HEGEMONIK UNSURLARIN TEKNOLOJIK BAĞIMLILIK MOTIVASYONLARI ILIŞKISINDE TEKNO-KONFORMIZM

Yıl 2018, Sayı: 4, 109 - 124, 30.12.2018

Engin Güney

Öz

İnsan, kendine sunulan yaratılışına özgü donanımlardaki eksikliği aklı sayesinde

gidermekten ve performans limitlerini aşmaya dayalı doğa ile uyumlu üretme çabasından

uzaklaşarak, doğaya ve insanlara hükmetme yarışına girmiştir. Çıkarların maskelendiği

para odaklı bu yarışta, hegemonik güçler ile kitleler arasındaki denge parametrelerinde

teknolojinin belirleyiciliği rahatlıkla hissedilmektedir. Teknoloji, geçmişten günümüze

“gelişiminin tetikleyiciliğinden” “dönüşümün belirleyiciliğine” doğru bir grafik sergilemektedir.

Bu çalışmada, teknolojiyi üretip kullanım stratejisi olan ve zihniyet tasarlayan güç

odakları ile zihniyet tasarımları neticesinde zihinsel yetilerini kullanma işlerliğini

kaybeden tüketicilerin (içgüdüsel hareket edenlerin) uyum sağlama çabası arasındaki

ilişki belirgin örneklerle vurgulanacaktır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı

çalışmada, dijital kuşağın tekno-konformist davranışlarının nedenleri sorgulanacak,

güç odaklarının çevrelerinde olup bitenleri nasıl yönlendirdiği, dijital kültürün nasıl

geliştiği soruları, teknoloji bağımlılığının gözlemlendiği örnek olaylar yorumlanarak

cevaplandırılacaktır. Çalışmanın eksenini yeni medya teknolojileri ve bu teknolojilere

uyum süreci ile teşekkül eden dijital kültür oluşturmaktadır.

Yeni kültürel oluşumlarda baş aktör olan güçler, teknolojiyi araç olarak kullanmakta ve

kendini gizleyerek onu dönüşümün belirleyicisi konumuna getirmektedir. Teknolojinin,

insanın uyum sağlamasını gerekli kılan işlevi tekno-konformizm kavramıyla açıklanıp

yeni oluşum dijital kültür çerçevesinde ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji, Yeni medya, Konformizm, Dijital kültür, Hegemonya

TECHNO-CONFORMISM IN RELATION TO MOTIVATIONS FOR TECHNOLOGICAL DEPENDENCE OF HEGEMONIC CONSTITUENTS

Öz

Man has entered the race to dominate nature and people, moving away from the

struggle of producing in harmony with nature, which is based on remedying his

congenital deficiencies and exceeding his performance limits thanks to reason. In this

money-focused race, where interests are masked, decisiveness of technology is very

clear in the balance parameters between hegemonic forces and masses. From past to present, technology underwent a change from being the “trigger of development” into “determinism of transformation”.

In this study, the relationship between the power foci that produce technology and

design the mindset, and adaptation efforts of consumers (who go with their instincts)

who have lost their ability to use mental skills because of their designed mentality

will be emphasized with clear examples. Employing qualitative research methods, this

study examines techno-conformist behaviours of digital generation and tries to provide

answers to questions how power foci direct what is going around, how digital culture

is developed by commenting on case studies in which technological dependence is

observed. The axis of the study follows new media technologies and digital culture

which is consisted of the process of adaptation to these technologies.

Powers, which are the chief actors in the new cultural formation, use technology as

an instrument and place it to the major determinant of transformation by concealing

themselves. The decisive function of technology which necessitate human adaptation

will be explained around the concept of techno-conformism and the new formation

will be dealt within the context of digital culture.

