Öğrenen Organizasyonlar Ve Hasta Güvenliği Kültürünün Önemi

Yıl 2024, Sayı: 18, 107 - 113, 31.12.2024

Berna Kahveci Ceylan , Fatma Azizoğlu , Mustafa Mete

Öz

Bilginin hızla üretildiği ve kullanıldığı bir çağda, üretilen bilginin öğrenilmesi ve paylaşılması, değişen çevreye uyum sağlama gereksinimini beraberinde getirerek sağlık organizasyonlarının öğrenen organizasyonlara dönüşmesine dikkat çekmektedir. Bu durum, karmaşık bir yapıya sahip olan sağlık hizmetlerinde hasta güvenliğini sağlamayı, tıbbi hataları en aza indirmeyi ve etkin bir güvenlik kültürünü teşvik etmeyi zorunlu kılmaktadır. Sağlık hizmetlerinin, hastalara yönelik oluşabilecek riskleri önlemek ve meydana gelen hataların ya da zararların tekrarlanmaması için hasta güvenliği kültürü ile öğrenen organizasyon yapısının geliştirilmesi, son yıllarda sağlık kuruluşları için bir öncelik haline gelmiştir. 21. yüzyılda sağlık hizmetlerinin karmaşık bir yapıya evrilmesi, bakım ihtiyaçlarının artması ve bilgi ile teknoloji alanındaki hızlı değişim ve ilerlemeler, sağlıklı ya da hasta bireylerin kaliteli ve güvenilir sağlık hizmeti taleplerini artırmaktadır. Bu taleplerin karşılanmasının temel şartı ise, hasta güvenliğinin sağlanmasıdır. Bu çalışma öğrenen örgütler ile hasta güvenliği kültürünün önemini vurgulamak amacıyla yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğrenen Organizasyonlar, Hasta Güvenliği, Hasta Güvenliği Kültürü

Learning Organizations and the Cult of Patient Safety

Öz

In an age where information is produced and used rapidly, learning and sharing the information produced brings with it the need to adapt to the changing environment, drawing attention to the transformation of health organizations into learning organizations. This makes it necessary to ensure patient safety, minimize medical errors and promote an effective safety culture in healthcare services, which have a complex structure. Developing a patient safety culture and a learning organizational structure in order to prevent possible risks to patients in healthcare services and to prevent the repetition of errors or harms has become a priority for healthcare organizations in recent years. In the 21st century, the evolution of healthcare services into a complex structure, increasing care needs, and rapid changes and advances in the field of information and technology increase the demands of healthy and sick individuals for quality and reliable healthcare services. The basic condition for meeting these demands is to ensure patient safety. This study includes the characteristics of learning organizations and patient safety culture.

