WEIGHTING OF THE OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY CRITERIA IN THE FEED SECTOR USING AHS AND SWARA METHODS

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 2, 51 - 66, 28.12.2018

Aşır Özbek , Emel Erol

https://doi.org/10.33707/akuiibfd.451969

Cited By: 11

Öz

With the increase in
occupational accidents and occupational diseases, the importance given to
occupational health and safety has increased. The importance of this
issue, which has not been dealt with in the past, has forced both the employer
and the employees to an adaptation process. However, even if there are
problems, the formation of a culture of occupational health and safety will
provide benefits for the employees and the employer and will reduce the rate of
occupational accidents and occupational diseases in enterprises.

In this study; 11 criteria
were determined by the experts regarding the occupational health and safety in
enterprises operating in the feed sector. The weights of the criteria were
evaluated by the Multi-Critical Decision Making (MCDM), Analytical Hierarchy
Process (AHS) and Step-wise Weight Assessment Ratio Analysis (SWARA)
methods. Thus, in terms of occupational health and safety, the criteria
that should be given more importance by the parties, especially by the
employers were determined. Both evaluations showed similar results.

Anahtar Kelimeler

Multi Criteria Decision Making, Analytic Hierarchy Process, Occupational health and safety, SWARA

AHS VE SWARA YÖNTEMLERİ İLE YEM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KRİTERLERİNİN AĞIRLIKLANDIRILMASI

Öz

Günümüzde iş kazalarının ve meslek hastalıklarının çoğalması
ile birlikte iş sağlığı ve güvenliğine verilen önem artmıştır. Önceden üzerinde
yeterince durulmayan bu konunun son yıllarda önem kazanması, hem işvereni hem
de çalışanları uyum sağlama sürecine zorlamıştır. Ancak her ne kadar sıkıntılar
oluşsa da iş sağlığı ve güvenliği kültürünün oluşması, çalışan ve işveren için
avantajlar sağlayacak, işletmelerdeki iş kazası ve meslek hastalığı oranlarını
düşürecektir.

Bu çalışmada; uzmanlar tarafından yem sektöründe
faaliyette bulunan işletmelerde iş sağlığı ve güvenliği konusunda dikkat edilmesi
gereken 11 adet kriter belirlenmiştir. Kriterlerin ağırlıkları, Çok Kriterli
Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Step-wise Weight Assessment
Ratio Analysis (SWARA) yöntemleriyle
değerlendirilmiştir. Böylece iş sağlığı ve güvenliği konusunda; başta işverenler
olmak üzere konunun taraflarının öncelikli olarak hangi kriterlere daha çok
önem vermeleri gerektiği belirlenmiştir. Değerlendirme neticesinde her iki
yönteminin de  benzer sonuçlar verdiği
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, Analitik Hiyerarşi Süreci, İş sağlığı ve güvenliği, SWARA

