“MELİKÜ’Ş- ŞUAR” NİZAMEDDİN AHMED ERZİNCANÎ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 14, 41 - 58, 01.01.2018

Mustafa Özdemir

https://doi.org/10.31126/akrajournal.358067

Öz

Nizameddin Ahmed
Erzincanî, üstün vasıfları haiz hem devlet adamımız, hem de ünlü bir
şairimizdir. İki rubaisi ve bir kasidesi günümüze kadar ulaşabilmiştir.
Firdevsi formunda yazdığı Şehname’si ise
henüz bulunamamıştır. Yaşadığı dönem ve çevresindeki sosyal ve kültür ortamı,
onun, şiirlerinde Farsça dil kullanmasını zorunlu kılmıştır.

Üstlendiği münşî, emîr-i ârız ve tuğraî görevlerine
bakıldığı zaman, sürekli yükselişe doğru bir rota izlemiş ve devletin en üst
kademelerinde görev almıştır.  Bu durum
onun çalışkanlığını, tutarlılığını ve güvenilirliğini göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Nizameddin Ahmed Erzincanî, münşî, emîr-i ârız, tuğraî

MELIKU'S - SUARA'' ( THE MASTER OF POETRY ) NIZAMEDDIN AHMED ERZINCANI

Öz

Nizameddin
Ahmed Erzincani, possesing superior qualities, is a famous poet as well as a
statesman. Two of his rubaies and an ode were able to reach our day. Written in
the form of Firdevsi, his Sehname - state legend- has not yet been found.
The era in which he lived and the surrounding social and cultural
environment  necessiated himusing Persian language in his poetry.  

When
you look at his tasks undertaking munsi, emir-i ariz and tugrai ( monogram), he
had followed aroute constantly on the rise, and served in top positions in the
state. This situation reveals his hard work, consistency, and reliability.

Anahtar Kelimeler

Nizameddin Ahmed Erzincanî, munsi, emir-i arız, tuğrai

Kaynakça

• Ahmet Eflâkî; Âriflerin Menkıbeleri, (çev. Tahsin Yazıcı), Hürriyet Yayınları, 1. baskı, İstanbul 1973.
• Ahmet Kartal; Anadolu’da Farsça Şiir Söyleyen Türk Şairleri (XI-XVI. yüz-yıllar), Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
• Ahmet Kartal; Anadolu Selçuklu Devleti Döneminde Dil ve Edebiyat, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, S. 1, İstanbul 2008.
• Ahmet Kartal; Şiraz’dan İstanbul’a Türk-Fars Kültür Coğrafyası Üzerine Araştırmalar, Kurtuba Kitap, 3. baskı, İstanbul 2011.
• Ahmet Sevgi;Anadolu Selçuklularında Hoşgörü Ortamı, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
• Ahmet Şentürk / Ahmet Kartal; Eski Türk Edebiyatı Tarihi, Dergâh Yayınları, 8.baskı, İstanbul 2014.
• Ahmet Yaşar Ocak; Selçuklular ve Beylikler Devrinde Düşünce, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
• Bediüzzaman Fürüzanfer; Mevlâna Celâleddin, (çev. Feridun nafiz Uzluk), Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları, 1. baskı, İstanbul 1986.
• Clauda Cahen, Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, E Yayınları, 3. baskı, İstanbul 1994.
• El-Hüseyn B. Muhammed B. Ali El-Ca’feri Er-Rugadi (İbn Bîbî); El Evâmirü’l Alâ’iyye Fi’l Umuri’l –Alâ’ iyye, Tıpkıbasım, (haz. Adnan Sadık Erzi), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1956.
• Halil İnalcık; Klasik Edebiyat Menşei: İranî Gelenek, Saray İşret meclisleri ve Musâhib Şâirler, Türk Edebiyatı Tarihi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2. baskı, İstanbul 2007.
• Halil İnalcık; Has-Bağçede ‘Ayş u Tarab, Türkiye İş Bankası Yayınları, 1. baskı, İstanbul 2015.
• İbn Bîbî, Anadolu Selçukî Devleti Tarihi, (çev. M. N. Gencosman / F. N. Uz-luk), Uzluk Basımevi, 1. baskı, Ankara 1941.
• İbn Bîbî, El Evâmirü’l Alâ’iyye Fi’l Umuri’l –Alâ’ iyye (çev. Mürsel Öztürk), T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları,1. baskı, Ankara 1996.
• İbn Bîbî, Selçuknâme, (çev. Mükrimin Halil Yinanç), Kitabevi Yayınları, 5. baskı, İstanbul 2017.
• İsmail Hakkı Uzunçarşılı; 12. ve 13. Asırlarda Anadolu’daki Fikir Hareketleri ile İçtimaî Müesseselere Bir Bakış, III. Türk Tarih Kongresi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2010.
• İsmail Hakkı Uzunçarşılı; Osmanlı Devlet Teşkilâtına Medhal, Türk Tarh Ku-rumu yayınları, 4. baskı, Ankara 1988.
• M. C. Maşkûr; Ahbâr-i Selâçika-i Rûm, Tahran 1350.
• Muhammed Emin Riyâhî; Osmanlı Topraklarında Fars Dili ve Edebiyatı,(çev. Mehmet Kanar), İnsan Yayınları, 1. baskı, İstanbul 1995.
• Osman Turan; Ortaçağ Türkiye’sinde Türkler ve Yerliler, Anadolu Selçuklu-ları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 1. baskı, Ankara 2006.
• Osman Turan; Selçuklular Zamanında Türkiye, Turan Neşriyat Yurdu Yayınları, 1. baskı, İstanbul 1971. Osman Turan; Türkiye Selçukluları Hakkında Resmî Vesikalar, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 3. baskı, Ankara 2014.
• Refik Turan; Türkiye Selçuklularında Hükümet Mekanizması -Vezir ve Divan- Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1995.
• Tahir Erdoğan Şahin; Erzincan’da Mevlevîlik Hareketleri, Selçuk Üniversite-si 9. Millî Mevlâna Kongresi, Konya 1997.
• Veyis Değirmençay; Farsça Şiir Yazan Osmanlı Şairleri, Erzurum Atatürk Üniversitesi Yayınları, 1. baskı, Erzurum 2013.
• Yazıcızâde Ali; Tevârîh-i Âl-i Selçuk, (haz. Abdullah Bakır), Çamlıca Yayınları, 2. baskı, İstanbul 2017.
• Zerrin Günal; Anadolu Selçukluları ve Beylikleri Dönemi Merkez Teşkilatı, Anadolu Selçukluları ve Beylikleri Dönemi Uygarlığı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1. baskı, Ankara 2006.