umran Yayınları, 1981.
• Fığlalı, Ethem Ruhi. Çağımızda İtikâdi İslam Mezhepleri Tarihi. 4. Baskı, İstanbul: Selçuk Yayınları, 1990.
• Garaudy, Roger. Entegrizm Kültürel İntihar. çev. Kamil Bilgin Çileçöp, İstanbul: Pınar Yayınları, 1993.
• Garaudy, Roger. İslam ve İnsanlığın Geleceği. çev. Cemal Aydın, İstanbul: Pınar Yayınları, 1990.
• Garaudy, Roger. Yaşayan İslam. çev. Mehmet Bayraktar, İstanbul: Pınar Yayınları, 1995.
• Güler, İlhami. Direniş Teolojisi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2010.
• Hampher, İslam’ı Nasıl Yokedelim Bir İngiliz Ajanının Hatıraları, çev. Nevzat Göktaş, İstanbul: Nehir Yayınları, 1992.
• http://www.internethaber.com/islam-karsitlari-sokaga-dokuldu-750091h.htm. e. tarihi. 3.4.2016
• https://aawsat.com/turkish/home/article/1583341/imil-emin/islamofobi’nin-tırmanışı-gerçeklik-ve-sonuçlar, e. tarihi: 14.02.2019.
• https://www.jstor.org/stable/20045621?seq=1, e. tarihi. 30. 3. 2023.
• https://www.sabah.com.tr/avrupa/2018/09/20/irkci-geert-wilders-haddini-iyice-asti e. tarihi. 20. 9. 2018.
• John L. Esposito, “Önsöz”, İslamofobi Endüstrisi, Nathan Lean, 3. Baskı, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2019.
• Lewis, Bernard. “Return of Islam /İslam’ın Dönüşü”, Commentary, Ocak, 1976.
• Lewis, Bernard. “The Revolt of Islam /İslam’ın Başkaldırışı”, Middle East and West. Bloomington: Indiana University Press, 1964.
• Lock, John. İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme, Çev. Vehbi Hacıkadiroğlu, İstanbul: Ara Yayıncılık, 1992.
• Nathan Lean, İslamofobi Endüstrisi, 3. Baskı, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2019.
• Önal, Recep, “İslamofobi Bağlamında İslam Karşıtı Söylemlerin Batı Dünyasındaki Yansımaları: Norveç Örneği -Karikatür Krizi Ve Berwick Terör Saldırısı”, Kader, 16/ 2, 2018, ss. 373-403.
• Önal, Recep. “Avrupa’da Müslümanların Birlikte Yaşama Serüveni: Norveç Örneği -Çokkültürlü Yaşam, Sosyo-Kültürel Organizasyonlar ve Dinlerarası Diyalog Perspektifinden Bir Analiz”, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries) 11/1, 2016, ss. 167-185.
• Önal, Recep. Avrupa’da İslam ve Müslüman Azınlıklıklar: Çokkültürlülük & İslamofobi & Dinlerarası Diyalog (Norveç Örneği) Bursa: Emin Yayınları, 2017.
• Özarslan, Selim. “Batı’da İslamofobinin Artması, Cami Saldırıları ve Bu Eylemlerin Altında Yatan İslam ve Hz. Peygamber Tasavvuru”, Nübüvvet ve Medeniyet. İstanbul: Kitap Dünyası Yayınları, 2017.
• Özarslan, Selim. Günümüz Kelam/ İnanç Problemleri. Ankara: Nobel Yayınları, 2016.
• Pipes, Daniel. “Muslims are Coming, Muslims are Coming /Müslümanlar Geliyor, Müslümanlar Geliyor”, National Review, 19 Kasım 1990.
• Rodinson, Maxime, Muhammed,-Yeni Bir Dünyanın ve Peygamber’in Doğuşu-, çev. Atilla Tokatlı, İstanbul: Doruk Yayınları, 2013.
• Runnymede Trust, İslamofobi: Hepimiz İçin Bir Sınav: Runnymede Trust Komisyonunun İngiliz Müslümanları ve İslomofobi ile İlgili Raporu, London: Runnymede Trust 1997.
• Said, Edward. Oryantalizm, Sömürgeciliğin Keşif Kolu. çev. Selahattin Ayaz, 3. Baskı, İstanbul: Pınar Yayınları, 1991.
• Sarıçam, İbrahim vd. İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasavvuru. Ankara: Nobel Yayınları, 2011.
• Savaş, Rıza. “İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasavvuru” Kitabı Üzerine Kısa Bir Değerlendirme, Türk-İslam Tarihinde ve Batı’da Hz. Muhammed Algısı, Siret Sempozyumu II. Bilecik: Bilecik Üniversitesi Yayınları, 2012.
• Schimmel, Annemarie, Ve Muhammed Onun Elçisidir, -İslam Dindarlığında Peygamber Saygısı-, çev. Ekrem Demirli, İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2011.
• Schimmel, Annemarie. “Avrupa Gözü ile Türkiye’de İslamiyet (1900-1965)”, çev. Hulusi Yavuz, İslami Araştırmalar Dergisi, C. 2, S. 8, Ağustos 1988.
• Şerbetçi, Koray. “İslamofobinin Tarihsel ve Kültürel Kökenleri”, İslamofobi ve Batı’da Yükselen Irkçılık. 3. Baskı, İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2022.
• Watt, W. Montgomery. İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri (The Formative Period of İslamıc Thought). Ankara: Umran Yayınları, 1981.
• Watt, W. Mongomery. Hz. Muhammed Mekke’de. çev. Rami Ayas, Azmi Yüksel, Ankara: AÜİF Yayınları, 1986.
• Watt, W. Mongomery, Hz. Muhammed Mekke’de. çev. Süleyman Kalkan, İstanbul: Kuramer Yayınları, 2016.
• Yazır, Elmalı Hamdi. Hak Dini Kuran Dili. İstanbul: Çelik- Şura, ts.