Evaluation of Efficiencies of Hospitals in Afyonkarahisar Using Data Envelopment Analysis

Yıl 2012, Cilt: 12 Sayı: 2, 1 - 8, 01.08.2012

Gizem Gülsevin Ayça Hatice Türkan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Afyonkarahisar Hastanelerinin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışma Afyonkarahisar’daki Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerin etkinlik düzeylerinin veri zarflama analizi (VZA) yöntemi ile belirlenmesini amaçlamaktadır. VZA, parametrik olmayan bir etkinlik ölçüm yöntemi olup diğer etkinlik ölçüm yöntemlerine göre daha gerçekçi ve doğru sonuçlar ortaya çıkarır. Bu nedenle çalışmada analiz için VZA tekniği tercih edilmiştir. Çalışma, Afyonkarahisar İl Sağlık Müdürlüğünden sağlanan Afyonkarahisar’daki Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerin 2011 yılına ait verilerini içermektedir. Hastane yönetiminin girdiler üzerinde kontrol gücü vardır, ancak çıktılar üzerinde kontrol gücü oldukça zordur. Bu nedenle çalışmada girdileri minimize etmeyi amaçlayan, ölçeğe göre sabit getiri varsayımına dayanan girdi yönlü Charnes Cooper Rhodes (CCR) modeli kullanılmıştır. Kurulan model WinQSB ve EMS programlarından yararlanılarak çözülmüştür. Yapılan analiz sonucunda 8 hastane %100 etkinlik skoru ile etkin olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Veri Zarflama Analizi, Hastane, Etkinlik.