Anahtar Kelimeler

Learning Organizations, Patient Safety, Patient Safety Culture

Kaynakça

• Akat, İ., Budak, G., & Budak, G. (2002). İşletme Yönetimi, 4. Baskı, Barış Yayınları, İzmir.
• Aybar, S. (2011). İşletmelerde öğrenen örgütler ve iş verimliliğine ilişkin analiz: Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul, 39-78.
• Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, Kariyer Yayınları, İstanbul.
• Bonner, A. F., Castle, N. G., Perera, S., & Handler, S. M. (2008). Patient Safety Culture: A Review of the Nursing Home Literature and Recommendations for Practice. Ann Longterm Care;16(3):18-22.
• Çalkavur, E. (2018). Öğrenen Organizasyon Yolculuğu. 8.Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çam, S. (2002). Öğrenen organizasyon ve rekabet üstünlüğü. İstanbul: Papatya Yayınları. Collıe, S. L., & Taylor, A. L. (2004). Improving Teaching Quality and the Learning Organisation, Abı/Inform Global.
• Dang, D., Johantgen, M. E., Pronovost, P. J., Jenckes, M.W., & Bass, E. B. (2002). Postoperative Complications: Does Intensive Care Unit Staff Nursing Make a Difference. The Journal of Acute and Critical Care; 31(3):219-228.
• Dellefield, M. E., Castle, N. G., McGilton, K. S., & Spilsbury, K. (2015). The Relationship Between Registered Nurses and Nursing Home Quality: An Integrative Review (2008- 2014). Nurs Econ, 33(2), 95-108, 116.
• Gunawan, D., & Hariyati, T. S. (2019). The implementation of patient safety culture in nursing practice. Enfermería Clínica, 29(S2):139-145. doi:10.1016/j. enfcli.2019.05.007.
• Hughes, R. G., & Clancy, C. M. (2009). Nurse’s Role in Patient Safety. Journal of Nursing Care Quality, 24(1):1-4.
• İnanır, İ., & Serbest, Ş. (2009). Hasta güvenliği kursu eğitim kitapçığı. 6. Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongresi, 3-6 Mayıs, Aydın, 3-6.
• Johnson, J. R. (2002). Leading the learning organization: Portrait of four leaders. Leadership and Organizational Development Journal, 23(5), 241-245.
• Kıngır, S., & Mesci M. (2007). “Öğrenen Organizasyonlar”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 63-81.
• Koçel, T. (2003). İşletme Yöneticiliği, Beta Basım Yayım, 7. Basım, İstanbul.
• Korkmaz, A. Ç. (2018). Geçmişten Günümüze Hasta Güvenliği. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 6(1):10-19.
• Nieva, V. F., & Sorra, J. (2003). Safety culture assessment: a tool for improving patient safety in healthcare organizations. BMJ Quality & Safety, 12(2), ii17–ii23. http://dx.doi.org/10.1136/qhc.12.suppl_2.ii17.
• Omur, Y. E., & Argon, T. (2016). Teacher opinions on the innovation management skills of school administrators and organizational learning mechanisms. Eurasian Journal of Educational Research, 16(66), 243-262.
• Örtenblad, A. (2002). A typology of the idea of learning organization. Management Learning, 33, 213–230.
• Phillips, J., & Barnsteiner, J. H. (2005). Clinical Alarms: Improving Efficiency and Effectiveness. Crit Care Nurs Q;28(4):317-323.
• Pronovost, P. J., Weast, B., Holzmueller, C. G., Rosenstein, B. J., Kidwell, R. P., Haller, K. B., & Rubin, H. R. (2003). Evaluation of The Culture of Safety: Survey of Clinicians and Managers ın an Academic Medical Center. BMJ Quality & Safety, 12(6), 405-410.
• Reis, C. T., Paiva, S. G., & Sousa, P. (2018). The patient safety culture: a systematic review by characteristics of hospital survey on patient safety culture dimensions. İnternational Journal for Quality in Health Care, 30(9), 660–677.https://doi.org/10.1093/intqhc/mzy080.
• Sarp, N. (2018). Hasta Güvenliğinde Hastanın Rolü ve Katılımının Sağlanması. TÜSEB Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 1(2):22-29.
• Sayek, F. (2010). Hasta Güvenliği: Türkiye ve Dünya TTB Raporları/Kitapları 2010.
• Senge, P. M. (2006). Beşinci Disiplin, Çev: A. İldeniz ve A. Doğukan, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Tavşancıl, E. (2019). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. 6. baskı. Ankara: Nobel.
• Tak, B. (2009). Hastanelerde Hasta Güvenliği Kültürünün Benimsenme Düzeyinin Ölçümü: Çok Kültürlü Bir Alan Araştırması. 3. Hasta Güvenliği Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı, p:39.
• Tepeci, M., & Koçak, G. N. (2005). Ekiplerde Öğrenme: Öğrenen Örgütler Olmanın Anahtarı. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 379-394.
• Vogelsmeier, A., Scott-Cawiezell, J. A. (2007). Just Culture: The Role of Nursing Leadership. Journal of Nursing Care Quality 22(3):210-212.
• Yalçın, B., & Ay, C. (2011). Bilgi toplumunda öğrenen örgütler ve liderlik süreci bağlamında bir örnek olay çalışması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 15-36.
• Yang, B., Watkıns K. E., & Marsıck, V. J. (2004). “The Construct of the Learning Organization: Dimensions, Measurement and Validation”, Human Resource Development Quarterly, 15 (1), s:31-55.
• Yazıcı, S. (2001). Öğrenen Organizasyonlar, Alfa Yayınları, İstanbul.
• Yıldırım, R. (2004). Öğrenmeyi Öğrenmek, Sistem Yayıncılık, İstanbul.