RELATIONSHIP BETWEEN COMPETITIVENESS OF COUNTRIES AND R&D ACTIVITIES: AN ASSESSMENT OF THE DEFENCE SECTOR

Yıl 2019, Sayı: 5, 58 - 71, 31.05.2019

Özlem İnanç

Öz

ÜLKELERİN REKABET GÜCÜ VE AR-GE FAALİYETLERİ İLİŞKİSİ SAVUNMA SANAYİİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin
sürdürülebilir bir büyüme performansına sahip olması yolunda yüksek katma
değerli ve yüksek teknolojili üretime dayalı sanayi yapısına dönüşümü konusunda
sektörel bazda, bir değerlendirme
yapılmasıdır. Bu doğrultuda çalışmada en yüksek Ar-Ge harcaması gerçekleştiren sektörler sıralamasında en
yüksek payı alan sektörlerden olan savunma ve havacılık sanayi sektörü incelenecektir.
Kaynakların sınırlı yapısı göz önüne alındığında Ar-Ge yatırımlarından en
yüksek verimin alınması ve yatırımların fırsat maliyetinin en aza indirebilmesi
için yatırımların ihtiyaçlar,
erişilebilirlik ve eldeki kaynaklar ile yapılabilirlik özelliklerini
taşıması özellikle Türkiye gibi orta
gelir tuzağından kaçınmaya çalışan geçiş ekonomileri için çok önemlidir.
Bunun yanında eğitimli beşeri
sermayenin varlığı olmazsa olmaz bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sektörün ihtiyacı olan insan gücünün yetiştirilmesi için devlet-özel
sektör-üniversite ortaklıklarının önemi görülmektedir. Ancak Ar-Ge ve
teknolojiye bakışın çok daha önceki yıllarda içselleştirilmesi gerekli olan bir
kültür olduğu gerçeği göz önüne alınırsa tüm eğitim sisteminin bu doğrultuda
planlanması hedeflere ulaşılması olasılığını kuvvetlendirecektir.

