AN INTERACTION OF FOREIGN EXCHANGE MARKET STRESS AND SECURITY MARKETS: AN INVESTIGATION ON BIST 100

Yıl 2018, , 21 - 35, 28.12.2018

Emine Kaya , Yelda Köksal

https://doi.org/10.33707/akuiibfd.390969

Cited By: 4

Öz

The purpose of this study
is to determine relationship between foreign exchange market stress and
security markets for Turkey. Within this scope, firstly for December
2005-November 2017 time period, foreign exchange market stress index was
calculated. This calculated stress index, has been successful in predicting
years in which crisis broke out during research period, changes came with
important events, and demand and policy differences emerged. As for the
relation between foreign exchange market stress index and stock markets, VAR
model was set up and Granger causality analysis was carried out. According to
Granger causality analysis results, it was determined that there is unilateral
causality relations from stock market to foreign exchange market. This
causality relation from stock market to foreign exchange market indicates that
portfolio balance approach is valid for research period for Turkey.

Anahtar Kelimeler

Foreign Exchange Market Stress Index, Stock Market, Portfolio Balance Approach

DÖVİZ PİYASASI BASKISI VE MENKUL KIYMET PİYASALARI ETKİLEŞİMİ: BIST 100 ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Bu çalışmanın amacı, döviz
piyasası baskısı ve menkul kıymet piyasaları arasındaki ilişkiyi Türkiye için
tespit etmektir. Bu kapsamda, ilk olarak Aralık 2005–Kasım 2017 dönemi için
döviz piyasası baskı endeksi hesaplanmıştır. Hesaplanan bu baskı endeksi,
inceleme döneminde meydana gelen krizlerin, önemli olaylarla gelen
değişimlerin, talep ve politika farklılıklarının ortaya çıktığı yılları tahmin
etmede başarılı olmuştur. Döviz piyasası baskı endeksi ve hisse senedi
piyasaları arasındaki ilişki için ise, VAR modeli kurulmuş ve Granger
nedensellik analizi gerçekleştirilmiştir. Granger nedensellik analizi
sonuçlarına göre, hisse senedi piyasasından döviz piyasası baskı endeksine
doğru tek taraflı nedensellik ilişkisi olduğu belirlenmiştir. Hisse senedi
piyasasından döviz piyasasına olan bu nedensellik ilişkisi, inceleme dönemi
için portföy dengesi yaklaşımının Türkiye için geçerli olduğuna işaret
etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Döviz Piyasası Baskı Endeksi, Hisse Senedi Piyasası, Portföy Dengesi Yaklaşımı

