ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2022, Sayı: 14, 59 - 72, 31.12.2022

Gökçe Çetin , Serdal Sarı , Canan Karakuş

Öz

Bu çalışmada temel amaç öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırmanın çalışma evrenini Konya ili Selçuklu ilçesindeki öğretmenler oluşturmaktadır. Bu araştırma ile; cinsiyet, sınıfta bulunan öğrenci sayısı, sınıfta bulunan yabancı öğrenci sayısı, okulun bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik durumu, gibi değişkenlerin öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri üzerine etkisi tespit edilecektir. Araştırmada 10 sorudan oluşan Kişisel Bilgi Formu, 22 soru ve üç alt boyuttan oluşan Maslach Tükenmişlik Envanteri kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler değerlendirilirken, SPSS 21 programı kullanılmıştır. Değerlendirme aşamasında frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, Anova, T testi, Tukey testi ile araştırma sonucunda elde edilen verilerle öğretmenlerin mesleki tükenmişlik durumları tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarından elde edilen bulgulara göre araştırmaya katılan öğretmenlerin, duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutlarında düşük tükenmişlik seviyesinde, kişisel başarı alt boyutunda ise yüksek tükenmişlik seviyesinde oldukları sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mesleki tükenmişlik, yabancı uyruklu öğrenci, öğretmenler

Kaynakça

• Acun, M., (2010), “Bazı Değişkenlere Göre Biyoloji Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Baltaş, A., & Baltaş, Z. (1993). Stres ve başa çıkma yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi
• Çağlayan, A., (2012), “Birleştirilmiş Sınıf Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri”, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Doğan M., (2014) https://slideplayer.biz.tr/slide/2482329/ [Erişim tarihi: 28.11.2022]
• Dolunay, A.B. (2002), “Keçiören Lisesi Genel Liseler-Teknik-Ticaret-Meslek Liselerinde Görevli Öğretmenlerde Tükenmişlik Durumu Araştırması”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, cilt:55, sayı:1, s.51-62.
• Dönmez,İ.(2015),Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Hatay İskenderun İlçesi Örneği),Yüksek Lisans Tezi-Biruni Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Hoyos, T., & Kallus, K. W. (2005). Burnout risk factors: Stress-recovery-state and coping among teachers. Department of Psychology. University of Graz. Austria.
• Koçak,G.E.(2014) “Liselerde Çalışan Okul Psikolojik Danışmanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin Değerlendirilmesi” Yüksek Lisans Tezi. Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı.
• Maslach, C., Leiter, M. P. andSchaufeli W. B. (2001),Jobburnout, AnnualReview of Psycholog, volume: 52, p. 397-422. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.397. [Erişim tarihi: 28.11.2022].
• Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leither, M.P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422.
• Maslach, C., Jackson, SE (1981), Deneyimli Tükenmişliğin Ölçümü, Mesleki Davranış Dergisi, cilt: 2, sayı:2, 99-113.
• Oruç, S. (2007). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Adana İli Örneği), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Oplatka, I. (2002). Women principals and the concept of burnout: An alternative voice? International Journal of Leadership in Education, 5(3), 211-226.
• Polatçı, S. (2007). Tükenmişlik Sendromu ve Tükenmişlik Sendromuna Etki Eden Faktörler (Gaziosmanpaşa Üniversitesi Akademik Personeli Üzerinde Bir Analiz) Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Seferoğlu, S., Yıldız, H., Yücel,Ü.A.(2014).ÖğretmenlerdeTükenmişlik:Tükenmişliğin Göstergeleri ve Bu Göstergelerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi cilt: 39, sayı: 174, s.348-364.
• Şahin, D.E., (2007), “Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri (Ankara İli İlköğretim ve Ortaöğretim Okulları Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tunaboylu, M. (2015) “İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri (İzmir İli Torbalı İlçesi Örneği)” Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tümkaya, S., (1996) “Öğretmenlerdeki Tükenmişlik, Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başa çıkma Davranışları”, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yıldız, E., (2011), “Eğitimcilerde Tükenmişlik (Rehber Öğretmenler Üzerinde Bir Araştırma), Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Yungul, N.T., (2006), “Sınıf Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Değerlendirilmesi (İstanbul İli Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.