Kaynakça

• Akpınar, T. ve Çakmakkaya B. Y. (2014), "İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından İşverenlerin Risk Değerlendirme Yükümlülüğü", Çalışma ve Toplum-Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 40(1), 273-304.
• Alimardani, M., Hashemkhani Zolfani, S., Aghdaie, M. H. ve Tamošaitienė, J. (2013), "A novelhybrid SWARA and VIKOR methodology for supplier selection in an agile environment", Technological and Economic Development of Economy, 19(3), 533-548.
• Ay, F. (2016), İş Sağlığı ve Güvenliğinde Eğitimin Önemi, Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Aybek, A., Güvercin, Ö., & Hurşitoğlu, Ç. (2003), "Teknik Personelin İş Kazalarının Nedenleri Ve Önlenmesine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma", KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 6(2), 91-100.
• Barker, T. J. ve Zabinsky, Z. B. (2011), "A Multi criteria Decision Making Model for Reverse Logistics Using Analytical Hierarchy Process", Omega, 39(5), 558-573.
• Camkurt, M. Z. (2007), "İşyeri Çalışma Sistemi ve İşyeri Fiziksel Faktörlerinin İş Kazaları Üzerindeki Etkisi", TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20(6), 80-106.
• Dhir, S., Marinov, M. V. ve Worsley, D. (2015), Application of the analytic hierarchy process to identify the most suitable manufacturer of rail vehicles for High Speed 2. Case Studies on Transport Policy, 3(4), 431-448.
• Doljak, D. ve Stanojević, G.(2017), "Evaluation of natural conditions for site selection of ground-mounted photovoltaic power plants in Serbia", Energy, 127, 291-300.
• Ergüt, F. (2015), İşletmelerde İş Sağlığı Ve Güvenliğinin Sağlanmasında Önleyici Uygulamaların Önemi, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Ghorshi Nezhad, M. R., Zolfani, S. H., Moztarzadeh, F., Zavadskas, E. K. ve Bahrami, M. (2015), "Planning the priority of high tech industries based on SWARA-WASPAS methodology: Thecase of the nanotechnology industry in Iran", Ekonomska istraživanja, 28(1), 1111-1137.
• Jagtap, H. P. ve Bewoor, A. K. (2017), "Use of Analytic Hierarchy Process Methodology for Criticality Analysis of Thermal Power Plant Equipments", Materials Today: Proceedings, 4(2), 1927-1936.
• Karabašević, D., Stanujkić, D., Urošević, S. ve Maksimović, M. (2016), "An approach to personnels election based on SWARA and WASPAS methods", Bizinfo (Blace) Journal of Economics, Management and Informatics, 7(1), 1-11.
• Keršulienė, V. ve Turskis, Z. (2011), "Integrated fuzzy multiple criteria decision making model for architect selection", Technological and Economic Development of Economy, 17(4), 645-666.
• Keršulienė, V., Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2010), "Selection of rational dispute resolution method by applying new step-wise weight assessment ratio analysis (SWARA)", Journal of Business Economics and Management, 11(2), 243-258.
• Kim, N., Park, J., ve Choi, J. J. (2017), "Perceptual differences in core competencies between tourism industry practitioners and students using Analytic Hierarchy Process (AHP)", Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 20, 76-86.
• Korkmaz, A. ve Avsallı, H. (2012), "Çalışma Hayatında Yeni Bir Dönem: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası", SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 153-167.
• Kouchaksaraei, R. H., Zolfani, S. H. ve Golabchi, M. (2015), "Glasshouse locating based on SWARA-COPRAS approach", International Journal of Strategic Property Management, 19(2), 111-122.
• Kurşunoğlu, N. ve Önder, M. (2015), "Selection of an appropriate fan for an underground coal mine using the Analytic Hierarchy Process", Tunnelling and Underground Space Technology, 48, 101-109.
• Kurşunoğlu, S., Ichlab, Z. T. ve Kaya, M. (2017), "Leaching method selection for Caldag lateritic nickel ore by the analytic hierarchy process (AHP)", Hydrometallurgy, 171,179–184.
• Longaray, A. A., Gois, J. D. D. R. ve da Silva Munhoz, P. R. (2015), "Proposal for using AHP method to evaluate the quality of services provided by outsourced companies", Procedia Computer Science, 55, 715-724.
• Lucas, R. I., Promentilla, M. A., Ubando, A., Tan, R. G., Aviso, K. ve Yu, K. D. (2017), "An AHP-based Evaluation Method for Teacher Training Workshop on Information and Communication Technology", Evaluation and Program Planning, 63, 93-100.
• Mavi, R. K., Goh, M. ve Zarbakhshnia, N. (2017), "Sustainable third-party reverse logistic provider selection with fuzzy SWARA and fuzzy MOORA in plastic industry", The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 91(5-8), 2401-2418.
