ÇOLPAN'IN ŞİİRLERİNDE ÖZGÜRLÜK ÖZLEMİ VE ÇOLPAN YILDIZI İMGESİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 17, 135 - 147, 01.01.2019

Hatice İçel

https://doi.org/10.31126/akrajournal.491141

Öz

Abdülhamid Süleymanoğlu Çolpan, esaret altında
yaşayan bir milletin ömrü boyunca ızdırap çekmiş aydın ve donanımlı bir
ferdidir. Gerek fikirleri gerekse de şiirleriyle halkı bilinçlendirmeyi istemiş,
âdeta onlara özgürlük yolunu gösteren bir kılavuz olmaya çalışmıştır. Bu
gayreti yüzünden Sovyet rejimi tarafından zaman zaman hapse atılmış, çeşitli işkencelere
uğramış ancak mücadele etmekten asla vazgeçmemiştir. Gördüğü insanlık dışı
muameleye rağmen yılmayan bu büyük şair ve dava adamının şiirlerinde özgürlük ve özgürlük özlemi sıklıkla işlenen bir temdir. Şairin halkına
bağımsızlık yolunda rehber olma isteği seçtiği Çolpan mahlasında da kendini açık seçik bir şekilde ortaya
koymaktadır. Türk düşüncesinde sabah vaktine yakın çıkan Çolpan Yıldızı en eski dönemlerden beri “yol gösterici” olarak
bilinmektedir. Şair de bu yıldızın eski dönemlerde reel anlamda yaptığı
kılavuzluğu gününün şartlarında manevi olarak gerçekleştirme arzusundadır. Bu
isteğin altında yatan tetikleyici güç, yıllar yılı süren esaretten bunalış ve
özgürlük özlemidir. Kendisine kılavuz misyonunu biçen şair, şiirlerinde daima halkı
ayağa kalkmak ve esaret zincirini kırmak için teşvik etmektedir. Bu yolda halka
yol gösteren şair, zaman zaman halkını kutlu zaferlerle dolu geçmişe davet
etmekte ve onları yüreklendirmeye çalışmaktadır. Bu makalede şairin şiirlerinde
yer alan Çolpan Yıldızı imgesi ve kendisine biçtiği kılavuzluk rolünü nasıl
gerçekleştirdiği incelenecektir.0

Anahtar Kelimeler

Abdülhamid Süleymanoğlu Çolpan, Çolpan Yıldızı, özgürlük

Kaynakça

• Aça, Mehmet (2002); “Türk Destancılık Geleneğine Bütüncül Yaklaşabilme ve Alp Kavramı Üzerine Bazı Yeni Yaklaşım Denemeleri”, İslamiyet Öncesi Türk Destanları (hzl. Saim Sakaoğlu-Ali Duymaz), Ötüken Neşriyat, İstanbul, s. 150-164.
• Bayat, Fuzuli (2006); Oğuz Destan Dünyası Oğuznamelerin Tarihî, Mitolojik Kökenleri ve Teşekkülü, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Bayat, Fuzuli (2007); Türk Mitolojik Sistemi, C. 1, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Ergin, Muharrem (1995); Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• Karakaş, Şuayip (2000); “Çolpan”, Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (Nesir-Nazım) 15 / Özbek Edebiyatı II, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 311-315.
• Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, C. I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1991.
• Ögel, Bahaeddin (1998); Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar), I C., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Ögel, Bahaeddin (2002); Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar), II C., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Özbay, Hüseyin (1993); Abdülhamid Süleymanoğlu Çolpan’ın Şiirleri Metin-Aktarma-İnceleme, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Roux, Jean-Paul (2012); Eski Türk Mitolojisi, Bilgesu Yayıncılık, Ankara.
• TRT (2006); Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi -2-, TRT Müzik Dairesi Yayınları, Ankara.
• TRT (2002); Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi -3- (Uzun Havalar), TRT Müzik Dairesi Yayınları, Ankara.