Kaynakça

• Adams, D.S., 2008. Using data envelopment analysis to assess the technical efficiency of public school districts in arkansas. Ph.D. Thesis, The Graduate School University of Arkansas At Little Rock, 319.
• Athanassopoulos, A. ve Gounaris, C., 2001. Assessing the tecnical and allocative efficiency of hospital operations in greece and its resource allocation implications. European Journal of Operational Research, 133, (2), 416-431.
• Ayanoğlu, Y., Atan, M. ve Beylik, U., 2010. Hastanelerde veri zarflama analizi (VZA) yöntemiyle finansal performans ölçümü ve değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 1, (2), 40-62.
• Aydemir, Z.C., 2002. Bölgesel rekabet edebilirlik kapsamında illerin kaynak kullanım görece verimlilikleri: veri zarflama analizi uygulaması. Uzmanlık Tezi, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara, 203.
• Bal, H. ve Örkcü, H.H., 2007. Çok kriterli veri zarflama analizi modeli ile Türkiye ve Avrupa birliği ülkelerinin ekonomik etkinliklerinin incelenmesi. Tüik, 16. İstatistik Araştırma Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 1-10.
• Banker, R.D., Charnes, A. ve Cooper, W.W., 1984. Some models for estimating and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management Science, 30, (9), 1078-1092.
• Bayraktutan, Y. ve Pehlivanoğlu, F., 2012. Sağlık işletmelerinde etkinlik analizi: Kocaeli örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 127162.
• Bektaş, B., 2007. Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların farklı yöntemlerle sınıflandırılması ve etkinliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstatistik Anabilim Dalı, Ankara, 103.
• Budak, H., 2010. Veri zarflama analizi ve hisse senedi seçiminde bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstatistik Anabilim Dalı, Ankara, 99.
• Charnes, A., Cooper, W., Lewin, A.Y. ve Seiford, L.M., 1994. Data Envelopment Analysis, Theory: Methodology and Applications. Kluwer Academic Publishers.
• Charnes, A., Cooper, W.W. ve Rhodes, E., 1978. Measuring the effiency of desicion making units. European Journal of Operational Research, 2, 429444.
• Cooper, W.W., Seiford, L.M. ve Tone, K., 2007. Data Envelopment Analysis A Comprehensive Text With Models, Applications, References and Dea-Solver Software, Second Edition. Springer Science+Business Media, LLC.
• Cooper, W.W., Seiford, L.M. ve Zhu, J., 2011. Handbook on Data Envelopment Analysis, Second Edition. Springer Science+Business Media, LLC.
• Çağlar, A., 2003. Veri zarflama analizi ile belediyelerin etkinlik ölçümü. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstatistik Anabilim Dalı, Ankara, 179.
• Demir, İ., Bilen, Ö. ve Büyüklü, A.H., 2007. Ülkelerin sağlık kaynaklarını kullanmalarındaki etkinliklerinin ölçümü. TÜİK, 16. İstatistik Araştırma Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 11-27.
• Emir, O. ve Özgür, E., 2008. Konaklama tesisleri etkinlik analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, (1), 163-175.
• Fixler, T., 2008. A data envelopment analysis approach for measuring the efficiency of canadian acute care hospitals. Master Thesis, Graduate Department of Chemical Engineering and Applied Chemistry University of Toronto, 123.
• Gattoufi, S., Oral, M. ve Reisman, A., 2004. Data envelopment analysis literatüre: a bibliography update (1951-2001). Socio-Economic Planning Sciences, 38, (2-3), 159-229.
• Gonçalves, A.C., Noronha, C.P., Lins, M.PE ve Almeida, R.MVR, 2007. Data Envelopment analysis for evaluating public hospitals in brazilian state capitals. Rev Saúde Pública, 41, (3), 1-8.
• Gülcü, A., Coşkun, A., Yeşilyurt, C., Coşkun, S. ve Esener, T., 2004. Cumhuriyet üniversitesi diş hekimliği fakültesi’nin veri zarflama analizi yöntemiyle göreceli etkinlik analizi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5, (2), 87-104.
• Nayar, P. ve Özcan, Y.A., 2008. Data envelopment analysis comparison of hospital efficiency and quality. Journel of Medical Systems, 32, (3), 193-199.
• Öncel, H., 2010. Avrupa ülkelerinin kültürel amaçlı internet kullanımı performanslarının belirlenmesi. Tüik, 19. İstatistik Araştırma Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 19-31.
• Özata, M., 2004. Sağlık bilişim sistemlerinin hastane etkinliğinin arttırılmasında yeri ve önemi (veri zarflama analizine dayalı bir uygulama). Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Konya, 282.
• Pakdil, F., Akgül, S., Doruk, T.Ç. ve Keçeci, B., 2010. Kurumsal performans yönetiminde veri zarflama analizi sonuçlarının kullanımı: üniversite hastaneleri karşılaştırması. II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı, 133-143.
• Ramanathan, R., 2003. An İntroduction to Data Envelopment Analysis: A Tool for Performance Measurement. Sage Publications, New Delhi, Thousand Oaks, London.
• Şahin, İ., Özcan, Y.A. ve Özgen, H., 2011. Assessment of hospital efficiency under health transformation program in Turkey. Central European Journal of Operations Research, 19, (1), 19-37.
• Şener, C. ve Alp İ., 2010. Turkcell süper lig performans değerlendirmesi. Tüik, 19. İstatistik Araştırma Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 295-305.
• Tavares, G., 2002. A bibliography of data envelopment analysis (1978-2001). Rutcor Research Report, RRR 01-02.
• Temür, Y. ve Bakırcı, F., 2008. Türkiye’de sağlık kurumlarının performans analizi: bir VZA uygulaması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, (3), 261-282.
• Yeşilyurt, M.E. ve Yeşilyurt, F., 2007. Poliklinik ve doğum hizmeti veren hastanelerde girdi tıkanıklığı ve aylak girdiler. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (28), 127-140.
• Yeşilyurt, M.E., 2007. Türkiye’de eğitim hastanelerinin etkinlik analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21, (1), 61-74.
• Yoluk, M., 2010. Hastane performasının veri zarflama analizi (VZA) yöntemi ile değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Kurumları İşletmeciliği Anabilim Dalı, Ankara, 121