İşçi Hareketleri ve Sendikacılığın Medya’da Sunumu: Bir Örnek Tekel Eylemleri
Yıl 2016,
Sayı: 25, 271 - 293, 30.06.2016
Serhat Çoban
Eylem Tuna Çoban
Öz
Kapitalizm 1970’li yılların ikinci yarısından itibaren girdiği buhrandan çıkabilmek için
yeniden yapılanma sürecine girmiş, bu doğrultuda da yeni sağ politikalar uygulamaya
konulmuş ve sosyal refah devleti anlayışından adım adım uzaklaşılmıştır. Küresel
ölçekte görülen yeniden yapılanma politikaları Türkiye’yi de etkilemiş ve 24 Ocak
1980 tarihinde alınan “24 Ocak Kararları” ile gelir dağılımındaki eşitsizlikler daha
da artmıştır. Yeniden yapılanma sürecine uyumlu olarak medya alanında önemli
dönüşümler yaşanmış, pazar koşullarına göre hareket eden medya içerikleri zamanla
değişmiş, bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kamusal yararı önceleyen yayıncılık
anlayışından uzaklaşılmıştır.
Bu anlamda çalışmada; üretim yapısındaki dönüşümler, işçi sınıfının
örgütsüzleştirilmesinde 1970’li yılların ikinci yarısından itibaren kapitalizmin girmiş
olduğu yeniden yapılanma süreci ile yaygınlaşmaya başlayan yeni sağ politikalar ve
bu politikaların meşrulaştırılma alanı olarak kullanılan medyanın üstlendiği misyon
temelinde işçi eylemlerinin, sendikal hareketlerin basındaki sunumu ele alınmıştır. Bu
doğrultuda da 15 Aralık 2009 – 3 Mart 2010 tarihleri arasında gerçekleşen Tekel işçi
eylemlerinin Cumhuriyet, Hürriyet, Zaman gazetelerindeki sunumu örnek olay olarak
ele alınıp eleştirel söylem çözümlemesi yöntemiyle incelenmiştir.
Kaynakça
-
Adaklı, Gülseren (2006). Türkiye’de Medya Endüstrisi. Ankara: Ütopya.
Arsan, Esra Doğru (2004). “Medya Güç İdeoloji Ekseninde Merve Kavakçı Haberlerinin İki Farklı
Sunumu.” Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi. Çiler Dursun (der.) içinde. Ankara: Elips.
Aydoğanoğlu, Erkan (2011). Dünyada ve Türkiye’de Sendika – Siyaset İlişkisi. Ankara: KültürSanat
Sen.
Çakır, S. Murat (2006). Toplumsal Hareket Sendikacılığı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
İstanbul: M. Ü. SBE.
Dağtaş, Banu ve Dağtaş, Erdal (2007). “Cumartesi Annelerinin Türkiye Basınındaki Sunumu.”
Kültür ve İletişim. 10 (1): 86.
Dağtaş, Erdal (2006). Türkiye’de Magazin Basını. Ankara: Ütopya.
Dursun, Çiler (2001). TV Haberlerinde İdeoloji. Ankara: İmge.
Dursun, Çiler (2004a). “Türkiye’de İşçi Sınıfı Kimliğinin Medyada Temsili: 1970-1997.” Haber Hakikat
ve İktidar İlişkisi. Çiler Dursun (der.) içinde. Ankara: Elips.
Dursun, Çiler (2004b). “Türkiye’de Habercilik Çalışmalarının Genel Bir Değerlendirmesi: 1980-
2003.” Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi, Çiler Dursun (der.) içinde. Ankara: Elips.
Geray, Haluk (2005). “Birikim Düzenleri, Yeniden Yapılanma ve Küreselleşme.” İletişim Ağlarının
Ekonomisi. Funda Başaran ve Haluk Geray (der.) içinde. Ankara: Siyasal.
Işık, Yüksel (1995). Osmanlı’dan Günümüze İşçi Hareketinin Evrimi. Ankara: Öteki Yayınevi.
İnal, Ayşe (1995). “Yazılı Basın Haberlerinde ‘Yapısal’ Yanlılık Sorunu.”, Toplum ve Bilim. 67:
111-135.
İnal, Ayşe (1996). Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin.
Keskin, Zerrin Ertan (2004). “Türkiye’de Haber İncelemelerinde van Dijk Yöntemi.” Haber Hakikat
ve İktidar İlişkisi. Çiler Dursun (der.) içinde. Ankara: Elips.
Özkazanç, Alev (1997). “Refah Devletinden Yeni Sağa: Siyasi İktidar Tarzında Dönüşümler.” Mürekkep.
(7): 21-37.
Sayın, Ali Kemal ve Tümer, Ebru Öztüm (2014). Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu İlgili
Yönetmelikler. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
Sönmez, Mustafa (2010). Medya, Kültür, Para ve İstanbul İktidarı. İstanbul: Yordam.
Sülker, Kemal (2004). Türkiye Sendikacılık Tarihi. İstanbul: Tüstav.
Tartanoğlu, Şafak (2007). 1980 Sonrası Türk Sendikacılığı ve Devrimci İşçi Sendikaları
Konferedasyonu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: A. Ü. SBE.
Topal, Aylin (2002). “Küreselleşme Sürecindeki Türkiye’yi Anlamaya Yarayan Bir Anahtar: Yeni
Sağ.” Praksis. (7): 63-84.
Ülkü, Güler (2004). “Söylem Çözümlemesinde Yöntem Sorunu ve van Dijk Yöntemi.” Haber
Hakikat ve İktidar İlişkisi, Çiler Dursun (der.) içinde. Ankara: Elips.