Gazeteci Adaylarının Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Spor Medyasına Bakışı

Yıl 2016, Sayı: 26, 85 - 102, 31.12.2016

Selami Özsoy

https://doi.org/10.31123/akil.438560

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada, Türkiye’de iletişim fakültesi gazetecilik bölümünde öğrenim gören
öğrencilerin cinsiyet ayrımcılığı bağlamında spor gazeteciliğine yönelik görüşlerinin
ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Bu amaçla, alanla ilgili uzman iki akademisyenin
görüşleri doğrultusunda 20 soruluk bir veri toplama formu geliştirilmiştir. Form, Abant
İzzet Baysal Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi
bünyesindeki iletişim fakültelerinin gazetecilik bölümlerindeki 237 öğrenciye
uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre erkek öğrenciler, futbol dışındaki branşlardan
kız öğrencilere göre daha fazla hoşlandıklarını belirtmiştir. Erkek öğrencilerin futbola
ilgileri de kızlardan daha yüksektir. Erkek öğrenciler, sporun erkek egemenliğinde
olduğunu kızlara göre daha fazla vurgulamıştır. Katılımcıların spor medyasıyla olan
algılarında futbola karşı olumsuz bir bakış açısı ortaya çıkmıştır. Kız öğrenciler futbol
hegemonyasındaki spor medyasıyla daha az ilgilenmektedir. Erkek öğrencilere göre
spor gazetecisi olabilmek için sporu sevmek gerekir. Ancak kız öğrenciler bu görüşe
katılmamıştır. Kız öğrencilere göre, Türkiye’de spor medyası kulüpler arasında tarafsız
davranmaktadır ve spor medyasının güvenirliği yüksektir. Erkek öğrenciler bu iki görüşe
de katılmamıştır. Erkeklere göre spor medyası tarafsız değildir ve spor medyasının
güvenirliği düşüktür. Bu iki sonuç erkeklerin ve kızların futbolu farklı algıladıklarını
göstermektedir. Araştırmanın sonuçlarından biri de erkekler kadar kız öğrencilerin de
spor medyasında görev yapmak istemeleridir. Türkiye’de spor medyasında daha fazla
kadının görev yapmasının gerektiğini hem kızlar hem de erkekler vurgulamıştır. Sonuç
olarak, gazetecilik bölümlerinden mezun olan kız öğrencilerin bu alanda daha fazla iş
bulması, spor medyasının maskülen yapısını değiştirebilir. 

