C1-C2 Noktalarının Enterpolasyon Yöntemiyle Elde Edilen GNSS Hızlarına Ait Doğrulukların Araştırılması

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 3, 722 - 729, 28.06.2023

Hülya Balaban , Halil İbrahim Solak , İbrahim Tiryakioğlu

https://doi.org/10.35414/akufemubid.1234261

Öz

Bu çalışmada, Afyonkarahisar ve civar illerde bulunan C1 ve C2 noktalarının geçmiş dönemlerde enterpolasyonla hesaplanan hızları ile Harita Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan güncel hız alanı kullanılarak hesaplanılan hızları karşılaştırılıp, değerlendirilmiştir. Elde edilen güncel hızlar ile geçmiş dönemdeki hızlar arasındaki farklar incelenmiş ve bileşen bazında fark haritaları oluşturulmuştur. Fark haritaları incelendiğinde bileşen bazında farkın yüksek çıktığı değerlerin X bileşeninde 17 mm/yıl, Y bileşeninde 14 mm/yıl, Z bileşeninde ise 14 mm/yıl olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

GNSS, Noktasal Hız, Türkiye Ulusal Referans Çerçevesi (TUREF), Velocity, Turkey National Reference Frame

Investigation of Accuracy of GNSS Velocities of C1-C2 Sites Obtained by Interpolation Method

Öz

In this research, the velocities of C1 and C2 sites in Afyonkarahisar and its surroundings, which were calculated by interpolation in the past (published by the TKGM) and present (published by the HGM), were compared. The differences at each site were calculated using these two velocity fields and difference maps were created for each coordinate component. The results obtained show that the differences between the two velocity fields reach 10 mm/yr. Maximum differences were figured out to be 17 mm/yr for the X component, 14 mm/yr for the Y component and 14 mm/yr for the Z component.

Anahtar Kelimeler

GNSS, Noktasal Hız, Türkiye Ulusal Referans Çerçevesi (TUREF), Velocity, Turkey National Reference Frame

