Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 2, 262 - 267, 30.04.2022
https://doi.org/10.35414/akufemubid.1068872

Öz

Yıldızların yapı ve evrimin anlamak için genel olarak iç yapı modellerine başvurulmaktadır. Yıldızları en iyi temsil eden modeller gözlem parametreleriyle birlikte belirlenmektedir. Bunun için elde edilen modellerin çıktı verileri gözlem verileriyle kıyaslanmaktadır. Bir yıldız modeller yardımıyla merkezinden yüzeyin kadar temsil edilebilmektedir. Yıldızlardan alınan fotonlar sayesinde gözlem ile modellerin yüzey parametreleri kıyaslanabilir. Ancak yıldızların model merkezi koşullarının gözlemlerle kıyaslanması oldukça zordur. Günümüzde ise gelişen teknoloji ve uzay teleskopları sayesinde artık yıldızların merkez ve merkezi bölgeleri hakkında gözlemsel verilere sahip olunabilmektedir. Bu alanda en önemli gelişmeler yıldız sismolojisi (asterosismoloji) sayesinde olmuştur. Asterosismolojiyle iç yapı modelleri daha detaylı olarak incelenebilir ve yıldızlara ait temel parametreler doğrudan gözlemsel veriler kullanılarak daha kolay ve hassas olarak belirlenebilir. Bu çalışmada güneş kompozisyonunda olan 1.00-1.60 M¤ kütle aralığındaki iç yapı modelleri incelendi. MESA evrim koduyla elde edilen bu modellerin asterosismik olan ve asterosismik olmayan parametreleri birbiriyle kıyaslandı. Bu sayede yıldızların tespit edilmesi zor olan yaşa dair ilişkiler elde edildi. Modellerden elde edilen 2/R3 ile yaş arasında bir lineer ilişki ilk kez bu çalışmada bulundu.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

118F352

Teşekkür

Bu çalışma 118F352 nolu TÜBİTAK projesi tarafından desteklenmektedir. Ayrıca Beni her konuda destekleyen Prof. Dr. Mutlu YILDIZ’a ve her zaman yanımda olan oğlum Emirhan Sami’ye, annem Ayşe Çelik ve babam Sami Çelik’e çok teşekkür ederim.

Kaynakça

  • Abe, K. et al., 2014. Calibration of the Super-Kamio-kande detector. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research A, 737, 253–272.
  • Brown T.M., Gilliland R. L., Noyes R. W., Ramsey L. W., 1991. Detection of possible p-mode oscillations on Procyon. Astrophysical Journal, Part 1, 368 599-609.
  • Chaplin, W. J., Elsworth, Y., Isaak, G. R., Miller, B. A., New, R., 1999. Skew-symmetric solar P modes in low-l BiSON data. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 308, 424–430.
  • Chaplin W. J. and Miglio A., 2013. Asteroseismology of Solar-Type and Red-Giant Stars. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, 51, 353-392.
  • Chirstensen- Dalsgaards J., 2008. Lecture Notes on Stellar Oscillations. Institut for Fysik og Astronomi, Aarhus Universitet, and Teoretisk Astrofysik Center, Danmarks Grundforskningsfond, 345, 215-355.
  • Çelik Orhan, Z., 2021. Asteroseismic analysis of eight solar-like oscillating evolved stars in the open cluster NGC 6811. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 506, 4413–4420.
  • Kjeldsen, H., Bedding, T. R., 1995. Amplitudes of stellar oscillations: the implications for asteroseismology. Astronomy and Astrophysics, 293, 87-106.
  • Mathur S., Hekker S., Trampedach R., Ballot J., Kallinger T. et al., 2012. A Uniform Asteroseismic Analysis of 22 Solar-type Stars Observed by Kepler. The Astrophysical Journal, 749, 14.
  • Metcalfe T. S., Creevey O. L., Doğan G., Mathur S., Xu, H. et al., 2014. Properties of 42 Solar-type Kepler Targets from the Asteroseismic Modeling Portal. The Astrophysical Journal Supplement Series, 214, 27, 13.
  • Paxton B., Cantiello M., Arras P., Bildsten L., Brown E.F. et al., 2013. Modules for Experiments in Stellar Astrophysics (MESA): Planets, Oscillations, Rotation, and Massive Stars. The Astrophysical Journal Supplement, 208, 1, article id. 4, 42.
  • Yıldız M., Çelik Orhan Z., Aksoy Ç., Ok S., 2014. Funda-mental properties of solar-like oscillating stars from frequencies of minimum Δν - I. Model computations for solar composition. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 441, 2148-2158.
  • Yıldız M., Çelik Orhan Z., Kayhan C., 2015. Fundamental properties of solar-like oscillating stars from frequencies of minimum Δν - II. Model computations for different chemical compositions and mass. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 448, 3689-3696.
  • Yıldız M., Çelik Orhan Z., Kayhan C., 2016. Fundamental properties of Kepler and CoRoT targets - III. Tuning scaling relations using the first adiabatic exponent. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 462, 1577-1590.

