MUHAFAZAKÂR MEDYANIN 2000 SONRASI DÖNÜŞÜMÜ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Sayı: 11, 242 - 264, 20.06.2022

Şenol Çarık

Öz

Muhafazakârlık, birçok devrimin yaşandığı 17. ve 18. yüzyıllarda ortaya çıkmıştır. En yalın ifadeyle 1789 Fransız İhtilali’ne ve onun düşünsel temeli olan aydınlanmaya ve moderniteye reaksiyon biçiminde ilerlemiş olan siyasal düşüncenin adıdır. Türkiye’de özellikle Tanzimat ve Islahat Hareketleri sürecinde değişimin hali hazırdaki kurumların korunarak hayata geçirilmesi düşüncesine rağmen, bu fikri yeterli bulmayan muhafazakâr bir duruş belirmiştir. Cumhuriyet’in ilk döneminde ise devrime karşı direkt bir ifadede bulunmasa da, muhafazakâr tavır gelenekçi ve kültürel bakış açısıyla, cumhuriyetçi muhafazakâr yaklaşımla entelektüel bir temel oluşturmuştur. Muhafazakârlığın tarihsel seyir içerisinde siyasi söylem anlamında Demokrat Parti ile beraber merkez sağın ideolojisi olarak kabul edildiği görülmüştür. Muhafazakârlığın gelişmesi ile birlikte sermaye yapısında da değişimler gözlenmiştir. Özellikle 1980 sonrası süreçte hem siyasal hem de iktisadi alanda yaşanan değişimler, muhafazakâr sermaye ve medya yapısında dönüşümleri beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada, muhafazakâr medyanın 2000 sonrasındaki dönüşümü ele alınmıştır. Çalışmada, muhafazakârlığın ve muhafazakâr sermayenin seyrinden hareketle, medya alanındaki gelişim ve dönüşümlerin hangi boyutta olduğuna dair değerlendirmelerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Muhafazakârlık, Muhafazakâr Medya, Basın, Gazete, Dönüşüm

Kaynakça

• Adaklı, G. (2009). 2002-2008: Türk Medyasında AKP Etkisi. Uzgel, İ., Duru, B. (Der.), AKP Kitabı: Bir Dönüşümün Bilançosu içinde, Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Akay, A. (1997). Fransız Yeni Sağındaki Fark Fikri, Toplumbilim, 7. ss. 11-26.
• Akay, Y. M. (2020). Muhafazakâr İdeolojinin Devlet ve Bürokrasi Anlayışı. Özkaral, M. (Ed.), Siyasal İdeolojiler ve Kamu Bürokrasisi içinde. İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Akdoğan, Y. (2000). Siyasal İslam: Refah Partisi’nin Anatomisi. İstanbul: Şehir Yayınları.
• Aktaşlı, H. U. (2011). Türk Muhafazakârlığı ve Kemalizm: Diyalektik Bir İlişki, Doğu Batı, 14 (58), ss. 147-161.
• Akkır, R. (2015). Türkiye’de Muhafazakârlık. İstanbul: Kutup Yıldızı Yayınları.
• Alpman, P. S. (2016). Harikalar Diyarından Muhafazakâr Masallar. Deniz, A. Ç. (Ed.), Öteki Muhafazakârlık içinde, Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Ataay, F. (2008). Neoliberalizm ve Muhafazakâr Demokrasi. Ankara: Deki Yayınevi.
• Birler, Ö. (2015). Muhafazakârlık. Atılgan, G., Aytekin, E. A. (Haz.), Siyaset Bilimi- Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler içinde, İstanbul: Yordam Kitap.
• Burke, E. (2005). Gelenekselcilik, Kekes, J. (Der.), Canatan, B. (Çev.), Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 1 (3), ss. 11-28.
• Doğan, N. (2011). Türk Muhafazakârlığının Devlet Algısı: Nurettin Topçu Örneği, Doğu Batı, 11 (58), ss. 213-228.
• Duman, D. (1995). Türkiye’de İslami Yayıncılık, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 1 (2), ss. 127-141.
• Gencer, B. (2012). İslam’da Modernleşme 1839-1939. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Güler, E. Z. (2010). Muhafazakârlık: Kadim Geleneğin Savunusundan Faydacılığa. Örs, H. B. (Der.), 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler içinde, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Gültekingil, M. (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt: 5 Muhafazakârlık içinde, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Huntington, S. P. (1957). Conservatism as an Ideology, The American Political Science Review 2.
• İnce, H. O. (2010). Muhafazakâr İdeoloji Din-Siyaset. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Karaarslan, F. (2016). 15 Temmuz Darbe Girişimi ve Muhafazakârlığın Türkiye Bağlamı- Türkiye’de Muhafazakârlığı Yeniden Düşünmek, Muhafazakâr Düşünce, 13 (49), ss. 21-36.
• Karpat, K. H. (2010). Türk Demokrasi Tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Kaynar, M. K. (2007). Cumhuriyet Dönemi Siyasi Partileri (1923-2006). Ankara: İmge Kitabevi.
• Mardin, Ş. (2012). Türkiye’de Din ve Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü (O Akınhay, D. Kömürcü, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mollaer, F. (2017). Muhafazakârlığın İki Yüzü. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Öğün, S. S. (2017). Türk Muhafazakârlığının Kültürel Politik Kökleri. Bora, T., Gültekingil, M. (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 5 Muhafazakârlık içinde, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özipek, B. B. (2017). Muhafazakârlık Akıl, Toplum, Siyaset. Ankara: Liberte Yayınları.
• Safi, İ. (2007). Türkiye’de Muhafazakâr Siyaset ve Yeni Arayışlar. Ankara: Lotus Yayınevi.
• Serter, G. (2018). Neoliberalizm ve Muhafazakârlık İlişkisinde Mekânın Yeri Muhafazakâr Kentin İnşası. İstanbul: Nota Bene Yayınları.
• Som, D. (1998, 13 Aralık). Vurdumduymazlık, Cumhuriyet, s. 17.
• Tekin, Ü. (2004). AK Parti’nin Muhafazakâr Demokrat Kimliği. Ankara: Orient Yayınları.
• Toprak, B. (1983). Milli Selamet Partisi. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi Cilt: 8 içinde, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uzgel, İ. (2010). AKP: Neoliberal Dönüşümün Yeni Aktörü. Uzgel, İ., Duru, B. (Der.), AKP Kitabı: Bir Dönüşümün Bilançosu içinde, Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Yanardağ, M. (2013). Yeni Muhafazakârlık-Neo-Conlar. İstanbul: Destek Yayınları.
• Yavuz, H. (2005). Modernleşen Müslümanlar/Nurcular, Nakşiler, Milli Görüş ve AK Parti. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Zürcher, E. (2017). Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve Siyasal Muhafazakârlık. Bora, T., Gültekingil, M. (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 5 Muhafazakârlık içinde, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kaplan, Y. (2012), https://t24.com.tr/haber/muhafazakar-medya-kendisine-ihanet-ediyor-iktidarla-iliskisi-cok-igrenc,206522. Erişim Tarihi: 24.09.2021.
• Özbadem, F. (2013), http://www.kitaphaber.com.tr/islamci-dergiciligin-tarihi-gelisimi-k1461.html. Erişim Tarihi: 16.09.2021.