Kadın Milletvekili Adaylarının Basında Temsili (7 Haziran 2015 ve 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri)

Yıl 2019, Sayı: 31, 444 - 470, 30.06.2019

Nilay Hoşaf Erhan Arslan

https://doi.org/10.31123/akil.533894

Öz

Kişinin dünyaya gelmesi ile birlikte başlayan
toplumsal cinsiyet öğretileri birçok alanda cinsiyet eşitsizliklerini inşa eden
bir durumu ortaya koymaktadır. Bu öğretiler sonucunda kadınlar ikincil konuma
itilmekte ve ayrımcılığa uğramaktadır. Dolayısıyla, kadınlar çoğu alandan
dışlanmakta ve ait oldukları iddia edilen alanlar ise değersizleştirilmektedir.
Siyasal yapı da kadınların dışlandığı alanlardan biridir. Dünün ve bugünün
siyasal yapısında kadının temsilini ve bu temsilin basındaki yansımalarını
ortaya koyarak tartışmak yarının siyasal temsillerinin daha eşitlikçi
olabilmesinin de önünü açmak konusundaki eylemlere bir ivme katabilecektir. Bu
çalışmada, toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri bağlamında kadınların siyasal
alanda temsili Dünya ve Türkiye tarihi açısından ele alınmıştır. Basının
siyasal alandaki etkin kullanımından yola çıkılarak kadın milletvekili
adaylarının basında yer alan haberlerdeki temsil biçimleri incelenmiştir. Bu
doğrultuda, 7 Haziran 2015 ve 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri öncesinde
milletvekili aday listelerinin açıklandığı tarih itibari ile farklı
ideolojilere sahip olan gazetelere (Birgün, Cumhuriyet, Posta, Yeni Akit ve
Yeni Şafak) ulaşılmıştır.Bu gazetelerde yer alan haberler; içerik analizi
yöntemi ile incelenerek kadın milletvekili adaylarının basında temsil biçiminin
toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri bağlamında ortaya koyulması amaçlanmıştır.
Elde edilen veriler; erkek milletvekili adayları ile ilgili
haberlerin kadın milletvekili ile ilgili haberlerden niceliksel olarak
gazetelerde daha fazla yer aldığını ortaya koymaktadır. Benzer farklılıklar
haberin niteliksel boyutunda da ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda, okur kitlesinin seçim
süreçlerinde daha doğru bilgilenebilmesi için basının siyasal alanda kadın
adaylar ile ilgili eşitlikçi bir tutum sergilemeleri gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, basın, siyaset, kadın

