Kamu Spotlarına Covid-19 Yansıması: Sağlık Bakanlığının Sosyal Medya Platformlarının İncelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 35, 239 - 261, 30.06.2021

Nagihan Tufan Yeniçıktı , Havva Nur Tarakcı , Doğan Can Gazaz

https://doi.org/10.31123/akil.888927

Cited By: 1

Öz

Kamu spotlarına sigarayı bırakma, AİDS’in önlenmesi gibi halk sağlığını ilgilendiren birçok önemli konuda sıklıkla başvurulmaktadır. 2019 yılının sonlarında Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkan ve hızla yayılarak dünyada küresel bir salgın haline gelen Covid-19 da halk sağlığını yakından ilgilendirdiği için kamu spotlarında işlenmeye ve çeşitli araştırmalara konu olmaya başlamıştır.
Bu çalışmada günümüzde insanları etkileyen Covid-19 salgınına karşı tedbir alınmasına ve önlenmesine dair yayınlanan kamu spotlarının insanların tutum ve davranışlarını ne ölçüde etkilediğinin/değiştirdiğinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Bu amaç doğrultusunda Sağlık Bakanlığı’nın Covid-19 ile ilgili insanlarda farkındalık yaratmak ve bilgilendirmek için belirli başlıklar altında yayınladığı kamu spotlarından beş farklı kamu spotu araştırmaya dâhil edilmiştir.
Covid-19 ile ilgili beş farklı kamu spotu içerik analizi yöntemiyle incelenmiş, daha sonrasında da söz konusu kamu spotlarının bireyleri bilgi, tutum ve davranışları açısından nasıl bir değişime yönelttiği deney yöntemiyle araştırılmıştır.
Frekans analizi, betimleyici analiz ve Wilcoxun işaretli sıralar testinden yararlanılan bu araştırma, 75 kişi üzerinde uygulanmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre, ele alınan beş kamu spotunun katılımcılarda olumlu tutum değişikliği sağladığı belirlenmiştir.
Katılımcılar, izledikleri Covid-19 ile ilgili kamu spotlarından genel olarak etkilendiklerini, kamu spotlarının bilgilendirici olduklarını, sosyal mesafe, maske ve temizlik konusunda farkındalıklarını artırdığını, onları bu konularda harekete geçirdiğini ifade etmekte ve kamu spotlarında yer alan mesajların anlaşılır olduğunu düşünmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Kamu Spotları, Pandemi, Instagram, Sosyal Medya

