George Orwell’ın Edebi Gazeteciliği: Wigan İskelesi Yolu Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2019, Sayı: 32, 398 - 419, 31.12.2019

Meltem Gönden

https://doi.org/10.31123/akil.620621

Cited By: 1

Öz

Son yıllarda gazetecilikte nitelikli içeriğe, hikaye oluşturabilmeye ve derinlemesine araştırmaya duyulan ihtiyaç karşısında yeniden keşfedilmeye başlayan edebi gazetecilik/edebi röportaj türünün tarihteki öncülerinden ve dünya çapında tanınmış en güçlü temsilcilerinden biri kuşkusuz ki İngiliz romancı ve gazeteci George Orwell (1903-1950)’dır. Daha çok romancı kimliğiyle tanınmakla birlikte gazeteciliğin farklı alanlarında da çalışmış olan Orwell, gerek romanları gerekse 1930’lu ve 40’lı yıllarda çeşitli gazete ve dergilerde dönemin politik, toplumsal ve edebi meseleleri üzerine yazdığı geniş konu ve tür yelpazesindeki güçlü metinleriyle yirminci yüzyılın en etkili politik yazarı olarak nitelendirilmektedir. Modernleşme ve endüstrileşmenin yol açtığı ekonomik ve sosyal adaletsizlikleri politik gazeteciliğinin odak noktasına yerleştirmiş olan yazar, özellikle Avrupa kentlerindeki yoksulların ve işçi sınıfının yaşamını tanıklığa dayalı anlattığı kurgu ve gerçeklik sınırındaki metinleriyle, İngiliz edebi gazetecilik geleneğinin öncüsü olarak da anılmaktadır.

Orwell’ın çok yönlü gazetecilik deneyimi içinde onu üstün kılan edebi gazetecilik pratiğine odaklanan bu çalışmada, yazarın 1930’lu yıllarda İngiltere’nin kuzey kesimlerindeki sanayi bölgelerinde yaşanan sefaleti ve maden işçilerinin olumsuz çalışma ve yaşam koşullarını yoğun gözlem ve araştırmaya dayalı olarak aktardığı ve edebi gazeteciliğin en çarpıcı ilk örneklerinden biri olarak kabul edilen Wigan İskelesi Yolu (1937) adlı yapıtı incelenmiştir. Yapıt, edebi gazeteciliğin özelliklerinden yararlanılarak, ilgili literatür çerçevesinde kavramsal ve tarihsel bir arka planda analiz edilmiştir. Analizde, edebi gazetecilik türündeki metinlerin incelenmesinde referans alınan özelliklerden yola çıkılmışsa da, çalışma, metnin türe uygunluğunu değerlendirmekten ziyade, Orwell’ın gazetecilik pratiği ve anlayışının bu özelliklerdeki katkısını ve yazarın edebi gazetecilik geleneğindeki öncü konumunu ve etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Orwell’ın gazetecilik deneyimine yakından bakmanın, kökeni modern gazetecilik öncesi döneme dayanan bir haber formunu, haber yapma pratiğini ve habercilik anlayışını niteleyen ve bugün ‘yavaş gazeteciliğin’ karşılığı haline gelen edebi gazeteciliğin mevcut koşullardaki önemini ve olanaklarını vurgulamak açısından önemli olduğu düşüncesiyle tasarlanan çalışmanın, gazeteciliğin güncel sorunları üzerine süregelen tartışmalara açılım sağlayacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

George Orwell, edebi gazetecilik, Wigan İskelesi Yolu

The Literary Journalism of George Orwell: An Analysis of ‘The Road to Wigan Pier

Öz

In recent years, with the need for high quality content, story construction and in-depth investigation in journalism, literary journalism/literary reportage has been rediscovered. One of the pioneers and the most powerful worldwide known representatives of the genre is undoubtedly the English novelist and journalist George Orwell (1903-1950). Best known as a novelist, Orwell worked in different fields of journalism as well; with both his novels and the powerful texts covering a wide range of themes and genres that he wrote in several newspapers and magazines in the 1930s and the 1940s on the political, social and literary issues of the period, he is considered as the most influential political writer of the twentieth century. Taking the economic and social injustice created by modernism and industrialisation as the focus of political journalism, the writer has also been referred as the pioneer of English literary journalism tradition, especially with his texts on the boundaries of fiction and reality, in which he tells the life of the poor and the working class based on witnessing in the cities of Europe. Focusing on the practice of literary journalism that made him outstanding in his versatile journalism experience, this study analyses Orwell’s The Road to Wigan Pier (1937) which is considered as one of the most striking prototypes of literary journalism, and in which the writer tells the misery and the adverse working and living conditions of the mine workers in northern regions of England, based on extensive observation and investigation. The work has been analysed in the light of the characteristics of literary journalism in a conceptual and historical background within the framework of relevant literature. Although the analysis has started off with the characteristics that are taken as reference in examining texts of literary journalism genre, this study, rather than evaluating the text’s relevance to the genre, aims to put forth the contribution of Orwell’s journalism practice and understanding to these characteristics along with his pioneering position and influence in the literary journalism tradition. Designed with the idea that looking closer on Orwell’s pioneering journalism experience is important in terms of emphasising the significance and opportunities of literary journalism in current circumstances, the study is expected to provide an insight for the on-going discussions on current problems of journalism, since literary journalism embodies a news form, a news reporting practice, and an understanding of news reporting rooted in pre-journalism period, and has become the equivalent of ‘slow journalism’ today.