Anahtar Kelimeler

Ar-Ge, savunma ve havacılık sanayi, rekabetçilik

Kaynakça

• AB (2007) Competitiveness and Innovation Framework Programme(2007-2013), http://ec.europa.eu/cip/ sayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi: 10.05.2017
• Aiginger, K. (2006). “Competitiveness: From a dangerous Obsession to a Welfare Creating Ability with Positive Externalities, Journal of International Competitive Trade, 6(2), 161-177
• Afonso, O. (2016). “R&D intensity, economic growth and firm-size growth: theory and practice”, Applied Economics, 48:32 pp.2973-2993.
• Aizenman J., and Glick, R., (2006). “Military Expenditure, Threats, and Growth”, Journal of International Trade and Economic Development, 15(2), pp.129-155.
• Altın, O., Kaya, A.A., (2009). Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensel İlişkinin Analizi, Ege Akademik Bakış, 9(1), 251-259.
• Altug, S. , Filiztekin, A. Pamuk, S. (2008). Sources of long-term economic growth for Turkey, 1880–2005, European Review of Economic History, 12(3) 393-430.
• Ateşoğlu, H. Sönmez, M. J. Mueller., J.(1990). Defence Spending and Economic Growth, Defence Economics, 2(1) pp.: 19 – 27.
• Atiyas, I., Bakis, O. (2013). Aggregate and Sectoral TFP Growth in Turkey: A Growth Accounting Exercise, REF Working Paper
• Backus, D., Kehoe, P., ve Kehoe, T. (1992), “In Search of Scale Effects in Trade and Growth” Journal of Economic Theory 58: 377-409.
• Bassanini, A. Scarpetta, S. ve Visco, I. (2000). “Knowledge, Technology and Economic Growth: Recent Evidence from OECD Countries”, OECD Economics Department Working Papers 259, 1-38.
• Bayoumi, T., Coe, D.T., ve Helpman,E. (1999). “R&D Spillovers and Global Growth”, Journal of International Economics 47, pp.399–428.
• Bayülken Y. ve Kütükoğlu, C. (2012), Küçük Ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmeleri (KOBİ’LER), Oda Raporu, TMMOB Makina Mühendisleri Odası.
• Benoit, E. (1978). “Growth and Defense in Developing Countries”, Economic development and Cultural Change, 26(2),pp: 271-280
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2015). Türkiye Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı.
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2015). KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı.
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2015). Verimlilik Strateji Belgesi ve Eylem Planı.
• Bölükbaş, M. (2013) Türk Savunma Sanayii AR-GE Projelerinin AR-GE Yönetimi Açısından İncelenmesi, Harp Akademileri, Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
• Brackman, S., Garretsen, H., ve Marrewijk, C. (2001), An Introduction to Geographical Economics, Cambridge University Press. pp:1-330.
• Caymaz, E., Demir, K. A., ve Erenel, F (2015). An Analysis On Security Governance in Turkey. Defense Resources Management in the 21st Century, 25.
• Chagnaud, M.L., Mölling,C., VE Schütz, T.(2015). The EDA and the Development of a European Defence Technological and Industrial Base. The European Defence Agency: Arming Europe,207.
• Chase R. B. ve Aquilano, N. J. (1995) Production and Research Management: Manufacturing and Services, Irwin, USA.
• Cho,D. (1998). From a national Competitiveness to Bloc and Global Competitiveness, Business Review,8(1), 11-23.
• Cho,D., Moon, H., ve Young, M. (2009). Does One Size Fit All? A Dual Double Diamond Approachto Country-Specific Advantages,Asian Business and Management, 8(1),83-102.
• Coe, D.T. ve Helpman,E. (1995). International R&D Spillovers, European Economic Review 39, pp:859–87.
• Çelebi, A.K., Kahriman H. (2011). Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’de Ar-Ge Faaliyetlerine Yönelik Vergi Teşvikleri ve Bunların Karşılaştırmalı Analizi, Maliye Dergisi, Sayı:161.
• Deger, Saadet. (1986) “Economic Development and Defense Expenditure”, Economic Development and Cultural Change, 35(1). pp.:179 – 196.
• Dinopoulos, E., ve Thompson, p. (2000). Endogenous Growth in a Cross-section of Countries, Journal of International Economics, 51, pp: 335–62.
• Droff, J., Paloyo, A. (2005). Assessing the Regional Economic Impacts of Defense Activities: A Survey of Methods. Journal of Economic Surveys, V:29, 1:2, 375-402.
• Eren, H., Kılıç, A. (2013). Örgütlerde Yenilikçilik Ortamı, Özellikli Bir Sektör Olarak Savunma Sanayiinde Durum, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:27, Sayı:3.
• Faini, Riccardo, P. Annez, L. Taylor. (1984) “Defense Spending, Economic Structure, and Growth: Evidence among Countries and over Time”, Economic Development and Cultural Change, 32(3), pp.:487 – 498.
• Fiott, D.(2015). The European Commission and the European Defence Agency: A Case of Rivalry?, Journal of Common Market Studies, 53(3), pp.542-557
• Frederiksen, P.C., R. E. Looney. (1983). “Defense Expenditures and Economic Growth in Developing Countries”, Armed Forces & Society, 9.,pp: 633 – 645.
• Gardiner, B., Martin, R., ve Tyler, P. (2004). Competitiveness, Productivity, and Economic Growth across the European Regions, The factors of Regional Competitiveness Report, European Commission
• Griffith, R., Redding S., ve Van Reenen, J. (2004) . Mapping the Two Faces of R&D: Productivity Growth in a Panel of OECD Industries,” , The Review of Economics and Statistics, 86(4) 883-895).
• Griliches,Z., Lichtenberg, F.R., (1984). R&D and Productivity Growth at the Industry Level: Is there Still a Relationship?, R&D, Patents, and Productivity içinde, ed. Zvi Grilliches, University of Chicago Press.
• Guichard R.(2005). “Suggested repositioning of defence R&D within the French system of innovation”, Technovation 25, pp.195-201.
• Güzel, S. (2009). Ar-Ge Harcamaları ve Vergi Teşvikleri: Belirli Ülkeler Karşısında Türkiye’nin Durumu. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 4 (2), 29-48.
• Hartley, K., (2015). The Political Economy of Aerospace Industries: A Key Driver of Growth and International Competitiveness?, Edward Elgar Publishing.
