Pandeminin Politikleştirilmesi ve Söylem: Cumhuriyet ve Sabah Gazeteleri Örneğinde Covid-19 Haberleri Üzerine Bir Analiz

Yıl 2021, Sayı: 35, 17 - 37, 30.06.2021

Ahmet Selman Seyhan , Ömer Faruk Zararsız , Emrah Ayaşlıoğlu

https://doi.org/10.31123/akil.888144

Cited By: 4

Öz

Covid-19 salgını, gündelik hayatın pek çok alanını dönüştürdüğü gibi haber yapma pratiklerini, haber metinlerini ve tüm bunların bir sonucu olarak medya ve haber söylemini de değiştirmiş, farklılaştırmıştır. Toplumun enformasyon ihtiyacının görünür biçimde arttığı Covid-19 salgını dönemi, mevcut politik krizleri derinleştiren etkilerinin yanı sıra yeni bir dizi çatışma ve kriz başlığını da haber söyleminin başlıca teması haline getirmiştir. Global bir salgın olan Covid-19 dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de toplumu ekonomik, siyasi, eğitim, sağlık, turizm ve güvenlik konularında önemli şekilde etkilemektedir. Çalışmada Covid-19 ile ilgili gündelik hayatta önemli yer tutan medya kanallarından olan gazetelerde yer alan haber metinlerinin ideolojik yanlılık bağlamında incelenmesi amaçlanmaktadır. Gazetelerde yer alan haberlerin pandemi sürecinde ideolojik yanlılıklarını mercek altına alan bu çalışma kapsamında, farklı ideolojik konumlanışlara sahip olduğu düşünülen Sabah ve Cumhuriyet gazetelerinin haber portallarında yer alan haberleri incelenmektedir. ‘Pandeminin politikleştirilmesi’ kavramı ışığında, seçilen haber metinleri van Dijk’ın eleştirel söylem çözümlemesi metoduyla analiz edilmekte, pandemi haberlerinin ulusal ölçekte politik söylemlerle nasıl hizalandığı ya da ayrıştığı ortaya konulmaktadır. Çalışmada her iki gazetenin de ekonomi, sağlık, eğitim ve turizm konularında politik olarak konumlandığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, İdeoloji, Söylem, Eleştirel Söylem Çözümlemesi, Pandeminin Politikleştirilmesi

Politicizing the Pandemic and Discourse: An Analysis on the Covid-19 News in Cumhuriyet and Sabah Newspapers

Öz

The Covid-19 outbreak has transformed many areas of daily life, as well as changing and differentiating news reporting practices, news texts, and as a result of all these, pandemic also transformed the media and the news discourse. In addition to its effects that deepen the current political crises, the Covid-19 pandemic, during which the public need for information has visibly increased, has made a new series of conflict and crisis topics the main theme of the news discourse. Within the scope of this study, which examines the ideological biases of the news in newspapers during the pandemic process, the news on the web portals of Sabah and Cumhuriyet newspapers, which are thought to have different ideological positions, are analyzed. In the light of the concept of ‘politicizing the pandemic’, the selected news texts are analyzed with the method of van Dijk’s critical discourse analysis and how the pandemic news is aligned or diverged with political discourses on a national scale is discussed. In the study, it was concluded that both newspapers are politically positioned in the fields of economy, health, education and tourism.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Ideology, Discourse, Critical Discourse Analyses, Politicizing the Pandemic

Kaynakça

• Adolph, C., Amano, K., Bang-Jensen, B., Fullman, N., & Wilkerson, J. (2020). Pandemic politics: Timing state-level social distancing responses to COVID-19. medRxiv.
• Cevizci, A. (2017). Büyük Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
• Çakmak, F. (2019). Medyada dezenformasyon sorunsalı ve manipülasyonun gücü: İdeoloji ve söylem açısından seçim haberlerinin siyasal iletişimdeki rolü. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 12(2), 1127-1154.
• Dursun, Ç. (2001). Televizyon haberlerinde ideoloji. İmge Kitabevi.
• Dursun, Ç. (2004). Haberde “gerçekliğin inşa edilmesi ne demektir?” Ç. Dursun içinde, Haber hakikat ve iktidar ilişkisi (s. 37-67). Ankara: Elips Kitap.
• Eagleton, T. (2015). İdeoloji. (M. Özcan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eisman, A. (2003). The media of manipulation: patriotism and Propaganda– Mainstream News in the United States in the Weeks Following September 11. Critical Quarterly, 45(1‐2), 55-72.
• Esser, F., Reinemann, C., & Fan, D. (2001). Spin doctors in the United States, Great Britain, and Germany: Metacommunication about media manipulation. Harvard International Journal of Press/Politics, 6(1), 16-45.
• Foucault, M., (2001), Hapishanenin doğuşu, İmge, Ankara
• Hallin, D. C., & Mancini, P. (2004). Comparing media systems: Three models of media and politics. Cambridge university press.
• İnal, A. (1996) Haberi okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
• Lyon, D., (1994) The electronic eye: The rise of survelliance society, University of Minnesota Press, Minneapolis, U.S.A. Madrid, A., Joanpere, M., de Botton, L., & Campdepadrós, R. (2020). Media manipulation against social justice researchers: Second-Order sexual harassment. Qualitative Inquiry, 26(8-9), 983-988.
• Milani, T. M., & Johnson, S. (2010). Critical intersections: Language ideologies and media discourse. Language ideologies and media discourse: Texts, practices, politics, 3, 14.
• Mutlu, E. ( 1998), İletişim sözlüğü. Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
• Nguyen-Thu, G. (2020). From wartime loudspeakers to digital networks: communist persuasion and pandemic politics in Vietnam. Media International Australia, 177(1), 144-148.
• Özer, Ö. (2000). Haberde egemen söylemin yeniden üretimi: Türk basınında Türkiye'deki İranlı muhaliflerle ilgili haberler . Kültür ve İletişim, 3(2), 75-97.
• Özer, Ö. (2011). Haber söylem ideoloji & eleştirel haber çözümlemeleri. Konya: Literatürk Yay.
• Wojtasik, W. (2019). Electoral manipulatıon via media: Theory and evidence. Communication Today, 10(2), 28-40. Unknown Stories, Unintended Consequences. (2020). USA Today. 22.09.2020 tarihinde https://www.usatoday.com/border-wall/ adresinden alınmıştır.
• Van Dijk, T. (1983). Discourse analysis and the structure of news. Journal of Communication, 33(2), 20-43. doi:10.1111/j.1460-2466.1983.tb02386.x
• Van Dijk, T. (1988a). News analysis. New Jersey: Lawrance Erlbaum Associates.
• Van Dijk, T. (1988b). News as discourse. London: Lawrance Erlbaum Associates.
• Van Dijk, T. (1991). Media contents the interdisciplinary study of news as discourse. K. B. Jensen, & N. W.Jankowski içinde, A Handbook of Qualitative Methodologies for Mass Communication Research (s. 108-120). London: Routledge.
• Van Dijk, T. (1993). Principles of critical discourse analysis. Discourse and Society, 4(2), 249-283. doi:https://doi.org/10.1177/0957926593004002006
• Yağlı, S. (2007). Haber ve ideoloji ilişkisi: Haber metinlerinde gerçekliğin sunumu. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi(2), 337-352.