Anahtar Kelimeler

Literary Journalism, George Orwell, The Road to Wigan Pier, New Journalism, Slow Journalism, Literary Reportage

Kaynakça

• Davison, P. (2016). Introduction. George Orwell: Seeing Things as They Are: Selected Journalism and Other Writings. P. Davison (ed.). London. Penguin Classics. s.1-46.
• Davison, P. (2019). Giriş. George Orwell: Savaş Öncesi Günlükleri. M. Çavdar (Çev.), İstanbul: Sel Yayınları. s.7-9
• Erdem, M. (2016). Edebi Gazetecilik Kavramı: ABD Örneğindeki Gelişimi, Yapısı ve İçeriği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (1): s.129-144. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/24591/260351 (Erişim Tarihi:18 Mart 2018 )
• Fulford, R. (2017). Anlatının Gücü: Kitle Kültürü Çağında Hikayecilik. E. Kardelen (Çev.), İstanbul: Kolektif Kitap.
• Goc, N. (2015). What’s in a Name? New Journalism, Literary Journalism and Creative Nonfiction. Bainbridge, Jason vd. (ed.). Media and Journalism: New Approaches to Theory and Practice, Oxford University Press. s. 279–287. http://lib.oup.com.au/he/media_journalism/bainbridge2e/bainbridge1e_case04.pdf. (Erişim Tarihi: 26 Nisan 2018).
• Gönden, M. (2019). Literary Journalism as Recipe for the Future of Journalism and Journalism Education. A.Ayhan (ed.). New Approaches in Media and Communication. Berlin: Peter Lang, s.291-312.
• Keeble, R.L. (2001). Orwell as War Correspondent: A Reassessment. Journalism Studies, 2 (3): s.393-406. https://doi.org/10.1080/14616700119467. (Erişim Tarihi: 28 Nisan 2018)
• Keeble, R. L. (2014). Far Beyond Mere Hackery: Orwell’s Journalism.   https://orwellsocietyblog.wordpress.com/2014/12/01/far-beyond-mere-hackery-orwells-journalism/. (Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2019)
• Keeble, R. L. (2018). Literary Journalism. Oxford Research Encyclopedia of Communication. https://oxfordre.com/communication/view/10.1093/acrefore/9780190228613.001.0001/acrefore-9780190228613-e-836 (Erişim Tarihi: 7 Mayıs 2019).
• London, J. (2015). Uçurum İnsanları. N. Yazıcı (Çev.), İstanbul: Zeplin Kitap.
• Meyers, J. (2005). George Orwell and the Art of Writing. The Kenyon Review, 27(4): s.92-114. www.jstor.org/stable/4338803 (Erişim Tarihi: 24 Nisan 2019)
• Nick, S. (2017). Birleşik Krallıkta Demokrasiye Karşı Savaş. H.M.Bal (Çev). S, Çoban (ed.). Medya ve Sol. İstanbul: Sel Yayıncılık, s.197-210.
• Orwell, G. (2017). Neden Yazıyorum. L. Konca (Çev.), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Orwell, G. (2018). Wigan İskelesi Yolu. L. Konca (Çev.), İstanbul: Can Yayınları.
• Orwell, G. (2019). Savaş Öncesi Günlükleri 2. M. Çavdar (Çev.), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Özer, Ö. (2013). Haber Roman: George Orwell ve Yaşar Kemal’den Örneklerle Edebi Gazetecilik/Röportaj. Ankara: Literatürk.
• Pearce, R. (1997). Revisiting Orwell’s Wigan Pier. History, 82, (267): s. 410-428. https://www.jstor.org/stable/pdf/24423467.pdf. (Erişim Tarihi: 5 Mart 2019).
• Sims, N. (1984). The Literary Journalist. New York: Ballantine Books.
• Sims, N. (2007). True Stories: A Century of Literary Journalism. Evanston, IL.: Northwestern University Press.
• Steinbeck, J. (2008). Bir Savaş Vardı. Ü. Tamer (Çev.), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Üster, C. (2007). Sunuş. George Orwell. Hayvan Çiftliği. İstanbul: Can Yayınları. s. 9-15
• Weingarten, M. (2005). The Gang That Wouldn’t Write Straight. New York: Three Rivers Press.
• Whitt, J. (2006). To Do Some Good and No Harm: The Literary Journalism of John Steinbeck.The Steinbeck Review 3 (2): s. 41–62. https://www.jstor.org/stable/41582016. (Erişim Tarihi: 11 Ağustos 2018).
• Williams, R. (1985). Orwell. N. Bayramoğlu (Çev.), İstanbul: Afa Yayınları.
• Wolfe, T. (1972). The Birth of ‘The New Journalism’: Eyewitness Report by Tom Wolfe. New York Magazine. (Feb. 1972). http://nymag.com/news/media/47353/. (Erişim Tarihi: 14 Mart 2018).
• Wolfe, T. (1989). Stalking the Billion-Footed Beast: A Manifesto for the New Social Novel. Harper’s Magazine, (Nov. 1989). https://harpers.org/archive/1989/11/stalking-the-billion-footed-beast/. (Erişim Tarihi: 17 Mart 2018)
• Wolfe, T., Johnson, E. W. (1990). The New Journalism. London: Picador.
• Young, D. (2017). Bahçede Felsefe. Esra Birkan (Çev.), İstanbul: Can Yayınları.