ONE OF US: POET SEMSİ BELLİ AND HIS POETRY

Yıl 2020, , 133 - 150, 11.01.2020

Salim Durukoğlu

https://doi.org/10.31126/akrajournal.646545

Öz

Semsi Belli
(1950-2000) is one of the best poets of the recent Turkish poetry. Seeing the poetry as evaluation
and interpretation of the concepts produced by people with a superhuman effort;
he adopts a poetic conception that is close to the Five Poet Of The Syllable /
Bes Hececiler and Odd Movement / Garip Akımı (also named as The First
Reformists / 1. Yeniciler) with the poems he wrote with syllabic meter and the
free form without rhyme. The poet, who benefited from the elements of folklore
in his poems, also reflects the people's sense, thinking and living style to
his poems. With his poem Anayasso, which he
wrote with the local accent, he made it possible to build a bridge over the
water of Zap. He also wrote poems on the subjects of poverty, degeneration,
women and love; representing the philosophy of ‘simplicity is beautiful’ and
about 11 of these poems were later composed.

In this
article, the life of Semsi Belli, his literary personality, the subjects of his
works and poems, the features and examples of using folklore in his poems are
examined and evaluated by using descriptive scanning model and document
analysis method.

Anahtar Kelimeler

Contemporary Turkish Poetry, Semsi Belli, poetry, folklore, love, women, poverty, degeneration

İÇİMİZDEN BİRİ: ŞAİR ŞEMSİ BELLİ VE ŞİİRİ

Öz

Şemsi Belli son dönem (1950-2000) Türk şiirinin şairlerinden biridir. Şiiri insanların ürettiği kavramların insanüstü bir çaba ile değerlendirilmesi ve yorumlanması olarak gören şair; hece vezni ile yazdığı şiirler üzerinden Beş Hececiler’e, vezinsiz ve kafiyesiz serbest şekil ile yazdığı şiirleri ile de 1. Yeni de dediğimiz Garip akımına yakın bir şiir anlayışını benimser. Şiirlerinde folklor unsurlarından bolca yararlanan şair, halkın duyuş, düşünüş ve yaşayış tarzını da şiirlerine yansıtır. Güneydoğu ağzı ile yazdığı Anayasso adlı şiiri ile Zap suyunun üzerine köprü yapılmasını sağlayan şair, yoksulluk ve yozlaşma başta olmak üzere sosyal; kadın ve aşk konuları başta gelmek üzere de bireysel konularda, sadelik güzeldir felsefesini temsil eden şiirler kaleme almış, bu şiirlerin 11 kadarı bestelenmiştir.

Betimsel tarama modeli ve belge çözümleme yöntemi ile şiirlerinin incelenip değerlendirildiği bu makalede Şemsi Belli’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinin konuları ile şiirlerinde halkbiliminden yararlanma özellikleri ve örnekleri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Türk Şiiri, Şemsi Belli, şiir, halkbilimi, folklor, aşk, kadın, yoksulluk, yozlaşma

Kaynakça

• Arguvan Olgusu (1994), Bir Portre “Meftun Deliçay” Şemsi Belli, Yıl 1, Sayı 2.
• Arguvan Olgusu (1996), Yöremiz Türkülerinden Kanatlı Kapının Telli Sunası, Yıl 3, Sayı 8.
• BELLİ, Şemsi (1945); Bulamirem, Derme Malatya Halkevi Tarafından Neşrolunan Gayrımevkut Dergi, Yıl 1945, Sayı 16.
• BELLİ, Şemsi (1947), Derme, Sayı 20.
• BELLİ, Şemsi (1961); Başşehir Sokağı, Ankara: Başşehir Yayınları.
• BELLİ, Şemsi (1961a); Karpuz Dilimi, Ankara: Başşehir Yayınları.
• BELLİ, Şemsi (1963); Büyük Paydos, İstanbul: Ak Kitabevi.
• BELLİ, Şemsi (1963a); Cankuşum, İstanbul: Kültür Kitapevi.
• BELLİ, Şemsi (1963b); Uykusuz Trenler, İstanbul: Ak Kitabevi.
• BELLİ, Şemsi (1974); Bir Yangının Külü, İstanbul: Kültür Kitabevi.
• BELLİ, Şemsi (1974a); Halk Türkülerinde Hasret Duyguları, Kervan - Aylık Edebi Dergi, Mart 1974, Sayı 2.
• BELLİ, Şemsi (1974b); Malatya Köy Türkülerine Toplu Bir Bakış, Derme Malatya Halkevi Tarafından Neşrolunan Gayrımevkut Dergi, Yıl 1947, Sayı 20.
• BELLİ, Şemsi (1974c); Renkli Balonlar, İstanbul: Ak Kitabevi.
• BELLİ, Şemsi (1986); Göz ucuyla Bir Dağ Köyü Yenisu (Kızıluşağı), Malatya: Uğurel Matbaası.
• GIZILDAŞ, Gülümser (1996), İçimizden Biri Şemsi Belli, Arguvan Olgusu, Yıl 3, Sayı 8.
• IŞIK, İhsan (1990), Yazarlar Sözlüğü, İstanbul: Risale Yayınları.
• SEZENER, Melahat (1982), Eğitim: Şemsi Belli, Görüş - Mahalli Gazete, 28 Ekim 1982 Perşembe, Sayı 2583.
• ŞENTURK, Ahmet - GULSEREN, Mehmet (1990); Malatyalı Şairler Antolojisi C. 1, Malatya: Malatya Gazetesi Basımevi.
• YALÇINKAYA, Cem (1968), Anayaso ve Şairi Şemsi Belli, İstanbul: Kültür Kitabevi.
• YILMAZ, Melih (2013) Şemsi Belli Hayatı Sanatı ve Eserleri, Malatya: Malatya Kitaplığı.
• ZWEİG, Stefan 1995), Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar / Casanova - Stendhal - Tolstoy, (Çev. Ayda Yörükan), Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Karasar, Niyazi (2009); Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınları, Ankara.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (1995); Edebiyat Üzerine Makaleler, Dergâh Yayınları, İstanbul.