Dorylaıon (Eskişehir-Şarhöyük) Hellenistik Dönem Batı Yamacı Seramiklerinin Karakterizasyonu

Yıl 2009, Cilt: 9 Sayı: 3, 181 - 188, 01.12.2009

Ali İssi Alpagut Kara Taciser Sivas Hakan Sivas

Öz

Anahtar Kelimeler

-

DORYLAION (ESKİŞEHİR-ŞARHÖYÜK) HELLENİSTİK DÖNEM BATI YAMACI SERAMİKLERİNİN KARAKTERİZASYONU

Öz

Anadolu çağlar boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu kültürel mirasın aydınlatılabilmesi için günümüze kadar her geçen yıl sayıları giderek artan bir çok arkeolojik kazı gerçekleştirilmiştir. Bu kazı alanları arasında yer alan antik Dorylaion yerleşmesi, Eskişehir ovasında, kent merkezinin hemen kuzeybatısındadır. Orta Anadolu’nun en büyük höyüklerden biri olan yerleşme, günümüzde Şarhöyük olarak adlandırılmaktadır. Buradaki arkeolojik kazılar Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Anadolu Üniversitesi işbirliği ile 1989 yılından bu yana devam etmektedir. Kazı çalışmaları sırasında Hellenistik döneme ait bir grup Batı Yamacı seramiği ele geçmiştir. Batı Yamacı seramikleri Hellenistik dönem boyunca Akdeniz çevresinde kullanılan moda kaplardır. Devam eden çalışmaların bir parçası olarak, belirli Batı Yamacı seramiği bünyelerine ait kimyasal kompozisyonlar X-ışını floresansı (XRF), mineralojik ve faz kompozisyonları X-ışını difraksiyonu (XRD) ile belirlenmiş ve Fourier dönüşümlü kızılötesi spektroskopi (FTIR) analiz sonuçları ile kıyaslanarak teyit edilmiştir. Ayrıca, mineralojik ve faz içeriğinin yüksek sıcaklık karşısındaki davranışları gözlemlemek amacı ile termal gravimetri (TG) ve diferansiyel termal analiz (DTA) analizleri gerçekleştirilmiştir. Bünye ve astar (firnis) tabakalarına ait mikroyapısal karakteristikler ve mikrokimyasal özellikler ise taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve buna bağlı enerji saçınımlı X-ışını spektrometresi (EDX) ile incelenmiştir. Son olarak, çalışmada özellikle ürünlerin sinterlenmesi gibi bazı teknolojik parametreler tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Dorylaion, Batı Yamacı Seramikleri, Karakterizasyon, Arkeometri

Kaynakça

• Watzinger C., Vasenfunde aus Athen, Mitteilungen des Deutschen Archaologischen Instituts, vol. 26, pages 70-84, 1901.
• Uğurlu E., Batı Yamacı Seramiği, Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar fakültesi Dergisi,s.5, 145-163 s., 1998.
• Goldman H., Excavations at Gözlü Kule, Tarsus I, The Hellenistic and Roman Period, Princeton, 1950.
• Conze, A., Altertümer von Pergamon, vol.1-2, Berlin, 1913.
• Pagenstecher R., Expedition Erust von Sieglin, Ausgrabungen in Alexandria, Band II, 3, Die Gefasse in Stein und Ton, Knochenschnitzerein, Leipzig, 1913.
• Darga A. M., Şarhöyük-Dorylaion Kazıları (1989-1992), XV. Kazı Sonuçları Toplantısı I, Ankara, 1994, 481-502 s.
• Darga A. M., 1993 Yılı Şarhöyük-Dorylaion (Eskişehir) Kazıları, XVI. Kazı Sonuçları Toplantısı I, Ankara, 1995, 351-368 s.
• Darga A. M., Sivas T., Şarhöyük-Dorylaion Kazıları 1999 Yılı Sonuçları, 22. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Ankara, 2001, 51-62 s.
• Darga A. M., Sivas T., Sivas H., 2000 Yılı Şarhöyük-Dorylaion Kazıları, 23. Uluslararası Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt II, Ankara, 2002, 207-218 s.
• Grimshaw R.W., The Chemistry and Physics of Clays, Techbooks, India, page 727, 1971.
• Cultrone G., Navarro C.R., Sebastian E., Cazalla O., Torre M. J., Carbonate and Silicate Phase Reactions during Ceramic Firing, Eur. J. Mineral, 13, pages 621-634, 2001.