Kaynakça

• Aaltio- Marjosola, I. & Kovalainen, A. (2001). Personality. E. Wilson (Edt.), Organizational Behaviour Reassessed (s. 17-36). London: Sage Publications.
• Acar- Savran, G. (2004). Beden, Emek, Tarih. İstanbul: Pusula Yayıncılık.
• Acar-Savran, G. & Demiryontan, N.T. (2008). Kadının Görünmeyen Emeği. İstanbul: Yordam Kitap
• Aktaş, G. (2013). Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30 (1), 53-72.
• Arat, N. (1997). Susmayan Yazılar. İstanbul: Say Yayınları
• Arsan, E., Ünalan, E., & Türkoğlu, S. (2009). Cinsiyetçilik ve Medya: ‘Güzin Abla’ Köşesinde Yeniden Üretilen Ataerkil Cins Kimlikleri. Cogito, Feminizm, 58, 385-402.
• Aslan, Ö., & Gambetti, Z. (2009). Fraser ve Feminizm: Söylem Kimin Söylemi, Tarih Kimin Tarihi? Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, 9, 1-16.
• Bensadon, N. (1990). Başlangıcından Günümüze Kadın Hakları (Çev. Ş. Tekeli). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Berktay, F. (2012). Tarihin Cinsiyeti (4. bs.). İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Connell, R.W. (1998). Toplumsal Cinsiyet Ve İktidar, Toplum, Kişi ve Cinsel Politika (Çev. C. Soydemir). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• Coştu, Y. (2009). Toplumsallaşma Kavramı Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme. Din Bilimleri Journal, 9 (3), 117-140.
• Çardak, M. (2012). Toplumsal Bir Hareket Ve Aydınlanmanın Ürünü Olarak Liberal Feminizm. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Dedeoğlu, S. (2000). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından Türkiye’de Aile ve Kadın Emeği. Toplum ve Bilim, 86, 139-170.
• Doğan, C. (2008). Yeni Sosyal Hareketler Ekseninde Feminizme Bakış. Sosyoloji Notları, 4-5, 29-35.
• Donovan, J. (2014). Feminist Teori (Çev. A. Bora, M. A. Gevrek ve F. Sayılan). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Ecevit, Y. (2003). Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışabilir? Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2003 Özel Eki, 25(4), 83-88.
• Ecevit, Y. (2011). Kentsel Üretim Sürecinde Kadın Emeğinin Konumu ve Değişen Biçimleri. Ş. Tekeli (Yayına Hazırlayan), 1980’ler Türkiyesi’nde Kadın Bakış Açısından Kadınlar, içinde (s. 161-178). İstanbul: İletişim.
• Engels, F. (2012). Ailenin Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni (Çev. K. Somer). Ankara: Sol Yayınları.
• Esen, A.T. ve Memişoğlu, O. (2007). Siyasetin Cinsiyeti. 28 Mayıs 2015 tarihinde http://www.tepav.org.tr/upload/files/1271250684r7712.Siyasetin_Cinsiyeti.pdf adresinden alınmıştır.
• Fidan, F. (2000). Kapitalizmin Gelişme Sürecinde Kadının Çok Yönlü Konumu (Medya Örneği). Bilgi, 2, 117-133.
• Gökçimen, S. (2008). Ülkemizde Kadınların Siyasal Hayata Katılım Mücadelesi. Yasama Dergisi, 10, 5-59.
• Gül, S.S. (2007). 22 Temmuz Seçiminin Galibi Kim? Bıyıklı Kadınlar mı Yoksa Eril Siyaset mi?. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 1(1), 1-26.
• Güngör, Ö. (2013). Sosyolojik Bir Teori Olarak Sembolik Etkileşimciliğin Ontolojik Temeli ve Din Olgusu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Bahar 2013, 13(1), 57
• Kaylı, D.Ş. (2014). Türkiye’de Yazılı Basında Parlamentodaki Siyasi Partilerin Kadın Politikalarındaki Temsili: 2011 Genel Seçimleri Üzerine Bir İnceleme. Journal of Yasar University, 9(36), 6261-6380.
• Köse, A. (2011). Türk Basınında Kadın: 2010 Türkiye’sinde Sosyal Haklar Açısından Kadınların Temsili. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu.
• Mitchell, J. (2006). Kadınlar: En Uzun Devrim. (Çev. G. İnal, G. Savran, Ş. Tekeli, F. Tınç, Ş. Torun ve Y. Zihnioğlu). İstanbul: Agora.
• Nicolson, P. (2005). Gender, Power And Organisation. New York: Routledge.
• O'shaughnessy, M., & Stadler, J. (2012). Media and Society. Oxford University Press.
• Örnek, S. (2015). ABD’de Kadın Haklarının Gelişimi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 105 – 129.
• Özalp, H. (ty.). Toplumsal Cinsiyet ve Siyaset İlişkileri (Kadınların Siyasette Aday Olması ve Seçilmesinin Önündeki Engeller ve Çözüm Önerileri). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Özdamar, H. (2009). Laik-Antilaik Ekseninde Kadının Siyasallaşmasının Türk Yazılı Basınındaki Temsili. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Özdemir, G. (2009). Popüler Kadın Dergilerinde Toplumsal Cinsiyet Ayrımının Temsili: Cosmopolitan ve Bizim Aile Dergileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Özlük, E. (2007). Feminist Yaklaşım. H. Çakmak (Edt.), Uluslararası İlişkiler “Giriş, Kavram ve Teoriler” içinde (s.198-204). Ankara: Platin Yayınları.
• Saktanber, A. (1980). Türkiye’de Medyada Kadın: Serbest, Müsait Kadın Veya İyi Eş, Fedakar. Ş. Tekeli (Yayına Hazırlayan), 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar içinde (ss.187-206). İstanbul: İletişim.
• Scott, J.W. (2007). Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi (Çev. A. T. Kılıç). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Taş, G. (2016). Feminizm Üzerine Genel Bir Değerlendirme: Kavramsal Analizi, Tarihsel Süreçleri Ve Dönüşümleri. Akademik Hassasiyetler The Academic Elegance 3(5), 163-175.