Tekirdağ Kıyı Bölgesinden Toplanan Balıklarda Kalıcı Organik Kirleticiler (KOK)

Yıl 2019, , 571 - 579, 31.12.2019

Ayşe Handan Dökmeci , Temine Şabudak , Aslı Şimşek Özbek

https://doi.org/10.35414/akufemubid.568309

Öz

Bu çalışmada, Tekirdağ
kıyı bölgesinden toplanan balıklarda, Kalıcı Organik Kirletici (KOK) olan
Organoklorlu Pestisit (OCP) ve Polisiklik Aromatik Hidrokarbonların (PAH)
kalıntıları tayin edilmiştir. Yapılan literatür araştırması sonucunda, Tekirdağ
kıyı bölgesinde balıklarda OCP ve PAH kalıntıları tayiniyle ilgili bir
çalışmaya rastlanmamıştır. Bu bağlamda, sunulan çalışma ilk defa literatüre
sunulmuş olan, özgün bir çalışma niteliğindedir. Tekirdağ kıyı şeridinde
belirlenen 4 farklı istasyondan 2018 yılı bahar mevsiminde 4 farklı tür dip
balığı; mezgit balığı, dil balığı, tekir balığı, fener balığı örnekleri
toplanmıştır. Toplanan her bir balık numunesi, Hekzan: Aseton (1:1)
çözeltisiyle, Soxhlet ekstraksiyonuna tabi tutulmuş ve ardından organik faz kromatografik
yöntemle saflaştırılmıştır. Saflaştırılan numunelerde, OCP ve PAH kalıntı
analizleri, GC-EDC ve GC-MS cihazları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde
edilen sonuçlara göre, 4 farklı balık türünde tespit edilen OCP ve PAH kalıntı
miktarları, FAO/WHO ve Türk Gıda Kodeksi (TGK) Maksimum Kalıntı Limit (MRL)
değerleriyle karşılaştırılmış ve bulunan değerleri MRL değerlerinin altında
çıktığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Balık, organoklorlu pestisit, polisiklik aromatik hidrokarbon, Tekirdağ

Destekleyen Kurum

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

Proje Numarası

NKUBAP.23.GA.18.158

Teşekkür

Bu çalışmanın finansal desteği, Namık Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (NKUBAP.23.GA.18.158) tarafından sağlanmıştır. NKU-BAP birimine, vermiş olduğu destekten dolayı teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abdikoğlu Dİ, Azabağaoğlu MÖ, Unakıtan G (2015). Tekirdağ İlinde Balık Tüketim Eğilimlerinin Belirlenmesi. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 69.
• Altay O (1996). İzmir Körfezinde Pestisit Kirliliğinin Araştırılması. DEÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. İzmir
• Anonim (2012). Tekirdağ İl Çevre Müdürlüğü, 2012 Durum Raporu, Tekirdağ. Erişim tarihi: 02.04.2018
• Anonim (2014). Ergene Havzası Koruma Eylem Planı. Erişim tarihi: 16.04.2018
• Ayas Z, Barlas NE, Kolankaya D (1997). Determination of organochlorine pesticide residues in various environments and organisms in Göksu Delta, Turkey. Aquat. Toxic, 39: 171–181.
• Balcı A (1984). Ege Denizi Kıyılarında Klorlu Pestisitlerin Dağılımı. Y.L Tezi, Fen Bil. Ens., İzmir.
• Balkaş IT (1978) Trace Metals and Organochlorine Residue Contect of Mullidae Family Fishes and Sediment in Vicinity of Erdemli. I. Journees Etud Pollution. CIESM, pp. 159-163.
• Delen N (2008). Fungisitler. Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti., Nobel Yayın No. 1360, 318s, Ankara.
• Eisler R. (2000). Handbook of Chemical Risk Assessment Health Hazards to Humans Plants and Animals, Chapter 25. Lewis Publisher, Washington D.C.
• Erdem Ö (2010). Ankara Ayaş ilçesindeki içme ve sulama sularında organoklorlu pestisitlerin kromatografik tayini. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Erdoğrul O, Covacı A, Schepens P (2005). Levels of Organochlorine Pesticides, Polychlorinated Biphenyls and Polybrominated Diphenyl Ethers in Fish Species From Kahramanmaraş, Turkey. Environment International, 31:703-711.
• Erkmen B and D Kolankaya (2006). Determination of organochlorine pesticide residues in water, sediment and fish samples from the Meriç Delta, Turkey. Int. J. Environ. Anal. Chem, 86: 161- 169.
• FAO (2016). http://www.fao.org/fao-who-codexalimentarius/standards/pestres/commodities detail/en/?lang=en&c_id=158 Erişim tarihi: 12.06.2018
• Ferrarese E, Andreottola G, Oprea IA (2008). Remediation of PAH contaminated sediments by chemical oxidation. Journal of Hazardous Materials, 152, 1: 28–39.
• Haktanır K ve Arcak S (1998). A.Ü.Z.F. Çevre Kirliliği Ders Kitabı (457), yayın no:1503.
• Kalyoncu L, Ağca İ, Aktümsek A (2009). Some organochlorine pesticide residues in fish species in Konya, Turkey. Chemosphere, 74: 885-889.
• Kong KY, Cheung KC, Wong CKC ve Wong MH (2005). The Residual Dynamics of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons and Organochlorine Pesticides in Fishponds of the Pearl River Delta, South China. Water Res, 39: 1831–1843.
• Koren H, Bisesi M (1996). Handbook of Environmental Health and Safety, CRC. Inc, USA, 275-310.
• Lopez-Barea J, Rodriguez-Ariza, Rodriguez-Ortega MJ, Marenco JL, Amezcua O, Alhama J (2003). Uptake and Clearance of PCB Congeners in Chamaelea Gallina: Response of Oxidative Stress Biomarkers. Comparative Biochemistry and Physiology Part C: Toxicology Pharmacology, 134(1): 57-67.
• Morgan DB (1992). Pesticides, Chemicals and Health, The BMA Guide, British Medicai Association, Echvard Arnold, A Division of Hodder, Sotughton, London.
• TGK (2016). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/11/20161125M1-1.htm. EK-3 Bölüm- 2B.
• Tiryaki O, Canhilal R, Horuz S (2010). Tarım İlaçları Kullanımı ve Riskleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26: 154-169.
• Wang XY, Li QB, Luo YM, Ding Q, Xi LM, Ma JM, Li Y, Liu YP, Cheng CL (2010). Characteristics and sources of atmospheric polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in Shanghai, China. Environmental Monitoring and Assessment, 165: 295–305
• Wcisło E (1998). Soil contamination with polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in Poland a review. Polish Journal of Environmental Studies, 7: 267–272.
• Wenzl T, Simon R, Anklam E, Kleiner J (2006). Analytical methods for polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in food and the environment needed for new food legislation in the European Union. Trends in Analytical Chemistry, 25: 716- 725.
• Zhang JLG, Li XD, Qi SH, Liu GQ, Peng XZ (2006). Source seasonality of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in subtropical city, Guangzhou, South China. Science of the. Total Environment, 355: 145–155.