Belediyelerde Mali Özerklik: Antalya Büyükşehir Belediyesi Gelir Yapısının Mali Özerklik Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Sayı 7, 34 - 49, 26.06.2020

Murat İÇMEN Rana İÇMEN

Öz

Son yıllarda yerel özerkliğin bir boyutu olarak mali özerklik kavramı hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde sıklıkla tartışılan konular arasında gelmektedir. Türkiye’de yerel yönetim birimi olarak kabul edilen belediyeler 5393 sayılı Kanun’da mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişiliği olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada Antalya Büyükşehir Belediyesi özelinde 30 büyükşehir belediyesinin gelirlerinin mali özerklik durumu ortaya konulması amaçlanmaktadır. Son yıllarda büyükşehir belediye gelirlerinde artış olmasına rağmen bu artışın daha ziyade mali özerkliği azaltan transfer gelirlerinden kaynaklandığı görülmektedir. Bu bağlamda bundan önceki çalışmalarda da sıklıkla dile getirilen belediyelerin öz gelir seviyelerinin arttırılması gerekliliği vurgusu Antalya Büyükşehir Belediyesi özelinde bu çalışmada da ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mali Özerklik, Büyükşehir Belediye Gelirleri, Öz Gelirler-Transfer

Kaynakça

• Antalya Büyükşehir Belediyesi, Gelir - Gider Bütçesi ve Kesin Hesapları, http://antalya.bel.tr/i/gelir-gider-butcesi (Erişim Tarihi: 12.02.2020).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2019). 2018 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu. URL: https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler//2018_faal-yet_raporu_kapakl--20191205075619.pdf (Erişim Tarihi: 05.01.2020).
• Dulupçu, M. A., vd. (2014). Yerel Yönetimlerin Vergilendirme Yetkisine İlişkin Değerlendirmeler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2 (20), 27-54.
• Encyclopedia.com. URL: https://www.encyclopedia.com/social-sciences-and-law/political-science-and-government/political-science-terms-and-concepts/local-government (Erişim Tarihi 03.12.2019).
• Goldsmith, M. (1992). Local Government. Urban Studies, Vol. 29, No. 3/4, Review Double Issue (May 1992), 393-410.
• Güner, A. (2006). Yönetimler Arası Gelir Bölüşümü: Temel İlke ve Uygulamalar. (Ed. A. Güner ve S. Yılmaz). Mali Yerelleşme Teori ve Uygulama Üzerine Yazılar İstanbul Güncel Yayıncılık, 61-82.
• İçişleri Bakanlığı, Türkiye Mülki İdare Bölümleri Envanteri, URL: https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx (Erişim Tarihi: 15.01.2020).
• Korlu, R. K. ve Çetinkaya Ö. (2015). Türkiye’deki Belediyelerin Mali Özerkliğinin Öz Gelirler Bağlamında Analizi ve Değerlendirilmesi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 4 (3), 95-111.
• McMaster, J. (1991). Urban Financial Management: A Training Manual. Washington, DC: The World Bank. http://documents.worldbank.org/curated/en/539611468764724525/Urban-financial-management-a-training-manual (Erişim Tarihi: 03.12.2019).
• Ndreu, A. (2016). The Definition And Importance Of Local Governance. Social and Natural Sciences Journal. 10 (1), 5-8.
• Özer, M.A. ve Akçakaya, M. (2015). Yerel Yönetimler Mali Boyut, Gazi Kitapevi, Ankara.
• Psycharis, Y. Zoi, M. Iliopoulou, S. (2016). Decentralization And Local Government Fiscal Autonomy: Evidence From The Greek Municipalities. Environment and Planning C: Government and Policy. Volume 34, 262–280.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü Mahalli İdareler Bütçe İstatistikleri, URL: https://muhasebat.hmb.gov.tr/mahalli-idareler-butce-istatistikleri (erişim tarihi 29.01.2020).
• Ulusoy, A. ve Akdemir T. (2009). Yerel Yönetimler Ve Mali Özerklik: Türkiye Ve OECD Ülkelerinin Karşılaştırmalı Analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (21), 259-287.
• Vural, T. (2014). Mali Özerklik, Mali Yerinden Yönetim ve Vergilendirme Yetkisi. (Ed. Sakal M. Kesik A. ve Akdemir T.) Mali Yerinden Yönetim: Teori, Kavramsal Açıklamalar ve Türkiye’ye İlişkin Değerlendirmeler içinde. (51-58). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Wolman, H. McManmon, R. Bell, M. and Brunori, D. (2010). Comparing Local Government Autonomy Across States. (Ed. Bell M. Brunori D. And Youngman J.), In The Property Tax and Local Autonomy, (p. 69-114), The Lincoln Institute of Land Policy.