Kuzey Anadolu Fayı İznik-Gemlik Segmentlerindeki Yerkabuğu Hareketlerinin GNSS Ölçmeleri ile İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 3, 479 - 486, 30.06.2020

Hüseyin Onur Yılmaz

https://doi.org/10.35414/akufemubid.711658

Öz

Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara bölgesindeki yerbilimcilerin en fazla ilgi gösterdiği bölgelerden bir tanesidir. GNSS teknikleri yardımıyla hem fayın kilitlenme derinliği, hem de fayın neden olduğu deformasyon belirlenebilmektedir. Bu çalışmada Kuzey Anadolu Fayı’nın güney kolunda, İznik-Gemlik arasında kalan bölgede, kuzey-güney profili doğrultusunda 8 noktadan oluşan bir ağ oluşturulmuş, 2 kampanya gözlem yapılmış ve öncül sonuçlar elde edilerek güncel hız alanı ve gerinim birikimine dair ihtimaller değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlardan, çalışma bölgesinin bir bölümünde uzun yıllardır yapılmakta olan GNSS ölçme değerlerinden elde edilen vektörlerin yönleriyle uyumlu olduğunu görülmüştür. Ayrıca, fay düzlemine dik şekilde tasarlanan profil ölçmelerinin kitlenme derinliği hakkında bilgi vereceği konusunda öncül fikirler edinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kuzey anadolu fayı, İznik-Gemlik fay segmenti, GNSS, Tektonik, Deformasyon analizi

Destekleyen Kurum

Boğaziçi Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Fonu

Proje Numarası

16TP4

Teşekkür

Bu çalışma Boğaziçi Üniversitesi BAP 16TP4 kodlu projesi ile desteklenmiştir

Monitoring fault activities by means of geodetic observations on the Iznik and Gemlik segments of the North Anatolian Fault

Öz

Marmara segments of the North Anatolian Fault Zone has an attraction region by the geoscientists. Using GNSS techniques allows us to detect not only the locking depth but also the deformation caused by fault movement. In this study, we have set up a network with 8 stations in the Iznik-Gemlik region and made 2 campaign observations in order to evaluate the up-to-date velocity field and strain accumulation through North-south profiles and evaluated the results. From the results obtained, it was observed that vectors obtained from GNSS measurement values, which have been done for a long time in a part of the study area, are compatible with vector directions. In addition, preliminary ideas were obtained that the profile measurements designed as perpendicular to the fault plane would provide information about the depth of fault locking.

Anahtar Kelimeler

North Anatolian fault, İznik-Gemlik fault segment, GNSS, Tectonics, Deformation analysis

