ON THE EXISTENCE OF THE CONJUCTIONS OF TURKISH IN TURKEY

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 22, 29 - 47, 30.09.2020

Canan Taşbey

https://doi.org/10.31126/akrajournal.760030

Öz

There are many grammar studies in Turkish languages that are studied. When these studies are analyzed, it is observed that there are some differences of opinion among grammar researchers. These differences of opinion arising from the fact that the researchers have different perspectives make the learning and teaching of some subjects difficult by causing some confusion in the Turkish language grammar. Conjunctions and prepositions in the dictionary classifications are included in this confusion. While classifying the Word types, reasons such as some linguists evaluating conjunctions as a subtitle in prepositions, the existence of disagreement about the term of conjunction and its scope are the basis of this study. İn addition, the formation of the conjunctions in the Turkish language is discussed and the structures that are used instead of the conjunctions are also mentioned beforehand. Also in this study, by examining the relationship between the mentioned Word types, it is aimed to clarify the existence of conjunctions in the Turkish language and its place in the classification of Word types. Towards the of the study, examples of the important works of Turkish literature and the uses of the conjunction in the sentence are included.

Anahtar Kelimeler

conjuction, postposition, linking postposition, Turkey Turkish, existence of conjunctions

TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE BAĞLAÇLARIN VARLIĞI ÜZERİNE

Öz

Türk dilinde, üzerinde çalışmalar yapılan birçok dil bilgisi konusu mevcuttur. Bu çalışmalar incelendiğinde dil bilgisi araştırmacıları arasında bazı fikir ayrılıkları bulunduğu görülmektedir. Araştırmacıların farklı bakış açılarına sahip olmalarından kaynaklanan bu fikir ayrılıkları, Türk dili gramerinde birtakım karışıklıklara sebep olarak bazı konuların öğrenimini ve öğretimini zorlaştırmaktadır. Sözcük türleri tasniflerinde bulunan bağlaçlar ve edatlar da bu karışıklık içerisinde yer almaktadır. Sözcük türlerini sınıflarken bazı dil bilimcilerin bağlaçları edatların içinde bir alt başlık olarak değerlendirmeleri, bağlaç terimi ve kapsamıyla ilgili görüş farklılıklarının bulunması gibi nedenler bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Bunun yanında bağlaçların Türk dilindeki oluşum halleri ele alınmakta ve öncesinde işlek olarak bağlaç yerine kullanılan yapılara da değinilmektedir. Çalışmada, adı geçen kelime çeşitlerinin birbirleriyle olan ilişkileri incelenerek bağlaçların Türk dilindeki varlığına ve sözcük türleri tasnifindeki yerine açıklık getirilmesi hedeflenmektedir. Çalışmanın sonlarına doğru Türk edebiyatının önemli eserlerinden alınan örneklerle de bağlacın cümle içerisindeki kullanımlarına yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bağlaç, Edat, Bağlama Edatı, Türkiye Türkçesi, Bağlaçların Varlığı

Kaynakça

• Adalı, O. (2004). Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler. 2. bs. İstanbul: Papatya Yayınları.
• Adıvar, H. E. (2016). Vurun Kahpeye. 16. bs. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Akın, L. (2004). Türkiye Türkçesinde Bağlaçlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Anar, İ. O. (2018), Puslu Kıtalar Atlası. 61. bs. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Atabay, N. vd. (1983). Sözcük Türleri. Haz. Doğan Aksan. Ankara: TDK Yayınları.
• Aksan, D. (2009). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Banguoğlu, T. (1940). Anahatlarile Türk Grameri. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Banguoğlu, T. (2000). Türkçenin Grameri. 528 Ankara: TDK Yayınları.
• Berkil, Ö. S. (2003). Türkmen Türkçesindeki Edatlarla Türkiye Türkçesindeki Edatların Karşılaş¬tırmalı Analizi. Yayımlanmamış Yük¬sek Lisans Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Bilgegil, M. K.(1984). Türkçe Dilbilgisi. 3. bs. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Bilgin, M. (2002). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Delice, H. İ. (2012). Sözcük Türleri. Sivas: Asitan Kitabevi.
• Deny, J. (1941). Türk Dili Grameri (Osmanlı Lehçesi). Çev: A U. Elöve. İstanbul: Maarif Matbaası.
• Ediskun, H. (1999). Türk Dilbilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Emre, A. C. (1945), Türk Dilbilgisi. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası.
• Ergin, M. (1993). Türk Dil Bilgisi. 5. bs. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Ergin, M. (1995). Türk Dili. İstanbul: Bayrak/basım/yayım/tanıtım.
• Eker, S. (2010), Çağdaş Türk Dili. 6. bs. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Gencan, T. N. (2001), Dilbilgisi. İstanbul: TDK Yayınları.
• Gülensoy, T. (2000), Türkçe El Kitabı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Güneş, S. (1999), Türk Dili ve Anlatım Bilgisi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Rektörlük Matbaası.
• Hacıeminoğlu, N. (1992). Türk Dilinde Edatlar. İstanbul: MEB Yayınları.
• Hengirmen, M. (1998), Türkçe Dilbilgisi. 3. bs. Ankara: Engin Yayınevi.
• Huber, E. (2008), Dilbilime Giriş. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
• İlhan, A. (2015), Sokaktaki Adam. 5. bs. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Karaağaç, G. (2012). Türkçenin Dil Bilgisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karahan, L.(2013). Türkçede Söz Dizimi. 19. bs. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2016). Kiralık Konak. 55. bs. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaşin, H. (2008). “Bağlaç Görevinde Kullanılan Ya’nın Anlamsal İşlevleri”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(14), s. 215-227.
• Koç, K. & Doğan, O. (2004). Kazak Türkçesi Grameri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Korkmaz, Z. (2003). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• Korkmaz, Z. (2017). Türkiye Türkçesinin Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: TDK Yayınları.
• MEB (1995). Örnekleriyle Türkçe Sözlük. Ankara: MEB Yayınları.
• Mehmedoğlu, A. (2006). Türkiye Türkçesinde Cümle Öğelerine Yeni bir Bakış. Sakarya: Değişim Yayınları.
• Tanpınar, A. H. (2008). Saatleri Ayarlama Enstitüsü. 13. bs. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Tiken, K. (2004). Eski Türkiye Türkçesinde Edatlar, Bağlaçlar, Ünlemler ve Zarf Fiiller. Ankara: TDK Yayınları.
• TDK (1998). Türkçe Sözlük. 9. bs. Ankara: TDK Yayınları.
• Topaloğlu, A. (1989). Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Üstünova, K. (2006). “Ama’nın İşlevleri”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bi¬limler Dergisi, 1(10), s. 79-92.
• Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Yabancı Dil Yayınları.