Atık Alkali Pillerden Elde Edilen Çinko Tozun Sodyum Hidroksit Çözeltilerindeki Çözünürlüğünün İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 1, 61 - 67, 30.04.2015

Gülistan Deniz Turhan Özdemir , Nizamettin Demirkıran

https://doi.org/10.5578/fmbd.24216

Cited By: 1

Öz

Atık pillerin metal içerikleri metalürjik yöntemler yardımıyla geri kazanılabilir. Bu yöntemlerden birisi
hidrometalurjik metottur ve sulu çözeltilerde kimyasal reaksiyonlar yardımıyla metal, metal tuzları ve
bileşiklerinin üretimini kapsar. Metodun ilk aşaması katı sıvı kütle transferini içeren liç prosesidir. Liç
işleminde katı madde bir çözücü ile çözündürülür ve metal değerler çözelti ortamına transfer edilir. Bu
çalışmada, atık alkali pillerdeki çinko pil tozunun sodyum hidroksit çözeltilerindeki çözünürlüğü
incelenmiştir. Deneylerde pil tozunun çözünürlüğü üzerine çözelti derişimi, reaksiyon sıcaklığı, katı
tanecik boyutu, katı/sıvı oranı ve karıştırma hızının etkileri araştırılmıştır. Derişim, sıcaklık ve karıştırma
hızının artmasıyla,  katı/sıvı oranı ve katı tanecik boyutunun ise azalmasıyla çözünürlüğün arttığı tespit
edilmiştir. Elde edilen deneysel bulgulara göre, diğer parametrelere nazaran reaksiyon sıcaklığı ve
çözelti derişiminin çinko tozun çözünürlüğü üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu söylenebilir. Çözelti
derişimi 0,5 mol/L iken 120 dakikalık liç süresinden sonra pil tozundaki çinkonun  %19’unun çözündüğü,
derişim 2,5 mol/L değerine arttırıldığında ise sadece 20 dakikalık liç süresinde çinkonun %99’unun
çözündüğü belirlenmiştir. Sıcaklık 20 °C den 60 °C’ye yükseldiğinde sırasıyla 120 dakika ve 30 dakika liç
süresinden sonra pil tozundaki çinkonun çözünürlüğünün %96,7 ve %98,3 olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Atık pil, çinko, çözünme, sodyum hidroksit