Kaynakça

• Ajilore, K., Atakiti, I. & Onyenankeya, K. (2017). College Students’ Knowledge, Attitudes and Adherence to Public Ser- vice Announcements on Ebola in Nigeria: Suggestions for Improving Future Ebola Prevention Education Programmes.
• Health Education Journal, 76(6), 648-660. https://doi.org/10.1177/0017896917710969.
• Arfan, S., Mayarni, M. & Nasution, M.S. (2021). Responsivity of Public Services in Indonesia during the Covid-19 Pan- demic. Budapest International Research and Critics Institute-Journal (BIRCI-Journal),4(1), 552-562. e-ISSN: 2615-3076 (Online), p-ISSN: 2615-1715.
• Bütün, M., Selçuk, M., Akadal, E. & Gülseçen, S. (2018). Kamu Spotlarının Etkililiği Üzerine Bir Araştırma. Selçuk İletişim Dergisi, 11(2), 273-291. https://doi.org/10.18094/josc.414493.
• Cheung, C. M. K., Chiu, P. & Lee, M. K. O. (2011). Online Social Networks: Why Do Student Use Facebook?, Computers in Human Behaviour, 27, 1337-1343. https://doi.org/10.1016/j.chb.2010.07.028.
• Coşkun, R., Altunışık, R. & Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (Güncellenmiş 9. Baskı). Adapazarı: Sakarya Yayıncılık.
• de Hoog, N., Stroebe, W. & de Wit, J. B. F. (2008). The Processing of Fear Arousing Communications: How Biased Pro- cessing Leads to Persuasion. Socian Influence, 3(2), 84-113 https://doi.org/10.1080/15534510802185836.
• Manganello, J., Bleakley, A. & Schumacher, P. (2020). Pandemics and PSAs: Rapidly Changing Information in a New Media Landscape, Health Communication, 35(14), 1711-1714. https://doi.org/10.1080/10410236.2020.1839192.
• Nabi, R. L. (2002). Discrete Emotions and Persuasion. J. P. Dillard & M. Pfau (Eds.), The Persuasion Handbook: Devel- opments in Theory and Practice (s. 289-308) içinde. USA: Sage Publications,Inc.
• Neumann, W. L. (2009). Toplumsal Araştırma Yöntemleri 1 - Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. (Çev: Sedef Özge), İstanbul: Yayınodası Yayıncılık.
• Phua, J. & Tinkham, S. (2016). Authenticity in Obesity Public Service Announcements: Influence of Spokesperson Type, Viewer Weight, and Source Credibility on Diet, Exercise, Information Seeking, and Electronic Word-of-Mouth Intentions.
• Journal of Health Communication, 21(3), 337-345. https://doi.org/10.1080/10810730.2015.108032.
• Saruhan, O. (2018). Sosyal Medya Canavarı Olmak İster Misin?. İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Shead, N. W., Walsh, K., Taylor, A., Derevensky, J. L. & Gupta, R. (2011). Youth Gambling Prevention: Can Public Service Announcements Featuring Celebrity Spokespersons Be Effective?. International Journal of Mental Health and Addiction, 9(2), 165–179. https://doi.org/10.1007/s11469-009-9260-y.
• Shen, L. & Bigsby, E. (2013). The Effects of Message Features: Content, Structure, and Style. J. P. Dillard & L. Shen (Eds.), The SAGE Handbook of Persuasion: Developments in Theory and Practice (s. 18-31) içinde, (Second Edition). USA: SAGE Publications, Inc.
• Tannenbaum, M. B., Hepler, J., Zimmerman, R. S., Saul, L., Jacobs, S., Wilson, K., & Albarracín, D. (2015). Appealing to Fear: A Meta-Analysis of Fear Appeal Effectiveness and Theories. Psychological Bulletin, 141(6), 1178–1204. https://doi.org/10.1037/a0039729.
• Voorveld, H., Noort, G., Muntinga, D. & Bronner, F. (2018). Engagement with Social Media and Social Media Advertis- ing: The Differentiating Role of Platform Type. Journal of Advertising, 47(1), 1-17. https://doi.org/10.1080/00913367.20 17.1405754.
• Wimmer, R. D. & Dominick, J. R. (2007). İçerik Çözümlemesi. G. Şendur Atabek & Ü. Atabek (Ed.), Medya Metinlerini Çözümlemek – İçerik, Göstergebilim ve Söylem Çözümleme Yöntemleri (s. 19-47) içinde. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Yıldırım, B. (2015). İçerik Çözümlemesi Yönteminin Tarihsel Gelişimi Uygulama Alanları ve Aşamaları. B. Yıldırım (Ed.), İletişim Araştırmalarında Yöntemler Uygulama ve Örneklerle (s.106-155) içinde. Konya: LiteraTürk Academia.
• İnternet Kaynakları We Are Social (2021). Digital 2021: The Latest Insights into the ‘State of Digital’. https://wearesocial.com/blog/2021/01/ digital-2021-the-latest-insights-into-the-state-of-digital adresinden 15.01.201 tarihinde erişilmiştir.
• Ajilore, K., Atakiti, I. & Onyenankeya, K. (2017). College Students’ Knowledge, Attitudes and Adherence to Public Ser- vice Announcements on Ebola in Nigeria: Suggestions for Improving Future Ebola Prevention Education Programmes.
• Health Education Journal, 76(6), 648-660. https://doi.org/10.1177/0017896917710969.
