Jeodezik Yöntemlerle Deprem Tekrarlama Periyotlarının Belirlenmesi: Alaşehir Bölgesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 3, 762 - 768, 31.12.2019

İbrahim Tiryakioğlu Ali İhsan Umutlu Fatih Poyraz

https://doi.org/10.35414/akufemubid.605885

Cited By: 4

Öz

Gediz Grabeni Manisa’dan
Pamukkale’ye kadar uzanan yaklaşık 200 km uzunluğunda bir tektonik yapıdır.
Manisa ili Sarıgöl ve Alaşehir ilçe merkezleri ve çevresi deprem riski olan
bölgelerden birisidir. Graben içinde oluşan son büyük depremlerden bir tanesi 28
Mart 1969 tarihinde M=6.9 büyüklüğündeki Alaşehir depremidir. Çalışma
bölgesindeki tektonik hareketlerin incelenmesi için 2017 ve 2018 yıllarında
GNSS ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Bu gözlemlere ek olarak daha önce bu
bölgede ve aynı noktalarda (2013-2015 yılları arasında) gerçekleştirilen GNSS
gözlemleri de değerlendirme aşamasında kullanılmıştır. GNSS ölçülerinin
değerlendirilmesi aşamasında GAMIT/GLOBK yazılımı kullanılmıştır. GNSS
sonuçlarından elde edilen yatay hız bileşenleri 18 mm/yıl ile 29 mm/yıl
arasında, düşey hızlar ise -15 mm/yıl ile -108 mm/yıl arasında hesaplanmıştır.
GNSS verilerinin değerlendirilmesi sonucu grabenin iç kesiminde çökmeler,
graben dışında ise yükselme değerleri elde edilmiştir. GNSS sonuçları bölge
tektoniğinin karakteristiğini ortaya koymuştur. Yapılan gerinim analizinde
bölgede G-K rejiminin baskın olduğu görülmüştür. Gerinim analiz sonuçlarından
elde edilen Jeodezik Deprem Tekrarlama Haritaları incelendiğinde bölge için 6
veya 7 büyüklüğü civarında depremlerin tekrarlama periyodu 400-500 yıl arasında
hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Küresel Navigasyon Uydu Sistemleri (GNSS), Alaşehir Fayı, GAMIT/GLOBK

Destekleyen Kurum

AKU BAP

Proje Numarası

17.FENBİL.34

Teşekkür

Sağladığı destekler için Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’ne (Proje: 17.FEN.BİL.34) teşekkür ederim.

