Toplumsal Şeytan Üçgeni: İktidar, Hegemonya ve Propaganda

Yıl 2014, Sayı: 21, 28 - 41, 30.06.2014

Ayhan Biber Eda Turancı

https://doi.org/10.31123/akil.442999

Cited By: 6

Öz

Yönetim olgusunun ortaya çıktığı, iktidar ilişkilerinin yaşandığı her yerde rızanın, toplumsal

meşruiyetin nasıl elde edileceği, hegemonyanın nasıl sağlanacağı, iktidar alanın nasıl

genişletileceği temel bir sorundur. Otoriter toplumlarda baskı ve şiddet, iktidarın varlığı ve devamı

açısından önemli bir araç olma vasfını tarihsel süreç içerisinde uzun süre korumuştur. Ancak,

çoğulcu anlayışın geliştiği, demokratik kazanımların görece arttığı günümüz toplumlarında

iktidarların daha çok ideolojik araçlara gereksinim duymaya başladığı görülmüştür. Totaliter

yönetimlerin varlıklarını, baskı ve şiddete dayalı bir anlayışla sürdürebilmeleri mümkün iken;

demokratik toplumlarda baskıya karşı gösterilen direnç, yönetimin otorite kurma tarzını

değiştirmekte ve yumuşatmaktadır. Bu bağlamda; mevcut iktidara rıza gösterme olarak

tanımlanan hegemonyanın kurulması açısından bilgi ve iletişim teknolojileri sayesinde sürdürülen

açık ve örtülü propaganda faaliyetleri büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

İktidar, Hegemonya, Meşruiyet, Propaganda.

Kaynakça

• Akarcalı, Sezer (2003). 2. Dünya Savaşında İletişim ve Propaganda. Ankara: İmaj.
• Althusser, Louis (2010). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. Çev. Alp Tümertekin. İstanbul: İthaki.
• Anderson, Perry (2007). Gramsci Hegemonya Doğu-Batı Sorunu ve Strateji. Çev. Tarık Günersel. İstanbul: Salyangoz
• Bektaş, Arsev (2002). Siyasal Propaganda: Tarihsel Evrimi ve Demokratik Toplumdaki Uygulamaları. İstanbul: Bağlam.
• Bennett, W. Lance (2000). Politik İllüzyon ve Medya. Çev. Seyfi Say. İstanbul: Nehir.
• Biber, Ayhan (2003). “Bir Meşrulaştırım Yöntemi Olarak Halkla İlişkilerin Meşruiyeti” Amme İdaresi Dergisi. Cilt 36 Sayı 4 Aralık; 43-53.
• Buci-Glucksmann, Christine (2012). “Hegemonya ve Rıza: Politik Bir Strateji” Gramsci’ye Farklı Yaklaşımlar. A. Showstack Sassoon (der.) içinde. 121-133, Ankara: Dipnot; 121-133.
• Chomsky, Noam (2003). “Propaganda ve Kamusal Aklın Kontrolü” Kapitalizm ve Enformasyon Çağı: Küresel İletişim Devriminin Politik Ekonomisi. R.W. McChesney vd. (ed.) içinde, Ankara: Epos; 209-222.
• Chomsky, Noam (2008). Medya Denetimi. Çev. Elif Baki, İstanbul: Everest.
• Crehan, Kate (2006). Gramsci Kültür Antropoloji. Çev. Ümit Aydoğmuş, İstanbul: Kalkedon.
• Çetin, Halis (2003). “Siyasetin Evrensel Sorunu: İktidarın Meşruiyeti-Meşruiyetin İktidarı” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 58/3; 61-88.
• Duverger, Maurice (2011). Siyaset Sosyolojisi. Çev. Şirin Tekeli, İstanbul: Varlık.
• Forti, Augusto (2000). Bilim ve İktidar. Çev. Mehmet KÜÇÜK, Ankara: Tübitak.
• Friedman, Richard B. (1990). “On the Concept of Authority in Political Philosophy” Authority. Raz, Joseph (der.), New York: New York University Press.
• Galbraith, John Kenneth (2004). İktidarın Anatomisi. Çev. Ramazan Diker, Ankara: Hece.
• Gramsci, Antonio (2009). Hapishane Defterleri. Çev. Kenan Somer, Ankara: Aşina.
• Gürbüz, Ahmet (1998). Hukuk ve Meşruluk (Evrensel Erdem Üzerine Bir Deneme). İstanbul: Beta.
• Hall, Stuart; Lumley, Bob ve McLennan, Gregory (1985). Siyaset ve İdeoloji Gramsci. Çev. Sadun Emrealp, Ankara: Birey ve Toplum.
• Herman, Edward S. (2003). “Propaganda Modeline Dönüş” Kapitalizm ve Enformasyon Çağı:
• Küresel İletişim Devriminin Politik Ekonomisi. R.W. McChesney vd. (ed.) içinde, Ankara: Epos; 223-240.
• Herman, Edward S.; Chomsky, Noam (2006). Kitle Medyasının Ekonomi Politiği Rızanın İmalatı. Çev. Ender Abadoğlu, İstanbul: Aram.
• Kapani, Münci (1998). Politika Bilimine Giriş. İstanbul: Bilgi.
• Kazancı, Metin (2002). “Althusser, İdeoloji ve İletişimin Dayanılmaz Ağırlığı” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 57/1; 55-88.
• Lodziak, Conrad (2003). İhtiyaçların Manipülasyonu Kapitalizm ve Kültür. Çev. Berna Kurt, İstanbul: Çitlembik.
• Morton, A. David (2011). Gramsci’yi Çözümlemek. Çev. Barış Baysal, İstanbul: Kalkedon. Mills, Wright (1974). İktidar Seçkinleri. Çev. Ünsal Oskay, Ankara: Bilgi.
• Pflaum, Dieter ve Pieper, Wolfgang (1993). Lexikon der Public Relations. Regensburg: Moderne Industrie.
• Pratkanis, R. Anthony ve Aronson, Elliot (2008). Propaganda Çağı İknanın Gündelik Kullanımı ve Suistimali. Çev. Nagihan Haliloğlu, İstanbul: Paradigma.
• Şengül, H. Tarık (2012). “İktidar” Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler.
• Gökhan Atılgan ve E. Atilla Aytekin (haz.) içinde ss. 41-53. İstanbul: Yordam.
• Tolan, Barlas (1996). Toplum Bilimlerine Giriş. Ankara: Adım.
• Timisi, Nilüfer (2003). Yeni İletişim Teknolojileri ve Demokrasi. Ankara: Dost.
• Yetiş, Mehmet (2012). “Hegemonya” Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler.
• Gökhan Atılgan ve E. Atilla Aytekin (haz.) içinde, İstanbul: Yordam; 87-98.
• Yüksel, Erkan (2007). “’Kamuoyu Oluşturma’ ve ‘Gündem Belirleme’ Kavramları Nerede
• Kesişmekte, Nerede Ayrılmaktadır?” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(1): 571-586.