Anahtar Kelimeler

Technology, New media, Conformism, Digital culture, Hegemony

Kaynakça

• Akman, T. (1998). 2000 Yılına Doğru Sibernetik. Ankara: Türkiye İş.
• Aytaç, Ö. (2004). Kapitalizm ve Hegemonya İlişkileri Bağlamında Boş Zaman. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi 28 (2), 115-138. URL:http://dergipark.gov.tr/erusosbilder/issue/31346/343292
• Barrett, M.(1996). Marx’tan Foucault’ya İdeoloji. İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Bard, A. ve Söderqvist, J. (2015), Netokratlar: Fütürika Üçlemesi 1. (Çev. Yılmaz, G. E.) İzmir: Lamineks Matbaacılık Ltd. Sti.
• Başlar, G. Yeni Medyanın Gelişimi ve Dijitalleşen Kapitalizm. (Erişim tarihi: 26.08.2018) URL:ab.org.tr/ab13/bildiri/247.pdf
• Budak, S. (2005). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Castel, M. (2009). The İnformation Age: Economy, Society, and Culture. The Rise of the Network Society: Volume I: London: Blackwell Publishing.
• Chatfield, T. (2013). Dijital Çağa Nasıl Uyum Sağlarız? (Çev. Konca, L.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Crane, D. (1992). The Production of Culture. California: Sage Publications.
• Çakır, M. (2014). Görsel Kültür ve Küresel Kitle Kültürü. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Çoban, S. (2011). Hegemonya Aracı ve İdeolojik Aygıt Olarak Medya. Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Emiroğlu, K. ve Aydın, S. (2003). Antropoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Akdağ, N. Ve Erdem, T. (2009). Dünyayı Değiştiren Buluşlar, İstanbu: Yeşil Elma Yayıncılık.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Fuchs, C. (2008). Internet and Society. Social Theory in the Information Age. New York: Routledge.
• Gitlin, T. (l980). The Whole World is Watching, Berkeley. University of California Press.
• Güçlü, A. ve Uzun, E. (2003). Felsefe Sözlüğü., Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Gülnar, B., Balcı, Ş. (2011). Yeni Medya ve Kültürleşen Toplum. İstanbul: Literatürk Yayıncılık.
• Güney, E. (2014). Dijital Görsel Kültür ve Yeni Medya Ekseninde Sanatın Değişen Rolü Doktora Tezi, Samsun: OMÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Güney, B. (2017). Dijital Bağımlılığın Dijital Kültüre Dönüşmesi: Netlessfobi, e-Journal of New Media, 2 (1), 207-213. DOİ: 10.17932/IAU.EJNM.25480200.2017.1/2
• Hopkins, D. (2000). After Modern Art 1945-2000, New York: Oxford University Press. Koçak, O. (2011). Bilgi Toplumu Sürecinde Çalışma Yaşamı, Dijital Teknolojiler Boyutuyla, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Lull, J. (2001). Medya, İletişim, Kültür, (Çev. Güngör, N. ) Ankara: Vadi Yayınları.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, (Çev. Akınbağ, O. Kömürcü, D.) Ankara: Ayraç Yayınları
• Morgan C. T. (1988). Psikolojiye Giriş, (H. Arıcı ve diğerleri Çev) Ankara, H.Ü. Psikoloji Bölümü Yayınları.
• Mundi, A. (2013), İnsan Neden Sanat Yapar?. (Çev Atasoy H. T.) İstanbul: 7 Renk Basım Yayım ve Filmcilik.
• Öztürk U.C. (2015). Bağlantıda Kalmak yada Kalmamak İşte Tüm Korku Bu, İnternetsiz Kalma Korkusu ve Örgütsel Yansımalar. (Ed. Muhammet, K.) Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 37 (8), 629-638 DOİ:http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20153710629
• Rojek, C. ( l995). Decendirik Leisure: Rethinking Leisure Theory, London: Sage
• Ronchi. A. M. (2009). e-culture: Cultural Content in the Digital Age, London: Springer.
• Storey, J. (2009). Cultural Theory and Popular Culture, London: Pearson Longman. Türkoğlu, T. (2010), Dijital Kültür, İstanbul: Beyaz Yayınları
• Wehmeier,, S. (1994). Oxford Wordpower Dictionary New York: Oxford University Press
• Yaykın, M. (2010). Sanat, Teknoloji, Bilim ve Fotoğraf, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Yazıcı, T. (2007). Teknolojik Gelişmeler ve Maliyet Sistemleri (Yaklaşımları), İlişkileri, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yeniçeri, Ö. (2011). Konformizm, Yozlaşma ve İtaatsizlik, Sosyoloji Konferansları, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 44, 69-90,
• URL:http://dergipark.gov.tr/iusoskon/issue/9548/119253Zorlu, A. (2006), Tüketim Sosyolojisi, Ankara: Glocal Yayınları