Proje Numarası

16TP4

Kaynakça

• Ambraseys, N.N. and Finkel C.F., 1995. The Seismicity of Turkey and Adjacent Areas -A Historical Review, 1500-1800. Muhittin Salih Eren, İstanbul.
• Ambraseys, NN., 2002. The seismic activity of the Marmara Sea region over the last 2000 years. Bulletin of the Seismological Society of America, 92(1):1-18: Mineralogists Special Publication 37:227-264
• Barka, AA., 1992. The North Anatolian Fault. Annales Tectonicae, 6:164-195.
• Barka, A. and Reilinger R., 1997. Active tectonics of the Eastern Mediterranean region: deduced from GPS, neotectonic and seismicity data. Analli di Geofisica, 40(3):587-610
• Bozkurt, E., 2001. Neotectonics of Turkey–a synthesis. Geodinamica Acta, 14:3-30.
• Doğan, B., Tüysüz, O. and Şanlı, F., 2015. Tectonostratigraphic Evolution of the basins on the Southern Branch of the North Anatolian Fault System in the SE Marmara Region, Turkey. International Journal of Earth Sciences, 104 , 2, 389-418.
• Emre, Ö., Duman, T.Y., Özalp, S., Elmacı, H., Olgun, Ş. and Şaroğlu, F., 2013. Active Fault Map of Turkey with an Explanatory Text 1:1,250,000 scale. General Directorate of Mineral Research and Exploration, Special Publication Series, 30, 89p.
• Herring, T.A., King, R.W., and McClusky, S., 2010. Introduction to GAMIT/GLOBK, Release 10.4: Cambridge, Massachusetts, Massachusetts Institute of Technology, 48 p.
• Hubert-Ferrari, A., Armijo, R., King, G.C.P., Meyer B. and Barka, A., 2002. Morphology, displacement, and slip rates along the North Anatolian Fault, Turkey. Journal of Geophysical Research, 107:2235.
• Ikeda, Y., 1991. Postglacial crustal deformation associated with slip on the western part of the North Anatolian Fault Zone in the Iznik Lake Basin, Turkey. Bulletin of the department of Geography, University of Tokyo, 23.
• Ketin, İ., 1957. Kuzey Anadolu Deprem Fayı. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 15, 49-52.
• Kozacı, Ö., Dolan, J., Finkel, R. and Hartleb, R., 2007. Late Holocene slip rate for the North Anatolian fault, Turkey, from cosmogenic 36Cl geochronology: Implications for the constancy of fault loading and strain release rates. Geology 35(10):867-870.
• Kurultay, O., Yaltırak, C., Alpar, B. and Vardar, D., 2008. Effect of the North Anatolian fault on the evolution of Lake Iznik, Turkey. International Geological Congress, Oslo, 2008.
• Le Pichon, X., Şengör, A.M.C., Demirbağ, E., Rangin, C., İmren, C., Armijo, R., Görür, N., Çağatay, N., Mercier de Lepinay, B., Meyer, B., Saatçılar, R., Tok, B., 2001. The Active Main Marmara Fault. Earth and Planetary Science Letters, 192:595-616.
• McClusky, S. et al., 2000. Global Positioning System constraints on plate kinematics and dynamics in the eastern Mediterranean and Caucasus. J. Geophys. Res, 105:5695–5719
• Meade, BJ. et al., 2002. Estimates of Seismic Potential in the Marmara Sea Region from Block Models of Secular Deformation Constrained by Global Positioning. Bulletin of the Seismological Society of America, 92:208–215.: Tübitak Deprem Katalogu.
• Özdemir, S., 2016. TUSAGA ve TUSAGA-Aktif İstasyonlarının Hassas Koordinat ve Hızlarının Hesaplanması Üzerine. Harita Dergisi, 155. Ocak 2016.
• Ozener, H., Yılmaz, O., Doğru A., Turgut, B. and Gürkan, O., 2013. GPS-derived velocity field of the Iznik-Mekece segment of the North Anatolian Fault Zone. Journal of Geodynamics, 67. 46-52
• Özalp, S., Emre, Ö. ve Doğan, A., 2013. Kuzey Anadolu Fayı Güney Kolu'nun Segment Yapısı ve Gemlik Fayının Paleosismik Davranışı. KB Anadolu, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 147:1-17.
• Sipahioğlu, S., Matsuda, T., 1986. Geology and Quaternary fault in the İznik-Mekece area. In: Electric and Magnetic research on Active faults in the North Anatolian Fault Zone, A.M. Işıkara and Y. Honkura, Eds., 25-41: Anatolian fault, Geyve, İznik, Gemlik area. ITIT project, 8513, 68-91.
• Soysal, H., Sipahioglu, S., Kolçak, D., Altınok, Y., 1981. Earthquake Catalogue of Turkey and Its Surroundings. TUBITAK Project, no.TBAG 341.
• Şengör, A.M.C., 1979. The North Anatolian transform fault: its age, offset and tectonic significance. Journal of the Geological Society, London, 136:269-282
• Şengör, A.M.C., Görür, N. and Şaroglu, F., 1985. Strike-slip faulting and related basin formation in zones of tectonic escape: Turkey as a case study. In Biddle KT, Christie-Blick N (Eds.).
• Tsukuda, E., Herece, E., Kuşcu, İ., 1988. Some geological evidence on activity of the western North Anatolian fault, Geyve, İznik, Gemlik area, ITIT Project, 8513, 68-91.