A POETRY REVIEW WHO HAS OYA UYSAL’S ÜRPERTİ IN THE CONTEXT OF NEW CRITICISM

Yıl 2019, , 111 - 119, 10.09.2019

Uğur Yoksul

https://doi.org/10.31126/akrajournal.554523

Öz

      The new criticism is a text-oriented work. It rejects elements other than text. It examines the text closely, revealing the hidden meaning. Words, images and style are very important for new criticism. They think the real meaning is in the text. They emerged after Russian formalism. T.S. Eliot, I.A. Richards belong to New Criticism. New Critics have emphasized aesthetic value by focusing on the text. The New Critics have reacted because they excluded the reader, the author and the society. They lost their influence in the 1960s and replaced it with the structuralists. In this study, ÔÔ†rpertiÕÕ poetry analysis will be done in the context of New Criticism.

Anahtar Kelimeler

New Criticism, Ürperti poetry, Poetry anylysis, Oya Uysal

YENİ ELEŞTİRİ BAĞLAMINDA OYA UYSAL'IN "ÜRPERTİ" ŞİİRİ ÜZERİNE BİR TAHLİL DENEMESİ

Öz

      Esere dönük eleştiri kuramları içerisinde kabul
edilen, Rus Biçimciliğinden sonra ortaya çıkan, genel anlamıyla 1930-1960 yılları
arasında aktif olan ‘‘Yeni Eleştiri’’, toplumu, okuru ve yazarı göz ardı
ederek, metinde yer alan gizli anlamı yakın okuma tekniğiyle ortaya çıkarmayı
amaçlar. Metne yönelerek kelimelerin birbiriyle olan uyumunu, imgeleri,
simgeleri, üslubu bir başka ifadeyle dile ait malzemeyi mikroskobik okumayla
inceler. Temsilcileri arasında T.S Eliot, I.A Richards gibi isimleri bulunan, tarihî
dönem ve eser dışına yönelimin estetik unsurları göz ardı ettiğini düşünen Yeni
Eleştiricilerin, bu yönüyle metne odaklanarak estetiğe de hak ettiği değeri
verdiği düşünülür. Bunun yanında eseri, tarih, okur ve yazardan uzaklaştırdığı
düşünülerek eleştiri aldığı da unutulmamalıdır. Bahsedilen eleştiri 1960’lı
yıllarda etkisini kaybettikten sonra yerini Yapısalcılığa bırakır. Bu çalışmada
Yeni Eleştiri yöntemiyle güncel şairlerden birisi olan Oya Uysal’ın Ürperti şiiri tahlil edilmeye
çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Yeni Eleştiri, Ürperti Şiiri, Şiir Tahlili, Oya Uysal

Kaynakça

• Aksoy, N. (1996). Batı ve Başkaları. İstanbul: Düzlem Yayınları.
• Eagleton, T. Edebiyat Kuramı Giriş. (2017). (Çev: Tuncay Birkan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fry. P.H . (2017). Edebiyat Kuramı. (çev: Ayşe Demir- İbrahim Tüzer), İstanbul: Hece Yayınları.
• Karataş, T. Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü.(2004). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Macherey, P. Edebi Üretim Teorisi. (2019). (Çev: Işık Ergüden), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Moran, M. Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. (2014). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Rifat, M. (2004). Eleştirel Bakış Açıları. İstanbul: Dünya Kitapları.
• Tural, Ş. (2018). Modern Türk Edebiyatının 200’ü. Ankara: Otto Yayınları.
• Uysal, O. Siyah Saten Bir Gecelik.(2014). İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
• Wellek, R.- Warren, A. Edebiyat Teorisi (2016). (Çev. Ömer Faruk Huyugüzel), İstanbul: Dergâh Yayınları.