Siyasal İletişimde Dezenformasyon ve Sosyal Medya: Bir Doğrulama Platformu Olarak Teyit.Org

Yıl 2018, , 202 - 223, 01.11.2018

Gülsüm Erkan , Ahmet Ayhan

https://doi.org/10.31123/akil.458933

Cited By: 16

Öz

Bireyleri
ve toplumları yönlendirmek amacıyla geçmişten günümüze sıkça başvurulan bir
yöntem olan dezenformasyon sosyal medyanın yaygın olarak hayatımıza girmesiyle
farklı bir boyuta taşınmıştır. Bilginin üretilmesinde ve yayılmasında önemli
bir işleve sahip internet ve yeni medya mecralarının denetimiz ve anonim
paylaşımlara olanak veren yapısı sebebiyle bilgi kirliliği ve çarpıtılmış
haberler had safhaya ulaşmış durumdadır. Yanlış bilgilerin gerçeklerden daha
hızlı yayıldığı çevrimiçi mecralarda kullanıcıların bilginin doğruluğunu ya da
yanlışlığını öğrenmesi gitgide daha da zorlaşmaktadır. Bu noktada yalan ve yanlış
paylaşımların önüne geçilemediği internet ortamında doğrulama platformlarının
önemi giderek artmaktadır.

Özellikle
siyasal alanda önemli bir iletişim mecrası haline gelen sosyal medya siyasal
aktörlerin ve partilerin aleyhine yapılan dezenformasyonun da temel kaynağı
olmuştur. Siyasi aktörler ve partiler hedef alınarak yapılan dezenformasyonlar
özellikle seçim dönemlerinde daha da artmaktadır. Bu çalışmada, 24 Haziran 2018
tarihi için alınan erken seçim kararı sonrasında siyasi dezenformasyon aracı
olarak kullanılan sosyal medya paylaşımları, doğrulama platformu olan teyit.org
üzerinden incelenmiş ve bu tür enformasyonların önlenmesinde doğrulama
platformlarının işlevi irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Siyasal İletişim, Sosyal Medya