• Helpman, E. (1997). R&D and Productivity: The International Connection, NBER Working Paper, 6101.
• Ismihan, M., Ozcan, K.M.(2009). Productivity and Growth in an Unstable Emerging Market Economy: The Case of Turkey, 1960-2004”, Emerging Markets Finance and Trade, 45(5) 4-18
• Jones, C. (1998). Introduction to Economic Growth, New York: W. W. Norton & Company Inc.
• Kalaycı, E., Pamukçu, M. (2014). Assessing the Driver of R&D Activities of Firms in Developing Countries: Evidence from Turkey. The European Journal of Development Research, vol:26, Issue: 5, 853-869.
• Kancs, D.,ve Siliverstovs, B. (2016), R&D and non-linear productivity growth, Research Policy, 45, pp.634-646.
• Karabag, S., F., Çelikel, A. T ve Berggren, C (2011). “The Limits of R&D Internationalization and the Importance of Local Initiatives: Turkey as a Critical Case”, World Development, 39(8), ss. 1347–1357.
• Kocamış-Uzun, T., Güngör, A. (2014). Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründe Ar-Ge Giderlerinin Karlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması, Maliye Dergisi, S:166, 127-138.
• Korkmaz, S.(2010). Türkiye’de Ar-Ge Yatırımları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR modeli ile Analizi, Journal of Yasar University, 20 (5), 3320-3330.
• Krugman, P. (1996). Pop Internationalism, Cambridge, Mass: MIT Press.
• Lopez-Rodriguez, J.,Martinez, D.(2015). Looking Beyond the R&D Effects on Innovation: The Contribution of non-R&D Activities to TFP growth in the EU, ERSA Conference Paper.
• Lu,W.M., Kweh, Q.L., Nourani, M., and Huang F.W., (2016). Evaluating the efficiency of dual-use technology development programs from the R&D and socio-economic perspectives, Omega 62,pp. 82-92
• Lucas, R. E. (1988). “On the Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, 22(1), pp. 3-42.
• Matelly, S., ve Lima, M., (2016). The Influence of the State on the Strategic Choices of Defence Companies: the cases of Germany, France and the UK After the Cold War, Journal of Innovation Economics,2.
• Moon, H. J. (2010). The Diamond Approach To The Competitiveness of Korea’s Defense Industry: From The Park,
• Moon, H.J., Rugman, A.M.,Verbeke, A. (1998). A Genarilezed Double Diamond Approach to the Global Competititveness of Koreaand Singapore, International Business Review, 7,135-150
• Neven, D., & Droge, C. L. M. (2001). A diamond for the poor? Assessing Porter’s Diamond Model for the analysis of agro-food clusters in the developing countries. In Proceedings of the 11th Annual World Food and Agribusiness Forum and Symposium (pp. 25-28).
• OECD (2005) Türkiye’deki Küçük Ve Orta Ölçekli İşletmeler-Mevcut Durum ve Politikalar, Rapor
• Pintea, M. ve Thompson, P. (2007) Technological Complexity and Economic Growth, Review of Economic Dynamics 10:276-293.
• Porter,M. E. (1998). The Competitive Advantage of Nations.NewYork: The Free Press.
• Porter, M. E., Ketel, C.H.M. (2003). UK Competitiveness: Moving to the Next Stage, DTI Economics Paper3, London: department of Trade and Industry,
• Riasi, A. (2015). Competitive Advantages of Shadow Banking Industry: An Analysis Using Porter Diamond Model. Business Management and Strategy,6 (2), 15-27.
• Rodrigues, G., ve Khan, Z. R. (2015). Competitiveness of clothing industry based on Porter's diamond model: SAFTA countries.
• Romer, P. M. (1986). Increasing Returns and Long-Run Growth, The Journal of Political Economy, 94(5), pp. 1002-1037.
• Romer, P. M. (1990). “Endogenous Technological Change”, The Journal of Political Economy, 98(5), pp. 71-102.
• Saygili, S. ,Cihan, C. (2008) Türkiye Ekonomisinin Buyume Dinamikleri, 1987-2007 Döneminde Büyümenin Kaynakları, Temel Sorunlar ve Potansiyel Büyüme Oranı, Yayın No. TUSIAD-T/2008- 06/462.
• Schumpeter, J. A. (1911). The Theory of Economic Development, USA: Harvard University Press.
• SSM-Savunma Sanayi Müsteşarlığı (2016) Yıllık Faaliyet Raporu, 2016.TOBB (2007) Türk Savunma Sanayii Sektör Raporu, TOBB Yayın Sıra No: 2008/69
• Tunçay, A. (2013) Firma Düzeyinde Teknoloji Yönetim Yeteneği Değerlendirme Modeli: Savunma Sanayi Uygulaması, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Teknoloji Yönetimi Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi.
• Ülkü, H., Pamukçu, M.T. (2015). The Impact of R&D and Knowledge Diffusion on the Productivity of Manufacturing Firms in Turkey, Journal of Productivity Analysis, 44(1), 79-95.
• Ünal, T., Seçilmiş, N. (2013). Ar-Ge Göstergeleri Açısından Türkiye ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslaması, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1(1), 12-25.
• --------------------- (2014). Satış Hasılatı Artışında Ar-Ge’nin Rolü ve Karlılığın Ar-Ge Harcamalarına Etkisi: Gaziantep Örneği, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, 202-210.
• WEF, The Global Competitiveness Index 2016.
• Yıldırım, E., Kesikoğlu, F. (2012). Ar-Ge Harcamaları ile ihracat Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Örneğinde Panel Nedensellik Testi Kanıtları, MU İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 32(1), 165-180.
• Yılgör, M., Karagöl, E.T., Saygılı, Ç.A. (2012) Panel Causality Analysis Between Defence Expenditure and Economic Growth in Developed Countries. Defence and Peace Economics, 25(2), 193-203.
• Yılmaz, Ö. (2017) Savunmadan KOBİ’ye Fırsat, http://www.ekonomist.com.tr/kapak-konusu/savunmadan-kobiye-firsat.html sitesinden erişilmiştir. Erişim tarihi 10.05.2017.
• Zachariadis, M. (2004). R&D –induced Growth in the OECD?, Review of Development Economics, 8(3), pp.423-439
• Zehir, C. ve Özşahin, M. (2008) Takım Yönetimi Ve Takım Etkinliğini Belirleyen Faktörler: Savunma Sanayinde Ar-Ge Yapan Takımlar Üzerinde Bir Saha Araştırması, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (2), 266-279