II. Meşrutiyet Döneminde Usul-ü Himaye Görüşü ve Akyiğitzade Musa

Yıl 2018, Sayı: 3, 74 - 81, 30.06.2018

Koray Ergin

Öz

İttihat ve Terakki, Osmanlı’nın son on yılında, Osmanlının hem siyasi, hem de iktisadi ve kültürel hayatını

etkileyen önemli bir hareketti. Bu hareket, II. Abdülhamid’in uygulamış olduğu baskıcı politikalara

tepki olarak ortaya çıkmıştı. İttihat ve Terakki, devleti eski gücüne ulaştırmayı ve Avrupalıların her türlü

baskılarından Osmanlı Devleti’ni kurtarmayı amaçlayan, aynı zamanda Osmanlı bünyesindeki ayrılıkçı

hareketleri önlemeye çalışan bir hareket olarak bilinir. Ancak, ittihatçıların her türlü girişimi sonuç

getirmemiş, siyasi hayatta yaşanan olumsuz gelişmeler, ekonomik hayatı da olumsuz etkilemiş, bu durum

devletin iktisadi hayatında farklı görüşlerin ortaya çıkmasına neden olmuştu. Bu dönemde, liberal ekonomi

anlayışını savunanlar olduğu gibi, devletçi iktisadi görüşleriyle ortaya çıkan önemli kişiler de vardı.

İşte, bunlardan birisi olan, Musa Akyiğitzade, ekonomide liberal anlayışın sonuç getirmeyeceğini hem

görüşleriyle, hem de yazdığı eserlerle savunmuş, devletin ekonomik hayattaki sorunlarının, ancak devletin

güdümündeki iktisadi himayecilikle giderilebileceğini ortaya koymuştu.

Anahtar Kelimeler

İttihat ve Terakki, Milli iktisat, Musa Akyiğitzade, Devletçilik, Lliberalizm

Kaynakça

• Ahmad, F. (2014). İttihatçılıktan Kemalizme. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Akyiğitzade, M. (1900). İlmi Servet. İstanbul: Mekteb-i Harbiye Matbaası.
• Akkuş,T. (2008) ‘’Bir İktisadi Siyasi Projesi: Milli İktisat ve Bursa’’. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmalar Dergisi. 16 (7), 119-141.
• Berkes, N. (2013). Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Boratav, K. (2015). Türkiye İktisat Tarihi. Ankara: İmge Kitapevi.