Kaynakça

• Aktan, S. (2018). Türkiye Sahte Haber ve Dezenformasyonda Zirveye Oturdu http://tr.euronews.com/2018/06/15/turkiye-sahte-haber-ve-dezenformasyonda-zirveye-oturdu(erişim tarihi:15.07.2018).
• Baerthlein, T. (2016). The Rise of PoliticalBots On Social Media. Erişim adresi: http://www.dw.com/en/the-rise-of-political-bots-on-social-media/a-19450562
• Balcı, Ş. (2007).Negatif Siyasal Reklamlarda İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Korku Çekiciliği Kullanımı, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 17.
• Bârgăoanu, A. &Radu L.(2018).Fake News orDisinformation2.0? SomeInsightsintoRomanians’ DigitalBehaviour, RomanıanJournal Of EuropeanAffaırs, Vol. 18, No. 1, June 2018.
• Bektaş, (2002). Siyasal Propaganda: Tarihsel Evrimi Ve Demokratik Toplumdaki Uygulamaları, Bağlam Yayınları, İstanbul.
• Bode, L.Edgerly, S.Sayre, B.;Vraga, E. K. &Shah, D. V. (2013). DigitalDemocracy, The International Encyclopedia of Media Studies, (505 –524),
• Boyd, D. M. &Ellison, N. B. (2008), “Social Network Sites: Definition, History, andScholarship”, Journal of Computer-MediatedCommunication, 13 (2008), 210-230.
• Castells, M. (2013). Ağ Toplumunun Yükselişi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul.
• Dewey, C. (2016). One in fourdebatetweetscomesfrom a bot. Here’s how to spot them. https://www.washingtonpost.com/news/the-intersect/wp/2016/10/19/one-in-four-debate-tweets-comes-from-a-bot-heres-how-to-spot-them/?utm_term=.440574d00ba2
• Digital News Report, (2018).http://media.digitalnewsreport.org/wp-content/uploads/2018/06/digital-news-report-2018.pdf?x89475 (erişim tarihi: 25.07.2018).
• Fındık, K. H. (2017). Haber doğrulama sitelerinin yükselişi ve haber doğrulama araçları http://digitalage.com.tr/haber-dogrulama-sitelerinin-yukselisi/(erişim tarihi:20.07.2018).Jan Van Dijk (2016). Ağ Toplumu, Epsilon Yayıncılık, İstanbul.
• Johnson, A.C. (2012). The Information Diet: A Case forConsciousComsumption, PublishedbyO'Reilly, Printed İn The United States Of Amerika.
• Konda, 2018).http://konda.com.tr/tr/rapor/24-haziran-sandik-ve-secmen-analizi/ (erişim tarihi:28.07.2018).
• Langin K. (2018). Fake News SpreadsFasterThan True News On Twitter, http://www.sciencemag.org/news/2018/03/fake-news-spreads-faster-true-news-twitter-thanks-people-not-bots (erişim tarihi:15.07.2018).
• Macafee, T. (2013) Some of TheseThingsAre Not LikeTheOthers: ExaminingMotivationsAndPoliticalPredispositionsAmongPolitical Facebook Activity, Computers in Human Behavior 29 (2013) 2766–2775 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0747563213002574?via%3Dihub (erişim tarihi: 01.08.2018).
• Manor, I. (2018). How Diplomats Can Combat Digital Propaganda, https://digdipblog.com/2018/06/25/how-diplomats-can-combat-digital-propaganda/(erişim tarihi:26.06.2018).Metzger, M. J. (2007) Making sense of credibility on the web: Modelsforevaluating online informationandrecommendationsforfutureresearch, Journal of theAmericanSocietyfor Information ScienceandTechnology, 58(13), 2078–2091.
• Modreanu S. (2017). The Post-TruthEra?, HSS, vol. VI, no. 3(2017): 7-9, https://www.researchgate.net/publication/320847825_The_Post-Truth_Era [erişim tarihi: 08 Temmuz 2018].
• Özdamar A.G.(2012). Propaganda Aracı Olarak Fotomontaj: İrfan Demirkol Örneği, Akdeniz İletişim Dergisi, N: 17, 2012.
• Özdemir, M.R. (2015). En Etkili Yalan Haber Teknikleri ve Manipülasyon Sanatıhttp://www.mridvano.com/en-etkili-yalan-haber-teknikleri-ve-manipulasyon-sanati/ (erişim tarihi: 28.07.2018).
• Özkan, A. (2015). Siyasetin İletişim Odağı Seçim Kampanyaları: 7 Haziran 2015 Seçimlerinin Analizi, Konya, Hiperlink
• Petty, R. E., J.T. Cacioppo ve D. Schumann (1983), “Central andPeripheralRoutestoAdvertisingEffectiveness: TheModerating Role of Involvement” Journal of Consumer Research, Vol. 10(2), 135-146https://www.jstor.org/stable/2488919?seq=1#page_scan_tab_contents (erişim tarihi:19.06.2018).
• Silverman, C. (2015). Doğrulama El Kitabı (VerificationHandbook) , EuropeanJournalismCentre.Teyit.org,şüpheli haberleri inceleyen doğrulama platformuhttps://teyit.org/ (erişim tarihi: 2018)
• Turan C. (2015). Açıklığın Yanılsaması: Dezenformasyon Çağımızın Kitle İmha Silahı mı?. Akademik Bilişim Konferansı, Yayın No:4286280.
• Uzunoğlu, S. (2016). “Post-truth nedir? Bu sirkte yaşamaya mecbur muyuz?” https://journo. com.tr/post-truth-nedir.(erişim tarihi:31.08.2018).
• Wardle, C. &Derakhshan H. (2017). Information Disorder: Toward an interdisciplinaryframeworkforresearchandpolicymaking, Council of Europe report DGI(2017)09.
• Yang, H. C. &DeHart, J. L. (2016) Social Media Useand Online PoliticalParticipationAmongCollegeStudentsDuringthe US Election 2012,Social Media + SocietyJanuary-March 2016: 1–18http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/205630511562 3802(erişim tarihi: 25.06.2018).