Kaynakça

• Aktuğ, B., Nocquet, J.-M., Cingo, A., Parsons, B., Erkan, Y. & England, P. (2009). Deformation of western Turkey from a combination of permanent and campaign GPS data: limits to block-like behavior. Journal of Geophysical Research, 114: 1–22.
• Aktuğ, B. (2017). Jeodezik Deprem Tehlike Haritası, 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 03.05.2017 - 06.05.2017, Beytepe Kültür ve Kongre Merkezi, Ankara.
• Brunner, F.K., (1979). “On the Analysis of Geodetic Networks for the Determination of the Incremental Strain Tensor”, Survey Review, XXV(192): 56–67.
• Deniz, R., (1990). ”Jeodezik Ölçmelerden Yerkabuğundaki Lokal Gerilimlerin Belirlenmesi”, İTÜ Dergisi, 48(4).
• Doğan, U., (2002). 17 Ağustos 1999 İZMİT Depreminden Kaynaklanan Deformasyonların Kinematik Modellerle Araştırılması, Y.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Doğan, A., Tiryakioğlu, İ., Turgut, B., Umutlu, A.İ., Özkaymak, Ç., Poyraz, F., Sözbilir, H., Jeodezik Yöntemlerle Güncel Yüzey Deformasyonlarının Belirlenmesi; Sarıgöl Örneği, Gediz Grabeni, 22. Aktif Tektonik Araştırma Gurubu Toplantıları (ATAG 22), 1-3 Kasım 2018, 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale
• Emre, T. (1996). Gediz grabenin jeolojisi ve tektoniği. Turkish Journal of Earth Sciences. 5: 171-186.
• Emre, Ö., Özalp, S. ve Duman, T.Y. (2011). 1:250.000 ölçekli Türkiye diri fay haritası serisi, Uşak (NJ35-8) Paftası, Seri No: 11. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara-Türkiye.
• Gören, R (2016) Alaşehir ve Çevresinde Gediz Grabeni Güney Kenar Faylarının Holosen Aktivitesi, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens. Eskişehir.,
• Gül, D (2016) Sarıgöl (Manisa) Bölgesi Tektonik Hareketlerinin Gps İle Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens. Sivas.
• Hakyemez, H.Y., Göktaş, F., Erkal. T. (2013). Gediz Grabeninin Kuvaterner Jeolojisi ve Evrimi (Quaternary Geology and Evolution of the Gediz Graben), Türkiye Jeoloji Bülteni, 56.
• Hanks, T. C., and H. Kanamori (1979). A moment magnitude scale, Journal of Geophysical Research, 84, 5, 2348 – 235.
• Kakkuri, J. ve Chen, R., (1992). On Horizontal Crustal Strain in Finland”, Bull Geiod, 66:12–20.
• Koca, M.Y., Sözbilir, H., Uzel, B. (2011). Sarıgöl fay zonu boyunca meydana gelen deformasyonların nedenleri üzerine bir araştırma. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 35: 151-174.
• Koçyiğit, A., Yusufoğlu, H., Bozkurt, E. (1999). Evidence from the Gediz graben for episodic two-stage extension in Western Turkey. Journal of the Geological Society, 156: 605-616.
• McClusky, S., Balassanian, S., Barka, A.,Demir, C., Ergintav, S., Georgiev, I., Gurkan, O., Mahmoud, S., Mishin, A., Nadriya, M., Ouzounis, A., Paradissis, D., Peter, Y., Prilepin, M., Reilinger, R., Sanli, I., Seeger, H., Tealeb, A., Toksoz, M.N. ve Veis, G., (2000). Global Positioning System Constraints On Plate Kinematics and Dynamics in The Eastern Mediterranean and Caucaus, Journal of Geophysical Research, 105: 5695-5719.
• Poyraz F., Tatar O.,Hastaoğlu K.Ö., Tiryakioğlu İ., Gürsoy Ö., Koçbulut F., Türk T., Demirel M., Duman H., Ciğer A.F., Gül D. (2015). Gediz Grabeninin Doğu Kesimindeki Güncel Tektonik Hareketlerin GPS Ve Ps-InSAR Yöntemleri Kullanılarak Belirlenmesi; İlk Sonuçlar. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7: 17-28.
• Poyraz, F., Hastaoğlu, K.O., Koçbulut, F., Tiryakioğlu, İ., Tatar, O., Demirel, M., Duman, H., Aydın, C., Ciğer, A.F., Gursoy, O., Turk, T., Sıgırcı, R., Determination Of The Block Movements In The Eastern Section Of The Gediz Graben (Turkey) From Gnss Measurements, (2019). Journal of Geodynamics, 123 (2019) 38–48.
• Reilinger, R., Mcclusky, S., Vernant, P., Lawrence, S., Ergintav, S., Cakmak, R , Ozener, H., Kadirov, F., Guliev, I., Stepanyan, R., Nadariya, M., Hahubia, G., Mahmoud, S., Sakr, K., ArRajehi, A., Paradissis, D., Al-Aydrus, A., Prilepin, M., Guseva, T., Evren, E., Dmitrotsa, A., Filikov, S.V., Gomez, F., Al-Ghazzi, R. ve Karam, G., (2006). GPS constraints on continental deformation in the Africa-Arabia- Eurasia continental collision zone and implications for the dynamics of plate interactions, Tectonics, 111:1-26.
• Tiryakioğlu, I., Floyd, M., Erdoğan, S., Gülal, E., Ergintav, S., McClusky, S., Reilinger, R. (2013). GPS Constraints on Active Deformation in the Isparta Angle Region of SW Turkey. Geophysical Journal International, 195: 1455–1463.
• Umutlu, A.İ. (2019) Alaşehir ( Manisa ) Bölgesindeki Gerinim Alanların Jeodezik Verilerden Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens. Afyonkarahisar.
• Ward, S. N., 1998. On the consistency of earthquake rates, geological fault data, and space geodetic strain: The United States, Geophys. Jour. Int., 134, 172-186.