Kaynakça

• Aktuğ, B., Kılıçoğlu, A., Lenk, O., Özdemir, S., Sezer, S., 2011. Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı Güncel Koordinat ve Hızlarının Hesaplanması, Harita Genel Komutanlığı, Harita Dergisi, 145, Ankara.
• Aktuğ, B., Kurt, M., Lenk, O., Özdemir, S., Parmaksız, E., Seymen, S., Sezer, S., 2011. ED-50 (European Datum-1950) ile TUREF (Türkiye Ulusal Referans Çerçevesi) Arasında Datum Dönüşümü, Harita Genel Komutanlığı, Harita Dergisi, 146, Ankara.
• Aktuğ, B., Ayhan, M. E., Demir, C., Fırat, O., Kılıçoğlu, A., Lenk, O., Özerkan, A., 2002. Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı-1999A (TUTGA-99A), Harita Genel Müdürlüğü, Harita Dergisi, Özel Sayı 16, Ankara.
• Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği (BÖHHBÜY), 2018. Resmi Gazete, 26 Haziran 2018, 30460.
• Cingöz, A., Kurt, A. İ., Özel, Ö., Özdemir, S., Peker, S., Simav, M., 2020. Türkiye Ulusal Temel GNSS Ağı (TUTGA) Güncel Koordinat ve Hızlarının GNSS Verilerinin Yeniden Değerlendirilmesi Kapsamında Hesaplanması, Harita Genel Müdürlüğü, Harita Dergisi, 164, 1-17, Ankara.
• Çınar, F., 2021. 21.07.2017 Bodrum-Kos Depremi Sonrası Bölgedeki GNSS Nokta Koordinatlarının Güncellenmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 51s, Afyonkarahisar
• Demirkol, E. Ö., Yıldırım, A., Gürdal, M. A., 2002. Avrupa Datumu 1950 (ED-50) ile Dünya Jeodezik Sistemi 1984 (World Geodetic System 1984: WGS84) Arasında Datum Dönüşümü ve Askeri Uygulamaları, Harita Genel Komutanlığı, 15s, Ankara.
• Duman, T. Y(Ed.)., Emre, Ö., Özalp, S., Çan, T., Olgun, Ş., Elmacı, H., Şaroğlu, F., 2017. Türkiye ve Yakın Çevresindeki Diri Faylar ve Özellikleri. Türkiye Sismotektonik Haritası Açıklama Kitabı, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Özel Yayınlar Serisi 34, 12 s, Ankara.
• Farhan, H. T., 2021. Farklı Analiz Merkezlerinden Yayınlanan Rapid Ve Ultra-Rapid Ürünlerinin Hassas Nokta Konumlama (Ppp) Performansının Analizi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 52s, Konya.
• İlvan, A., 2014. Mersin İli Toroslar İlçesi Örneğinde Lokal Datum Dönüşüm Parametrelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 67s, İstanbul.
• Kahveci, M., Yıldız, F., 2005. GPS Teori ve Uygulama, Nobel Yayın Dağıtım, 215s, İstanbul.
• Kahveci, M., 2010. GPS/GNSS Gözlemlerini Değerlendirme Yöntemlerinde Son Gelişmeler, Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 102, 3-9.
• Koca, B. ve Ceylan, A., 2018. Uydu Konum Belirleme Sistemlerindeki (GNSS) Güncel Durum ve Son Gelişmeler, Geomatik, 3, 1, 63-73.
• Koca, B., 2019. GNSS Sistemlerindeki Güncel Durum Ve Son Gelişmelerin Güncellenmesi, Selçuk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 109s, Konya.
• Mercan, H., 2006. GPS Sıklaştırma Ağlarının Değerlendirme Stratejileri, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 82s, İstanbul.
• Sözbilir, H., Tiryakioğlu, İ., Özkaymak, Ç., Solak, H. İ., Yavaşoğlu, H. H., 2018. Batı Anadolu’daki Güncel Blok Hareketlerinin Jeodezik, Jeofizik ve Jeolojik Veriler Açısından Değerlendirilmesi, Türkiye Ulusal Jeodezi Komisyonu (TUJK) 2018 Sismojeodezik Çalışmalar, İzmir.
• Şişman, Y., Dilaver, A., 2005. Datum Dönüşümünde Kalite Kontrol, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
• Tiryakioğlu, İ., 2012. GNSS Ölçüleri İle Güneybatı Anadolu’ daki Blok Hareketleri ve Gerilim Alanlarının Belirlenmesi, YTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, 110s, İstanbul.
• Tiryakioglu, I., Yavaşoglu, H., Ugur, M.A., Ozkaymak, C., Yılmaz, M., Kocaoglu, H., Turgut, B., 2017a. Analysis of October 23 (Mw 7.2) and November 9 (Mw 5.6), 2011 Van earthquakes using long-term GNSS time series.. Earth Science Research Journal, 21(3), 147-156.
• Tiryakioğlu, İ., Aktuğ, B., Yiğit, C.O., Yavaşoğlu, H.H., Sözbilir, H., Özkaymak, Ç., Poyraz, F., Taneli, E., Bulut, F., Doğru, A., Özener, H., 2017b. GPS Ölçülerinden 20 Temmuz 2017 Kos Depremi (Mw6.6) Kaynak Parametrelerinin Belirlenmesi, 21. Aktif Tektonik Araştırma Gurubu Toplantıları (ATAG 21), 26-28 Ekim 2017, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Toker, K., 2015. Türkiye’de Çeşitlerine Göre Kadastro Süreçlerinin Analizi, Prooceeding of the World Cadastre Summit 2015, İstanbul.
• Toydemir, T., 2019. Sultandağı fayında Jeodezik Gerinim (Strain) ile İstatistiksel Depremsellik Verilerinin İlişkilendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 73s, Afyonkarahisar.
• Üstün, A., 1996. Datum Dönüşümleri, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 97s, İstanbul.
• Yalçın, B., 2007. Yerel Bir Ağda GPS Ölçü Süresinin Nokta Konum Doğruluğuna Etkisinin Araştırılması, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 153s, Konya.
• https://turefhizalani.harita.gov.tr/, (08.03.2023)
• https://www.harita.gov.tr/sunum/, (08.03.2023)
• https://hbb.tkgm.gov.tr/home/ ,(08.03.2023)