Anahtar Kelimeler

Spor, Medya, Kadın

Kaynakça

• AIPS, International Sports Press Association – Official Bulletin (2015) 3/4.
• Akkaya, Cihan; Kaplan Yılmaz (2014). “Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Spor Medyasında Kadın.” (IntJSCS) International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) (2):177-182.
• Alemdar, Zeynep (1996). “Basın ve Kadın”, içinde Türkiye’de Kadın Olmak, Necla Arat (der.) İstanbul: Say Yayınları.
• Aslan, Burcu ve Koca, Canan (2006). “An Examination of Representation of Women AthletesRelated Articles in Daily Newspapers.” Hacettepe J. of Sport Sciences, 17 (1): 1-10.
• Aziz, Aysel (1994). Medya, Şiddet ve Kadın. 1993 Yılında Türk Basınında Kadınlara Yönelik Şiddetin Yer Alış Biçimi, Ankara: Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayını.
• Başak, Suna (2010). “Genelleşmiş Güven ve Toplumsal Cinsiyet.” Hacettepe Edebiyat Fakültesi Dergisi (27)1: 53-71.
• Başbakanlık Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü, Basın kartı istatistikleri, 2013, erişim tarihi: 30 Ocak 2016. http://www.byegm.gov.tr/uploads/docs/istatistik_son_hal%C4%B1.pdf
• Başbakanlık Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü, Bir Bakışta Türk Medyası, erişim tarihi: 30 Ocak 2016. http://www.byegm.gov.tr/uploads/docs/Bir_Bakista_Turk_Medyasi_TR.pdf
• Bayhan, Vehbi (2013). “Beden Sosyolojisi ve Toplumsal Cinsiyet.” Doğu Batı Toplumsal Cinsiyet I, (63): 147-164.
• Bhasin, Kamla (2003). “Toplumsal Cinsiyet: Bize Yüklenen Roller.” A. Coşkun (çev.). İstanbul: Kadınlarla Dayanışma Vakfı (KADAV) Yayını.
• Dever, Ayhan (2010). Spor Sosyolojisi, Tarihsel ve Güncel Boyutlarıyla Spor ve Toplum, İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
• Dursun, Çiler ve Becerikli, Sema (2008). Kadın Odaklı Sivil Toplum Kuruluşları ve Medya: Olanaklar, Sorunlar ve Çözümler. Ankara: Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Yayını.
• Hablemitoğlu, Şengül (2005). Toplumsal Cinsiyet Yazıları: Kadınlara Dair Birkaç Söz. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• Karasar, Niyazi (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 9. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koca, Canan (2006). “Beden Eğitimi ve Spor Alanında Toplumsal Cinsiyet İlişkileri.”, Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 17 (2): 81-99.
• Koca, Canan (2011). “Spor Kurumlarının Yönetim Kademelerinde Kadınların Temsili.” Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 22 (1): 1-12.
• Örücü, Edip vd. (2007) “Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Üst Düzey Yönetici Pozisyonuna Yükselmelerindeki Engeller: Balıkesir İli Örneği.” Yönetim ve Ekonomi, 14 (2): 117-135.
• Özsoy, Selami (2008). “Türk Spor Gazeteciliğinde Kadın.” Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 19 (4): 201–219.
• Özsoy, Selami (2010). “Investigation of Beijing 2008 Olympic Games Photos in the Turkish Sports Media in Terms of Gender Discrimination.” Ovidius University Annals, Series Physical Education and Sport / Science, Movement and Health, 10(2): 369-376.
• Ritzer, George ve Stepnisky, Jeffrey (2014). Sosyoloji Kuramları. Himmet Hülür (çev.). Ankara: De Ki Basım Yayın.
• Saraç, Simge (2013). “Toplumsal Cinsiyet.”, içinde, Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları, Lerzan Gültekin, Gül Güneş Ceylan Ertung, Aslı Şimşek (der.). Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları, s. 27-32.
• Smith, Roger (2014). “İmgeler ve Eşitlik: Kadınlar ve Ulusal Basın.” L. Funda Şenol Cantek (çev.), içinde Medya Kültür ve Siyaset, Süleyman İrvan (der.). Ankara: Pharmakon, s. 399-421.
• Steeves, H. Leslie (1994). “Feminist Teoriler ve Medya Çalışmaları”, içinde Medya İktidar İdeoloji, Mehmet Küçük (çev. ve der.), Ankara: Ark Yayınevi.
• Stevenson, Nick (2008). Medya Kültürleri, Sosyal Teori ve Kitle İletişimi, Göze Orhon ve Barış Engin Aksoy (çev.). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Talimciler, Ahmet (2010). Sporun Sosyolojisi, Sosyolojinin Sporu. İstanbul: Bağlam.
• Timisi, Nilüfer (1996). Medyada Cinsiyetçilik, Ankara: Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayını.
• Toker Erdoğan, Müge (2010). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanmasında Medya Okuryazarlığının Rolü, Ankara: Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• TÜİK Spor İstatistikleri (2007). Erişim tarihi: 17 Mart 2016, http://www.tuik.gov.tr/Kitap. do?metod=KitapDetay&KT_ID=5&KITAP_ID=43
• Türkmen, Mustafa; Yıldız, Kadir ve Zekioğlu, Aylin (2013). “Sosyolojik Açıdan Sporda Şiddet ve Çirkin Tezahüratın Nedenlerinin Araştırılması: Manisaspor Taraftarları Örneği.” Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 8(2): 15-34.
• Ülkü Selçuk, Fatma ve Erdem Tuzkaya, Şule (2013). “Çalışma Yaşamı ve Kadın.”, içinde, Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları, Lerzan Gültekin, Gül Güneş Ceylan Ertung, Aslı Şimşek (der.). Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları, s. 4-16.
• van Zoonen, Liesbet (2014). “Medyaya Feminist Yaklaşımlar”. içinde Medya Kültür ve Siyaset, Süleyman İrvan (der.), Ankara: Pharmakon, s. 365-398.
• Voigt, Dieter (1998) Spor Sosyolojisi, Ayşe Atalay (çev.). İstanbul: Alkım.
• Yıldırım, Besim (2006). “Eleştirel Pedagoji Açısından Gazetecilik Eğitimini Yeniden Düşünmek.” İletişim Araştırmaları 4(1): 121-152.
• Yüce, Arif ve Sunay, Hakan (2013). “Türk Sporuna İlişkin Nicel Gelişimin Dönemsel Olarak İncelenmesi ve Bazı Ülkelerle Karşılaştırılması.” Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dergisi, 11 (2): 95-103.
• Yüksel, N. Aysun (1999). “Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’deki Toplumsal Cinsiyet Kalıplarının Televizyon Dizilerindeki Yansımaları.”, Kurgu Dergisi, 16: 67-81.