Öz
Bir yapıyı burulma
etkilerinden koruyabilmenin en iyi yolu, plan üzerinde yapının kütle ve
rijitlik merkezlerinin üst üste gelmesini sağlamaktır. Bu iki merkez arasındaki
eksantrisiteden dolayı yapıda burulma momenti etkileri ortaya çıkacaktır. Yapısal
sönümleyiciler, sismik enerjinin büyük bir kısmını sönümleyerek taşıyıcı sistem
elemanlarının korunmasına yardımcı olurlar. Son yıllarda oldukça ilgi gören
pasif kontrol sistemleri, yapıların tasarım ya da güçlendirme çalışmalarında
etkin olarak kullanılmaktadırlar. Bu çalışmada pasif kontrol sistemlerinden
viskoz sönümleyicilerin, burulma düzensizliği bulunan çelik yapılar üzerindeki
etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla planda düzensiz (asimetrik) U ve L formda
iki adet 7 katlı çelik yapı modeli tasarlanmıştır. Modeller üç farklı deprem
ivmesi altında zaman tanım alanında çözümlenmiş, sonuçlar sönümleyicisiz ve
sönümleyici ilave edilmiş durumlar için karşılaştırılmıştır. Taşıyıcı sistem
rijitliği arttırılmaksızın viskoz sönümleyici ilavesinin, modellerdeki burulma
davranışını önemli ölçüde azalttığı gözlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Çelik yapılar; Viskoz sönümleyiciler; Burulma düzensizliği; Zaman-tanım alanında analiz
Kaynakça
- Constantinou, M.C., Soong, T.T., Dargush, G.F., 1998. Passive Energy Dissipation Systems for Structural Design and Retrofit. Multidisciplinary Center for Earthquake Engineering Research, Buffalo NY.
- DBYBHY, 2007. Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik. T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, 26454 Sayılı Resmi Gazete, Ankara.
- Derdiman, M.K., Mirkelam, Z.A., 2011. Planında Asimetrik Betonarme Yapıların Deprem Davranışının Enerji Sönümleyicilerle İyileştirilmesi. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7, 2, 15-30.
- Fahjan, Y.M., 2008. Selecting and Scaling of Real Earthquake Records Appropriate the Acceleration Design Spectrum in Turkish Earthquake Code. IMO Technical Journal, 292, 4423-4444.
- FEMA 273, 1997. Federal Emergency Management Agency Publication. NHRP Guidelines for the Seismic Rehabilitation of Buildings, Washington, D.C.
- Goel, R.K., 1998. Effects of Supplemental Viscous Damping on Seismic Response of Asymmetric-Plan Systems. Earthquake Engineering and Structural Dynamics, 27, 125-141.
- Landi, L., Diotallevi, P.P., Castellari, G, 2013. On the Design of Viscous Dampers for the Rehabilitation of Plan-Asymmetric Buildings. Journal of Earthquake Engineering, 17, 1141–1161.
- Lee, D., Taylor D.P., 2001. Viscous Damper Development and Future Trends. Structural Design of Tall Buildings, 10, 311–320.
- Lin, W.H., Chopra, A.,K.,2001. Understanding and Predicting Effects of Supplemental Viscous Damping on Seismic Response of Asymmetric One-Storey Systems. Earthquake Engineering And Structural Dynamics, 30, 1475–1494.
- Mansoori, M.R., Moghadam, A.S., 2009. Using Viscous Damper Distribution to Reduce Multiple Seismic Responses of Asymmetric Structures. Journal of Constructional Steel Research, 65, 2176-2185.
- Pacific Earthquake Engineering Research Center, 2006. PEER Strong Motion Database.
- Sap2000, Versiyon 16.1.1, 2014. Yapısal Analiz Programı, Computers and Structures Inc., Berkeley-California.
- TS500, 2000. Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 83.
Öz
Kaynakça
- Constantinou, M.C., Soong, T.T., Dargush, G.F., 1998. Passive Energy Dissipation Systems for Structural Design and Retrofit. Multidisciplinary Center for Earthquake Engineering Research, Buffalo NY.
- DBYBHY, 2007. Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik. T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, 26454 Sayılı Resmi Gazete, Ankara.
- Derdiman, M.K., Mirkelam, Z.A., 2011. Planında Asimetrik Betonarme Yapıların Deprem Davranışının Enerji Sönümleyicilerle İyileştirilmesi. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7, 2, 15-30.
- Fahjan, Y.M., 2008. Selecting and Scaling of Real Earthquake Records Appropriate the Acceleration Design Spectrum in Turkish Earthquake Code. IMO Technical Journal, 292, 4423-4444.
- FEMA 273, 1997. Federal Emergency Management Agency Publication. NHRP Guidelines for the Seismic Rehabilitation of Buildings, Washington, D.C.
- Goel, R.K., 1998. Effects of Supplemental Viscous Damping on Seismic Response of Asymmetric-Plan Systems. Earthquake Engineering and Structural Dynamics, 27, 125-141.
- Landi, L., Diotallevi, P.P., Castellari, G, 2013. On the Design of Viscous Dampers for the Rehabilitation of Plan-Asymmetric Buildings. Journal of Earthquake Engineering, 17, 1141–1161.
- Lee, D., Taylor D.P., 2001. Viscous Damper Development and Future Trends. Structural Design of Tall Buildings, 10, 311–320.
- Lin, W.H., Chopra, A.,K.,2001. Understanding and Predicting Effects of Supplemental Viscous Damping on Seismic Response of Asymmetric One-Storey Systems. Earthquake Engineering And Structural Dynamics, 30, 1475–1494.
- Mansoori, M.R., Moghadam, A.S., 2009. Using Viscous Damper Distribution to Reduce Multiple Seismic Responses of Asymmetric Structures. Journal of Constructional Steel Research, 65, 2176-2185.
- Pacific Earthquake Engineering Research Center, 2006. PEER Strong Motion Database.
- Sap2000, Versiyon 16.1.1, 2014. Yapısal Analiz Programı, Computers and Structures Inc., Berkeley-California.
- TS500, 2000. Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 83.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Mayıs 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 19 Sayı: 3 |