Kaynakça

• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2012), 2013 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Özcan, S. (2006), ‘‘Para Politikası Tercihleri İle Finansal İstikrar Arasındaki İlişki, Enflasyon Hedeflemesi Politikasında Finansal İstikrar ve Türkiye Analizi’’, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2013), 2014 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2014), 2015 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Abdalla, I .S. A. ve Murinde, V. (1997), ‘‘Exchange Rate and Stock Price Interactions in Emerging Financial Markets: Evidence on India, Korea, Pakistan and The Philippines’’, Applied Financial Economics, 7, 25-35.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2015), 2016 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2016), 2017 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2017), 2018 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Cardarelli, R., Elekdağ, S. ve Lall, S. (2011), ‘‘Financial Stress and Economic Contractions’’, Journal of Financial Stability, 7, 78-97.
• Ürkmez, E. ve Karataş, T. (2017), ‘‘Borsa İstanbul 100 Endeksi İle Döviz Kurları Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi’’, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 45, 393-409.
• Tarı R. ve Bozkurt, H. (2006), ‘‘Türkiye’de İstikrarsız Büyümenin VAR Modelleri İle Analizi (1991.1-2004.3)’’, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 4,12-28.
• Yakupoğlu, A. (2010), ‘‘Merkez Bankasının 2002-2009 Yılları Arasında Uyguladığı Para Politikası ve Kur Rejiminin Genel Bir Analizi’’, Maliye Finans Yazıları, 24(88), 35-54.
• Yalçıner, K. ve Mutlu, A. A. (2014), ‘‘Döviz Piyasası Baskısı ve Müdahale Endeksi Türkiye Döviz Piyasası Üzerine Bir İnceleme’’, 18. Finans Sempozyumu, Denizli: 15-18 Ekim.
• Berke, B. (2012), ‘‘Döviz Kuru ve İMKB100 Endeksi İlişkisi: Yeni Bir Test’’, Maliye Dergisi, 163, 243-257.
• Yau, H. Y. ve Nieh, C. C. (2009), ‘‘Testing for Cointegration with Threshold Effect between Stock Prices and Exchange Rates in Japon and Taiwan’’, Japan and World Economy, 21, 292-300.
• Aklan, N. A., Çınar, M. ve Akay, H. K. (2015), ‘‘Financial Stress and Economic Activity Relationship in Turkey: Post-2002 Period’’, Yönetim ve Ekonomi, 2(22), 567-580.
• Yücel, E. ve Özmen, M. (2010), ‘‘Faiz Oranı, Döviz Kuru Ve Borsa Endeksi Nedensellik İlişkisi: 1989-2009 Türkiye Uygulaması’’, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 12(3), 213-244.
• Franck, P. ve Young, A. (1972), ‘‘Stock Price Reaction of Multinational Firms to Exchange Realignments’’, Financial Management, 1, 66-73. Gujarati, D. N. (1995), Basic Econometrics, İstanbul: Literatür Yayıncılık. İşcan, E. (2011), ‘‘Döviz Kurları ve Hisse Senedi Piyasası Arasındaki Etkileşim: Türkiye Örneği (Aralık 2001-Aralık 2009)’’, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(35), 237-251.
• Aslanoğlu, S. (2008), ‘‘İMKB-100 Endeksi İle Emisyon Hacmi, Döviz Kuru ve Faiz Oranları Arasındaki İlişki: Ampirik Bir Analiz’’, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 37, 192-204.
• Ayvaz, Ö. (2006), ‘‘Döviz Kuru ve Hisse Senetleri Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi’’, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 1-14.
• Bahmani-Oskooee, M. ve Sohrabian, A. (1992), ‘‘Stock Prices and Effective Exchange Rate of The Dolar’’, Applied Economics, 24, 459-464.
• Erbaykal, E. ve Okuyan, H. A. (2007), ‘‘Hisse Senedi Fiyatları İle Döviz Kuru İlişkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Ampirik Bir Uygulama’’, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 1(1), 77-89.
• Balakrishnan, R., Danninger, S., Elekdağ, S. ve Tytell, I. (2009), ‘‘The Transmission of Financial Stress from Advanced to Emerging Economies’’, IMF Working Paper, June, 1-52.
• Çamlıca, F. ve Güneş, D. (2016), ‘‘Türkiye’de Finansal Stresin Ölçülmesi: Yöntemsel Bir Karşılaştırma’’, T.C. Merkez Bankası Ekonomi Notları, 6, 1-5.
• Belen, M. ve Karamelikli, H. (2016), ‘‘Türkiye’de Hisse Senedi Getirileri İle Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Yaklaşımı’’, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1), 34-42.
• Özmen, M. (2007), ‘‘Farklı Döviz Kuru Rejimleri Altında Hisse Senetleri Fiyatları İle Döviz Kurları Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi’’, Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 519-538.
• Dayı, F. ve Akdemir, E. (2016), ‘‘Döviz Piyasası Baskısı Modellerinin Yapay Sinir Ağı İle Mukayesesi: Türkiye Uygulaması’’, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5, 151-168.
• Delice, G. (2003), ‘‘Finansal Krizler: Teorik ve Tarihsel Bir Perspektif ’’, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 57-81.
• İnci, A. (2013), ‘‘Financial Stress Index for Turkey’’, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 2(14), 213-229.
• Elekdağ, S. ve Kanlı, İ. B. (2010), ‘‘Finansal Stres ve İktisadi Faaliyet’’, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Ekonomi Notları, 1-5.
• Lean, H. H., Narayan, P. ve Smyth, R. (2011), ‘‘Exchange Rate and Stock Price Interaction in Major Asian Markets: Evidence for Individual Countries and Panels Allowing for Structural Breaks’’, The Singapore Economic Review, 56(2), 255-277.
• Elmas, B. ve Esen, Ö. (2011), ‘‘Hisse Senedi Fiyatları İle Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi; Farklı Ülke Piyasaları İçin Bir Araştırma’’, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 52, 153-170.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2006), 2007 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Liu, L. ve Wan, J. (2012), ‘‘The Relationship Between Shanghai Stock Market and CNY/USD Exchange Rate: New Evidence Based On Cross-Correlation Analysis’’, Structural Cointegration and Nonlinear Casuality Test, Physica A, 391, 6051-6059.
• Llling, M. ve Liu,Y. (2003), An Index of Financial Stress Index for Canada, Working Paper, 1-52.
• Morley, B. (2002), ‘‘Exchange Rates and Stock Prices: Implications for European Convergence’’, Journal of Policy Modeling, 24, 523-526.
• Nieh, C. ve Lee, C. (2001), ‘‘Dynamic Relationship between Stock Prices and Exchange Rates for G-7 Countries’’, The Quarterly Review of Economics and Finance, 41, 477-490.
• Pekkaya, M. ve Bayramoğlu, M. F. (2008), ‘‘Hisse Senedi Fiyatları İle Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: YTL/USD, İMKB100 ve S&P500 Üzerine Bir Uygulama’’, MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, 38, 163-176.
• Ooi, A., Wafa, S. A., Lajuni, N. ve Ghazali, M. F. (2009), ‘‘Cauisality Between Exchange Rates and Stock Prices: Evidence From Malaysia and Thailand’’, International Journal of Buisness and Management, 4, 86-98.
• Aggarwal, R. (1981), ‘‘Exchange Rates and Stock Prices: A Study of U.S. Capital Markets Under Floating Exchange Rates’’, Akron Business and Economics Review, 12, 7-12.
• Rahman, M. L. ve Uddin, J. (2009), ‘‘Dynamic Relationship between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence from Three South Asian Countries’’, International Business Research, 2, 167-174.
• Sims, C. A. (1980), ‘‘Macroeconomics and Reality’’, Econometrica, 48(1), 1-48.
• Smyth, R. ve Nandha, M. (2003), ‘‘Bivariate Causality Between Exchange Rates and Stock Prices in South Asia’’, Applied Economic Letters, 10, 699-704.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2008), 2009 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Tabak, B. M. (2006), ‘‘The Dynamic Relationship between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence for Brazil’’, Banco Central Do Brazil Working Paper Series, 12, 1-28.Tarı, R. (2011), Ekonometri, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Büberkökü, Ö. (2013), ‘‘Hisse Senedi Fiyatları İle Döviz Kurları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerden Kanıtlar’’, İMKB Dergisi, 13(52), 1-16.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2009), 2010 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2010), 2011 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2011), 2012 yılında Para ve Kur Politikası, Ankara.
• Akıncı, Y. G. ve Küçükçaylı, F. (2016), ‘‘Hisse Senedi Piyasası ve Döviz Kuru Mekanizmaları Üzerine Bir Panel Veri Analizi’’, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 127-148.