Feminizm ve Görsel Tasarım: Birinci Kuşak Feminizm Dönemindeki Kozmetik Reklamlarında Kadın İmgelerinin Dönüşümü

Yıl 2018, Sayı: 30, 142 - 163, 28.12.2018

Eda Er Özden , Zafer Özden

https://doi.org/10.31123/akil.465945

Cited By: 2

Öz

Feminist hareket başlangıcından bu yana sosyo-ekonomik-politik ve
kültürel alanlardaki etkileriyle insanları ve toplumu derinden etkilemiştir. Tarihsel
açıdan, feminizm toplumsal değişim konusunda belli başlı güçlerden birisi
olmuştur ve kadınların, reklamlar da dâhil olmak üzere, kültürel ürünlerdeki
temsili üzerine odaklanmasıyla hem kadınların maddi koşulları hem de toplumun
kültürel yaşamı üzerinde değişimler yaratmıştır. Toplum içinde kadınlar
hakkında hakim olan düşünceleri yansıttıkları için reklamlar feministlerin en
çok tartıştıkları konulardan birisi olmuştur. Kadınların reklamlardaki temsili
ve feminizmin bu imgelerin dönüşümü üzerindeki etkisi bizi temel bir sorunla
karşı karşıya getirmektedir: Reklamlardaki kadın imgeleri toplumsal koşullara
bağlı bir biçimde on yıllık dönemler içinde değişmektedir ve kadınların
sosyo-ekonomik-politik ve kültürel mücadeleleri belirli bir dönemin toplumsal
koşullarından ayrılamamaktadır. Bu nedenle feminist hareketin dalgalarını
tarihsel dönemleştirme için kullanmak ve kadın temsillerini bu dönemlerin
toplumsal koşullarını göz önüne alarak çözümlemek işgören bir yöntem olacaktır.
Her bir feminist dalga, toplumun sürekli değişim içinde olan koşullarından ortaya
çıkan farklı kuramsal ve pratik alanlarla ilgili zihinsel meşguliyetleriyle,
kadının temsili üzerinde kendine özgü etkilerde bulunmuştur. 1800 yıllardan
başlayarak 1960’lı yıllara kadar uzanan birinci dalga feminizm, ataerkiye karşı
temel konuları ortaya koyduğu için belirli bir tarihsel öneme sahiptir. Bu çalışmanın
amacı,  araştırmanın konusuna ve tarihsel
dönemleştirmesine uygunluk gösteren  ve
ilk dalga feminizmin etkisiyle bu dönemin cinsel işbölümüne ve toplumsal
beklentilerine karşı çıkan kadın temsilleri üzerine feminist ve sosyolojik bir
yaklaşımla dönemin reklamlarını kullanarak nitel bir analiz gerçekleştirmektir.
 

Anahtar Kelimeler

Kozmetik reklamları, görsel tasarım, feminizm, toplumsal cinsiyet temsili, toplumsal değişme

Kaynakça

• April Kalogeropoulos Householder, “Girls, Grrrls, Girls”, Feminist Theory and Pop Culture, Adrienne Trier-Bieniek (Ed.), Rotterdam, Sense Publishers, 2015.
• Barbara Herman, Scent and Subversion: Decoding a Century of Provocative Perfume, Guilford, Lyons Press, 2013.
• Catherine Gourley, Flappers and the New American Women: Perceptions of Women from 1918 through the 1920s, Minneapolis, Twenty-First Century Books, 2008.
• Cynthia A Freeland, “Share the Fantasy: Perfume Advertising, Fashion, and Desire”, Fashion, Philopsophy for Everyone, Jessica Wolfendale, Jeanette Kennett (Ed.), Oxford, Blackwell Publishing Ltd., 2011.
• Daniel Delis Hill, Advertising to the American Women 1900-1999, Ohio, State University Press, Columbus, 2002.
• Inger L. Stole, Advertising on Trial: Consumer activism and Corporate Public Relations in the 1930s, Urbana-Chicago, University of Illinois Press, 2005.
• Janet McCabe, Writing Women into Cinema, Londra, Wallflower Press, 2004.
• Jennifer Peace Rhind, Fragrance and Wellbeing: Plant Aromatics and Their Influence on the Pysche, London, Singing Dragon, 2014.
• Jerry L. Rodnitzky, Feminist Approaches: The Rise and Fall of a Feminist Counterculture, Greenwood Publishing Group, Inc., Westport, 1999.
• John McDonough, Kaden Egolf, (Ed.), The Advertising Age Encyclopedia of Advertising, Fitzroy Dearborn Publishers, Chicago, 2002.
• John O’Shaughnessy ve Nicholas Jackson O’Shaughnessy, Persuasion in Advertising, New York, Routledge, 2004.
• John W. Creswell, Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches, California, Sage Publications Inc., 2007.
• Marilyn Revell. DeLong, Elizabeth Kersch Bye, “Apperel for the Senses: The Use and Meaning of Fragrances”, Journal of Popular Culture, Vol. 24 Issue 3, Winter 1990.
• Patti Lather, Getting Smart: Feminist Research and Pedagogy With/in the Postmodern, Routledge, Chapman and Hall, 1991.
• Rainer Funk, Ben ve Biz: Postmodern İnsanın Psikanalizi, Çev: Çağlar Tanyeri, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, (3. Baskı), 2013.
• Russell Meeuf, Rebellious Bodies: Stardom, Citizenship, and the New Body Politics, Austin, University of Texas Press, 2017.
• S. Murat Özdemir, “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsal Üzerine Bir Çalışma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), Haziran 2010.
• Sharlene Nagy Hesse-Biber, “Introduction”, Handbook of Femisint Research: Theory and Praxis, Sharlene Nagy Hesse-Biber (Ed.), California, Sage Publications Inc., 2012.
• Tim Edwards, Fashion in Focus: Concepts, Practices and Politics, Routledge, 2011.