Türk Yazılı Basınında Covid-19 Haberlerinin Çerçevelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 35, 317 - 337, 30.06.2021

Seyfi Kılıç

https://doi.org/10.31123/akil.888822

Cited By: 1

Öz

Toplumun büyük bir çoğunluğunu ilgilendiren sorunların yazılı ve görsel basında nasıl sunulduğu, gazetecilik alanında en fazla araştırılan konulardan birini oluşturmaktadır. Haberlerin basında nasıl sunulduğunu ortaya çıkarmaya yönelik uygulanan yöntemlerden biri çerçeveleme analizidir. Temel olarak haberlerin belirli çerçevelere göre oluşturulduğunu belirten çerçeveleme analizi, özellikle haber kuruluşları arasındaki ideolojik farklılıkların haberlerin çerçevelenmesi üzerindeki etkisinin ortaya çıkarılmasında iletişim araştırmalarında yaygın biçimde kullanılmaktadır. Buradan hareketle bu çalışmada Türkiye ve dünya kamuoyunu yoğun biçimde etkileyen Covid-19 pandemi süreciyle ilgili haberlerin Türk yazılı basınında çerçevelendiğinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışmada bu amaç doğrultusunda tiraj rakamları temel alınarak, farklı sahiplik yapısı ve ideolojik duruşa sahip Sözcü, Sabah, Hürriyet, Türkiye ve Cumhuriyet gazetelerinde 9 Mart 5 Nisan 2020 tarihleri arasında sunulan haberler incelenmiştir. Yapılan inceleme sonunda haberlerde dil bakımından genellikle savaş terminolojisine ilişkin tanımlamaların tercih edildiği; haberlerde kullanılan çerçeveler içinde güvence, sorumluluk yükleme, eylem ve sonuç çerçevelerinin öne çıktığı saptanmıştır. Kullanılan çerçevelerin gazetelere göre dağılımında ise gazetelerin sahip oldukları ideolojik duruşların etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çerçeveleme, Çerçeveleme Analizi, Covid19, Yazılı Basın, Haber Çerçeveleri

Kaynakça

• Ardevol, A. (2015). Framing Theory In Communication Research in Spain. Origins, Development and Current Situation. Revista Latina de Communication, 70, 423-450.
• Bateson, G. (1972). Steps to an ecology of mind: Collected essays in anthropology, psychiatry, evolution and epistemology. Chicago: Chicago University Press.
• Berinsky, A. J. ve Kinder, D. R. (2006). Making Sense of Issues Through Media Frames: Understanding the Kosovo Crisis. The Journal of Politics, 68 (3), 640-656.
• Chong, D., & Druckman, J. N. (2007). Framing Theory. Annual Review Political, 10, 103-126.
• Downs, A. (1972). Up and down with ecology-The “issue-attention cycle.” The Public Interest, 28, 38–51.
• Entman, R. M. (1993). Framing: Toward Clarification of a Fractured Paradigm. Journal of Communication, 4(43), 51-58.
• Foerstel, L. (2007). Medya ve Savaş Yalanlar. İstanbul: Yordam Kitap.
• Gamson, W. A. ve Modigliani, A. (1989). Media discourse and public opinion on nuclear power: a constructionist approach. American Journal of Sociology, 95(1), 1-37.
• Gamson, W. A. (1989). News as Framing: Comments on Graber. American Behavioral Scientist, 33(2), 157-161.
• Goffman, E. (1974). Frame Anaylsis: an essay on the organization of experience. New York: Harper & Row.
• İnce, D. (2014). Televizyon Haberlerinde Gerçekliğin İnşası ve Garbiyatçılık Sorunsalı: Trt Örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılıç, S. (2011). Tekel Eylemi Haberlerinde Çerçeveleme: Türk Yazılı Basını Örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 1-32.
• McLeod, D. M., Kosicki, G. M. ve McLeod, J. M. (2002) Resurveying the Boundaries of Political Communications Effects. J. Byrant ve D. Zillman Mahwah (Ed.), Media Effects: Advances in Theory and Research, (s.215-267) içinde. Mahwah, London, New Jersey: Lawrence Erlbaum Publishers
• McQuail, D., & Windahl, S. (2005). Kitle İletişim Çalışmalarında İletişim Modelleri. Ankara: İmge Yayınları.
• Milutinović, I. (2021). Media framing of COVID-19 pandemic in the transitional regime of Serbia: Exploring discourses and strategies. Media, Culture & Society, 1–17. https://doi.org/10.1177/0163443720986003
• Mutua, S. N., ve Ong'ong'a, D. O. (2020). Online News Media Framing of COVID-19 Pandemic: Probing the Initial Phases of the Disease Outbreak in International Media. European Journal of Interactive Multimedia and Education, 1(2), 1-8.
• Nisbet, M .C., Brossard, D., & Kroepsch, A. (2003). Framing science: The stem cell controversy in an age of press/politics. Harvard International Journal of Press/Politics, 8(2), 36–70.
• Özarslan, H. (2007). Çerçeveleme Yaklaşımı Açısından Haber Çerçevelerinin İzler Kitle Düşünceleri Üzerindeki Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özçetin, B. (2018). Kitle İletişim Kuramları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pan, Z., ve Kosicki, G. M. (1993). Framing Analysis: An Approach to News Discourse. Political Communication, 10, 55-75.
• Poirer, W., Ouellet, C., Rancourt, M. A., Béchard, J. ve Dufresne, Y. (2020). (Un)Covering the COVID-19 Pandemic: Framing Analysis of the Crisis in Canada. Canadian Journal of Political Science, 53, 365–371.
• Scheufele, D. A. ve Tewksbury, D. (2007). Framing, Agenda Setting, and Priming: The Evolution of Three Media Effects Models. Journal of Communication, 57 (1), 9-20.
• Shih, T. J., Wijaya, R. ve Brossard, D. (2008). Media Coverage of Public Health Epidemics: Linking Framing and Issue Attention Cycle Toward an Integrated Theory of Print News Coverage of Epidemics. Mass Communication & Society, 11, 141–160
• Tokgöz, O. (2015). İletişim Kuramlarına Anlam Vermek Başlangıcından Günümüze Anglo-Amerikan İletişim Kuramı. Ankara: İmge Yayınları.
• Wallis, P. ve Nerlich B. (2005). Disease metaphors in new epidemics: the UK media framing of the 2003 SARS epidemic. Social Science & Medicine, 60 (2), 629–639.
• Wibhisono, I. G. L. A. K. (2020). Framing Analysis of the Kompas' COVID-19 Coverage: January 2020 Edition. Jurnal ASPIKOM, 5(2), 219-231.
• Wicke P, ve Bolognesi M. M. (2020). Framing COVID-19: How we conceptualize and discuss the pandemic on Twitter. PLOS ONE, 15(9), 1-24.