DİMİTRİ KANTEMİR; OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİŞEN BİR ORYANTALİST

Yıl 2016, , 65 - 76, 01.09.2016

Mustafa Özdemir

https://doi.org/10.31126/akrajournal.328203

Öz

Dimitri Kantemir, Osmanlı Devleti kültür ortamında yetişen koyu bir Hristiyan ve Oryantalisttir. Türk müziği ve Türk tarihi hakkında önemli çalış-malar yapmıştır. Osmanlı Devleti’nin  askerî  ve  yönetimi ile ilgili gizli sayılabilecek bilgileri İngilizlere, Almanlara ve Ruslara vermiştir. Boğdan Voyvodalığı sırasında Osmanlı Devletine ihanet ederek Prut Savaşı’nda Rusların safına geçmiş ve Osmanlılara karşı savaşmıştır. Savaşı Osmanlılar kazanınca Ruslara sığınmış ve Ukrayna’nın Harkov kentinde 21 Ağustos 1723 ölmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Dimitri Kantemir, Oryantalizm, Boğdan Voyvoda-lığı, Prut Savaşı, Türk müziği

DIMITRI KANTEMIR: AN ORIENTALIST GROWN UP IN OTTOMAN EMPIRE

Öz

Dimitri Kantemir is a very Christian and orientalist who grew up in Ottoman Empire's culture medium. He did important works about Turkish music and history. He gave in some considerable confidential information about the Ottoman Empire's military and ruling issues to the British, Germans and Rus-sians. During Bogdan Voivodship, betraying to the Ottoman Empire, he aligned himself with Russians during Prut War, and fought against Ottomans. As Otto-mans won the battle, he took refuge in Russians and died in Ukrain's Harkov city on 21st of August 1723.

Anahtar Kelimeler

Dimitri Kantemir, Orientalism, Bogdan Voivodship, Prut War, Turkish music

Kaynakça

• Akdes Nimet Kurat; Purut Seferi ve Barışı, Ankara 1951.
• Akdes Nimet Kurat; Rusya Tarihi, Başlangıçtan 1917’ye Kadar, Ankara 1993.
• Asaf Hüseyin; Oryantalizmin İdeolojisi, Oryantalistler ve İslamiyatçılar-Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, (çev. Bedirhan Muhib), İstanbul 1989.
• Bedrettin Tuncel; Dimitrie Cantemir ve Türkler, Ankara 1975.
• Edward Said; Oryantalizm Sömürgeciliğin Keşif Kolu, (çev. Selahaddin Ayaz), İstanbul 1991.
• Georges Cioranesco; Dimitri Kantemir’in Doğubilim Araştırmalarına Katkısı, (çev. Zeki Arıkan), Ulusal Kültür, Ankara 1979.
• İsmail Cerrahoğlu; Oryantalizm ve Batıda Kur’an ve Kur’an İlimleri Üzerine Araştırmalar, AÜİFD, Ankara 1990. İsmail Hakkı Uzunçarşılı; Osmanlı Tarihi, Ankara 1988.
• Lütfi Sunar; Şarkiyatçılığı Niçin Yeniden Tartışmalıyız?, Uluslararası Oryantalizm Sempozyumu, İstanbul 2007.
• Mehmet Güntekin; Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul 2008.
• Mihai Maxim; TDVİA, Kantemiroğlu maddesi, İstanbul 2001.
• Namık Sinan Turan; Bir 18.yüzyıl Entelektüelinin Portresi, Evrensel Kül-tür, Mayıs 2013.
• Özdemir Çobanoğlu; Osmanlı İmparatorluğunun Yükseliş ve Çöküş Ta-rihi, Ankara 1979.
• Salih Akdemir; Müsteşriklerin Kur’an-ı Kerim ve Hz. Muhammed (sav.)’e Yaklaşımları , AÜİFD, Ankara 1988.
• Samuel P. Huntıngton; Medeniyetler Çatışması, (der. Murat Yılmaz), Va-di Yayınları, Ankara 1997.
• Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Kantemiroğlu maddesi, İstanbul 1984.
• Voltaire;, XII. Şarl’ın Tarihi (çev. Nahid Sırrı), İstanbul 1939.
• Yücel Bulut; TDVİA Oryantalizm maddesi, İstanbul 2007.
• Ziyau-l-Hasan Farukî; Sır Hamilton Alexander Roskeen Gibb, (çev. Be-dirhan Muhib), Oryantalistler ve İslamiyatçılar-Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, İstanbul 1989.