Kentsel Donatı Elemanlarının Kent Dokusu Yönünden Değerlendirilmesi: Erzurum İli Örneği

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 2, 561 - 574, 31.08.2018

Mustafa Özgeriş

Öz

Kentler, insanların ortak yaşama zorunlulukları sonucunda ortaya çıkmış olan, bünyesinde somut ve soyut unsurları barındıran, kendine özgü bir dinamizmi olan yaşam çevreleridir. Kentlerin bünyesinde barındırdığı somut unsurlar kent dokusu kavramını oluşturmaktadır. Donatı elemanları da kentlerin estetik görünüşlerine katkı sağlayan ve kullanıcıları için birçok fonksiyonel özellikler sunan kentsel unsurlar arasındadır. Donatı elemanları arasında çöp kutuları, oturma bankları, telefon kulübeleri, aydınlatma üniteleri, havuzlar, pergola ve kamelyalar, sınırlandırma elemanları (çitler) v.b. sayılabilir. Bu çalışma Erzurum ili kent merkezinde yürütülmüştür. Çalışmanın amacı Erzurum kent merkezinde kullanılan kentsel donatı elemanlarının kent dokusu ile uygunluğunu değerlendirmektir. Çalışmanın sonucunda Erzurum kent merkezinin tarihi kent dokusuna sahip olduğu fakat kullanılan donatı elemanlarının birçoğunun bu dokuya uygun olmadığı tespit edilerek planlama ve tasarım önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kent dokus, ; donatı elemanı, kent kimliği, çevre, Erzurum.

Kaynakça

• Atabeyoğlu, Ö., Turgut, H., Yeşil, P., Yılmaz, H., 2009. Tarihi bir kentin değişimi: Erzurum kenti. İTÜ Dergisi/a, 8(1), 41-53.
• Başal, M.,Memlük, Y., Yılmaz, O., 1993. Peyzaj Konstrüksiyonu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Ankara.
• Başal, M.,Memlük, Y., Yılmaz, O., 1997. Peyzaj Konstrüksiyonu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Bayrakçı, O. 1991. Kent Mobilyaları Tasarımında Kimlik Sorunu ve Kent Kimliği İçindeki Yeri. Kamu Mekanları Tasarımı ve Kent Mobilyaları Sempozyumu. Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İstanbul, s.75-77.
• Bayraktar, N., Tekel, A., Ercoşkun, Ö.Y., 2008. Ankara Atatürk Bulvarı Üzerinde Yer Alan Kentsel Donatı Elemanlarının Sınıflandırılması, Değerlendirilmesi ve Kent Kimliği İlişkisi. Gazi Üniversitesi Mühendislikve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1), 105-118.
• Bulut, Y., Ö. Atabeyoğlu ve P. Yeşil, 2008. Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 131-138.
• Eymirli, S., 1994. Erzurum Kenti Açık ve Yeşil Alanlarının Saptanması ve Kentiçi Açık- Yeşil Alan İlkeleri Yönünden Araştırılması.Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Güney, A., Erdem, Ü., Zafer, B., Hepcan, Ş., 1996. Peyzaj Konstrüksiyonu (Donatı Elemanları). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, İzmir.
• Güremen, L., 2011. Kent Kimliği ve Estetiği Yönüyle Kentsel Donatı Elemanlarının Amasya Kenti Özelinde Araştırılması. E-Journal of New World Sciences Academy, 6(2), 254-291.
• Kaya, A., 1993. Yenişehir 3 No’lu Gecekondu Önleme Bölgesi ve Toplu Konut Alanının Açık-Yeşil Alanlarının İrdelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi ( Yayınlanmamış), Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kaypak, Ş., 2010. Antakya’nın Kent Kimliği Açısından İrdelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 373-393.
• Lynch, K. 1960. “The Image of the City”, TheM.I.TPress, Cambridge.
• Ocakçı, M. 1993. Şehir Kimliği ve Çevre İlişkileri. İTÜ Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Ders Notları, İstanbul.
• Ocakçı, M. 1994. Kimlik Elemanlarının Şehirsel Tasarıma Yönlendirici Etkisi. 5. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu-Kentsel Tasarıma Ekolojik Yaklaşım, M.S.Ü., İstanbul.
• Kentsel Donatı Elemanlarının Kent Dokusu Yönünden Değerlendirilmesi: Erzurum İli Örneği, Özgeriş 574
• Ocakçı, M.,Southworth, M., 1995. Elements of Urban Identity: The Case of the Beykoz District of Istanbul, IURD, WorkingPaper 650, University of California, Berkeley.
• Oğurlu, İ., 2014. Çevre- Kent İmajı - Kent Kimliği- Kent Kültürü Etkileşimlerine Bir Bakış. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 13(26), 275-293.
• Önem, B.,Kılınçaslan, İ., 2005. Haliç Bölgesinde Çevre Algılama ve Kentsel Kimlik. İTÜ Dergisi/ Mimarlık, Planlama ve Tasarım, 4(1), 115-125.
• Özer, S.,Aklıbaşında, M., Zengin, M., 2010. Erzurum Kenti Örneğinde Kullanılan Kuşatma Elemanlarının Kent İmajı Üzerindeki Etkileri. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2), 123-130.
• Kuşkun, P., 2002. Erzurum Kent Bütününde Donatı Elemanlarının Kullanımı Üzerine Bir Araştırma.Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kuşkun P., Yılmaz H., 2003. Erzurum Kenti Bütününde Donatı Elemanlarının Kullanımı Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(4), 345-351.
• Prohansky, H.B.,Abbe, K.F., Kaminof, R. 1983. Place Identity, Physical World Socialization of the Self, Journal of EnvironmentalPsychology.
• Seyrek H., 1992. Bir Kent Mobilyasını Biçimlendiren Faktörler. Tasarım Dergisi, 2(27), 120-123.
• Suher, H., Ocakçı, M., Karabay, H. 1996. İstanbul Metropoliten Kent Planlama Sürecinde Kent Kimliği ve Kent İmgesi. Habitata Doğru İstanbul 2020 Sempozyumu-Bildiriler, İTÜ, İstanbul.
• Şişman, E.E. ve Yetim, L., 2004. Tekirdağ Kentinde Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(1), 43-51.
• Topçu, K. 2011. Kent kimliği üzerine bir araştırma: Konya örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi (Journal of Human Sciences) 8(2), 1048-1072. Erişim Adresi:http://j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/2000/822
• Yılmaz, H., 1994. Kentsel Peyzaj Planlaması Yönünden Salihli Kentinin Yapısal Analizi. Doktora Tezi (Yayınlanmamış), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.