• Arfan, S., Mayarni, M. & Nasution, M.S. (2021). Responsivity of Public Services in Indonesia during the Covid-19 Pan- demic. Budapest International Research and Critics Institute-Journal (BIRCI-Journal),4(1), 552-562. e-ISSN: 2615-3076 (Online), p-ISSN: 2615-1715.
• Berger, A. A. (2018). Medya Çözümleme Teknikleri (Çev: Nilüfer Pembecioğlu). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi – Teknikler ve Örnek Çalışmalar (2. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Bütün, M., Selçuk, M., Akadal, E. & Gülseçen, S. (2018). Kamu Spotlarının Etkililiği Üzerine Bir Araştırma. Selçuk İletişim Dergisi, 11(2), 273-291. https://doi.org/10.18094/josc.414493.
• Cheung, C. M. K., Chiu, P. & Lee, M. K. O. (2011). Online Social Networks: Why Do Student Use Facebook?, Computers in Human Behaviour, 27, 1337-1343. https://doi.org/10.1016/j.chb.2010.07.028.
• Coşkun, R., Altunışık, R. & Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (Güncellenmiş 9. Baskı). Adapazarı: Sakarya Yayıncılık.
• de Hoog, N., Stroebe, W. & de Wit, J. B. F. (2008). The Processing of Fear Arousing Communications: How Biased Pro- cessing Leads to Persuasion. Socian Influence, 3(2), 84-113 https://doi.org/10.1080/15534510802185836.
• Ibrayeva, G. & Alim, E. (2015). Comparative Content Analysis of Public Service Announcements in USA, Russia and Kazakhstan. KazNU Bulletin, Journalism Series, No: 1/1 (37), 21-28.
• Manganello, J., Bleakley, A. & Schumacher, P. (2020). Pandemics and PSAs: Rapidly Changing Information in a New Media Landscape, Health Communication, 35(14), 1711-1714. https://doi.org/10.1080/10410236.2020.1839192.
• Nabi, R. L. (2002). Discrete Emotions and Persuasion. J. P. Dillard & M. Pfau (Eds.), The Persuasion Handbook: Devel- opments in Theory and Practice (s. 289-308) içinde. USA: Sage Publications,Inc.
• Neuendorf, K. A. (2002). The Content Analysis Guidebook. California Thousand OAKS: Sage.
• Neumann, W. L. (2009). Toplumsal Araştırma Yöntemleri 1 - Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. (Çev: Sedef Özge), İstanbul: Yayınodası Yayıncılık.
• Phua, J. & Tinkham, S. (2016). Authenticity in Obesity Public Service Announcements: Influence of Spokesperson Type,
• Viewer Weight, and Source Credibility on Diet, Exercise, Information Seeking, and Electronic Word-of-Mouth Intentions.
• Journal of Health Communication, 21(3), 337-345. https://doi.org/10.1080/10810730.2015.108032.
• Saruhan, O. (2018). Sosyal Medya Canavarı Olmak İster Misin?. İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Shead, N. W., Walsh, K., Taylor, A., Derevensky, J. L. & Gupta, R. (2011). Youth Gambling Prevention: Can Public Service Announcements Featuring Celebrity Spokespersons Be Effective?. International Journal of Mental Health and Addiction, 9(2), 165–179. https://doi.org/10.1007/s11469-009-9260-y.
• Shen, L. & Bigsby, E. (2013). The Effects of Message Features: Content, Structure, and Style. J. P. Dillard & L. Shen (Eds.), The SAGE Handbook of Persuasion: Developments in Theory and Practice (s. 18-31) içinde, (Second Edition).USA: SAGE Publications, Inc.
• Tannenbaum, M. B., Hepler, J., Zimmerman, R. S., Saul, L., Jacobs, S., Wilson, K., & Albarracín, D. (2015). Appealing to Fear: A Meta-Analysis of Fear Appeal Effectiveness and Theories. Psychological Bulletin, 141(6), 1178–1204. https://doi.org/10.1037/a0039729.
• Tarakcı, H. N. (2019). İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Çekicilik. Konya: LiteraTürk Academia.
• Voorveld, H., Noort, G., Muntinga, D. & Bronner, F. (2018). Engagement with Social Media and Social Media Advertis- ing: The Differentiating Role of Platform Type. Journal of Advertising, 47(1), 1-17. https://doi.org/10.1080/00913367.20 17.1405754.
• Wimmer, R. D. & Dominick, J. R. (2007). İçerik Çözümlemesi. G. Şendur Atabek & Ü. Atabek (Ed.), Medya Metinlerini Çözümlemek – İçerik, Göstergebilim ve Söylem Çözümleme Yöntemleri (s. 19-47) içinde. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Yıldırım, B. (2015). İçerik Çözümlemesi Yönteminin Tarihsel Gelişimi Uygulama Alanları ve Aşamaları. B. Yıldırım (Ed.), İletişim Araştırmalarında Yöntemler Uygulama ve Örneklerle (s.106-155) içinde. Konya: LiteraTürk Academia.
• İnternet Kaynakları We Are Social (2021). Digital 2021: The Latest Insights into the ‘State of Digital’. https://wearesocial.com/blog/2021/01/ digital-2021-the-latest-insights-into-the-state-of-digital adresinden 15.01.201 tarihinde erişilmiştir.