The Astroseismic Analysed of Stellar Interior Models

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 2, 262 - 267, 30.04.2022
https://doi.org/10.35414/akufemubid.1068872

Öz

The stellar interior models are generally used to understand the structure and evolution of stars. The models that best represent the stars are decided by the observation parameters. For this purpose, the output data of the models obtained are compared with the observation data. A star can be represented from its core to the surface with the help of models. While the surface observation parameters and model surface parameters can be compared thanks to the photons taken from the stars, it is very difficult to compare the central conditions. Today, thanks to the developing technology and space telescopes, stellar seismology (asteroseismology) can now have observational data about the core and central regions of the stars. Thus, the internal structure models can be examined in more detail and the basic direct observation parameters of the stars can be determined more easily and precisely. In this study, models in solar composition were examined for the mass range of 1.00-1.60 M⊙ with the MESA evolution code. Thanks to these models, the asteroseismic and non-asteroseismic parameters of the star were compared with each other. In this way, information about the age, which is difficult to detect, was obtained with the internal structure models of the stars. Here,the fist time, a linear relationship was found between 2/R3 obtained from the models and age.

Proje Numarası

118F352

Kaynakça

  • Abe, K. et al., 2014. Calibration of the Super-Kamio-kande detector. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research A, 737, 253–272.
  • Brown T.M., Gilliland R. L., Noyes R. W., Ramsey L. W., 1991. Detection of possible p-mode oscillations on Procyon. Astrophysical Journal, Part 1, 368 599-609.
  • Chaplin, W. J., Elsworth, Y., Isaak, G. R., Miller, B. A., New, R., 1999. Skew-symmetric solar P modes in low-l BiSON data. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 308, 424–430.
  • Chaplin W. J. and Miglio A., 2013. Asteroseismology of Solar-Type and Red-Giant Stars. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, 51, 353-392.
  • Chirstensen- Dalsgaards J., 2008. Lecture Notes on Stellar Oscillations. Institut for Fysik og Astronomi, Aarhus Universitet, and Teoretisk Astrofysik Center, Danmarks Grundforskningsfond, 345, 215-355.
  • Çelik Orhan, Z., 2021. Asteroseismic analysis of eight solar-like oscillating evolved stars in the open cluster NGC 6811. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 506, 4413–4420.
  • Kjeldsen, H., Bedding, T. R., 1995. Amplitudes of stellar oscillations: the implications for asteroseismology. Astronomy and Astrophysics, 293, 87-106.
  • Mathur S., Hekker S., Trampedach R., Ballot J., Kallinger T. et al., 2012. A Uniform Asteroseismic Analysis of 22 Solar-type Stars Observed by Kepler. The Astrophysical Journal, 749, 14.
  • Metcalfe T. S., Creevey O. L., Doğan G., Mathur S., Xu, H. et al., 2014. Properties of 42 Solar-type Kepler Targets from the Asteroseismic Modeling Portal. The Astrophysical Journal Supplement Series, 214, 27, 13.
  • Paxton B., Cantiello M., Arras P., Bildsten L., Brown E.F. et al., 2013. Modules for Experiments in Stellar Astrophysics (MESA): Planets, Oscillations, Rotation, and Massive Stars. The Astrophysical Journal Supplement, 208, 1, article id. 4, 42.
  • Yıldız M., Çelik Orhan Z., Aksoy Ç., Ok S., 2014. Funda-mental properties of solar-like oscillating stars from frequencies of minimum Δν - I. Model computations for solar composition. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 441, 2148-2158.
  • Yıldız M., Çelik Orhan Z., Kayhan C., 2015. Fundamental properties of solar-like oscillating stars from frequencies of minimum Δν - II. Model computations for different chemical compositions and mass. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 448, 3689-3696.
  • Yıldız M., Çelik Orhan Z., Kayhan C., 2016. Fundamental properties of Kepler and CoRoT targets - III. Tuning scaling relations using the first adiabatic exponent. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 462, 1577-1590.
Toplam 13 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Klasik Fizik (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Zeynep Çelik Orhan 0000-0002-9424-2339

Proje Numarası 118F352
Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2022
Gönderilme Tarihi 6 Şubat 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 22 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Çelik Orhan, Z. (2022). Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 22(2), 262-267. https://doi.org/10.35414/akufemubid.1068872
AMA Çelik Orhan Z. Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. Nisan 2022;22(2):262-267. doi:10.35414/akufemubid.1068872
Chicago Çelik Orhan, Zeynep. “Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 22, sy. 2 (Nisan 2022): 262-67. https://doi.org/10.35414/akufemubid.1068872.
EndNote Çelik Orhan Z (01 Nisan 2022) Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 22 2 262–267.
IEEE Z. Çelik Orhan, “Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, c. 22, sy. 2, ss. 262–267, 2022, doi: 10.35414/akufemubid.1068872.
ISNAD Çelik Orhan, Zeynep. “Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 22/2 (Nisan 2022), 262-267. https://doi.org/10.35414/akufemubid.1068872.
JAMA Çelik Orhan Z. Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2022;22:262–267.
MLA Çelik Orhan, Zeynep. “Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, c. 22, sy. 2, 2022, ss. 262-7, doi:10.35414/akufemubid.1068872.
Vancouver Çelik Orhan Z. Yıldız İç Yapı Modellerinin Asterosismik Olarak İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2022;22(2):262-7.