• Ömürbek, N., Karaatli, M. ve Cömert, H. G. (2016), "AHP-SAW ve AHP-ELECTRE Yöntemleri ile Yapı Denetim Firmalarının Değerlendirmesi", Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(27), 171-199.
• Özbek A. ve Demirkol, İ. (2018), Lojistik Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin SWARA Ve GİA Yöntemleri İle Analizi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 71-86. Özbek, A. (2015a), "Akademik Birim Yöneticilerinin MOORA Yöntemiyle Seçilmesi: Kırıkkale Üzerine Bir Uygulama", Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38(1), 1-18.
• Özbek, A. (2015b), "Performance Analysis of Public Banks in Turkey", International Journal of Business Management and Economic Research (IJBMER), 6(3), 178-186.Özbek, A. (2017), Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ve Excel İle Problem Çözümü, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özbek, A. (2018a), BİST'te İşlem Gören Faktoring Şirketlerin Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Değerlendirilmesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F Yönetim Ve Ekonomi, 25(1), 29-53.
• Özbek, A. (2018b), Fortune 500 Listesinde Yer Alan Lojistik Firmaların Değerlendirilmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 13-26.
• Özbek, A. ve Eren, T. (2013a), "Multiple Criteria Decision Making Methods for Selecting Third Party Logistics Firms: a Literatur Review", Sigma, 31, 178-202.
• Özbek, A. ve Eren, T. (2013b), "Üçüncü Parti Lojistik (3PL) Firmanın Analitik Hiyerarşi Süreciyle (AHS) Belirlenmesi", Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 4(2), 46-54.
• Özbek, A. ve Erol, E. (2016), "Analitik Hiyerarşi Süreci ve VIKOR Yöntemleriyle İşgören Seçimi: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama", Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 93-108.
• Özbek, A. ve Selvi, Ö. (2014), "Meslek Yüksekokullarında Yönetici Kriterlerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Uygulama", Akademik Bakış Dergisi, 44, 1-12.
• Park, J. ve Cho, D. (2016), "Decision methodology for nitrogen removal process in the LNG plant using analytic hierarchy process", Journal of Industrial and Engineering Chemistry, 37, 75-83.
• Ren, J. ve Lützen, M. (2017), "Selection of sustainable alternative energy source for shipping: Multi-criteria decision making under incomplete information", Renewable and Sustainable Energy Reviews, 74, 1003-1019.
• Ruzgys, A., Volvačiovas, R., Ignatavičius, Č. ve Turskis, Z. (2014), "Integrated evaluation of external wall insulation in residential buildings using SWARATODIM MCDM method", Journal of Civil Engineering and Management, 20(1), 103-110.
• Saaty, T. L. (1994), Fundamentals of Decision Making and Priority Theory With The Analytical Hierarchy Process. Pittsburg: RWS Publ.
• Sadeghi, M. ve Ameli, A. (2012), "An AHP decision making model for optimal allocation of energy subsidy among socio-economic subsectors in Iran", Energy Policy, 45, 24-32.
• Sagbansua, L. ve Balo, F. (2017), "Decision making model development in increasing wind farm energy efficiency", Renewable Energy, 109, 354-362.
• Stanujkic, D., Karabasevic, D. ve Zavadskas, E. K. (2015), "A framework for the selection of a packaging design based on the SWARA method", Engineering Economics, 26(2), 181-187.
• Tozkoparan, G. ve Taşoğlu, J. (2011), "İş Sağlığı Ve Güvenliği Uygulamaları İle İlgili İşgörenlerin Tutumlarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma", Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 181-209.
• Tulukcu, N.B. (2012), "The Importance Of Education In Occupational Health And Safety", International Journal of Arts&Sciences, 5(1), 145-153.
• Wang, S., Yue, H., Liu, S., Yang, S. ve Zhang, R. (2016), "Regional Disaggregation of Energy Consumption Target: The Case of Henan Province", Energy Procedia, 104, 104-109.
• Yardım, N., Çipil, Z., Vardar, C. ve Mollahaliloğlu, S. (2007), "Türkiye İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları: 2000-2005 Yılları Ölüm Hızları", Dicle Tıp Dergisi, 34(4), 264-271.
• Zolfani, S. H. ve Banihashemi, S. S. A. (2014), "Personnel selection based on a novel model of game theory and MCDM approaches", In Proc of 8th International Scientific Conference Business and Management, 191-198.
• Zolfani, S. H., Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2013), "Design of products with both International and Local perspectives based on Yin-Yang balance theory and SWARA method", Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 26(2), 153-166, 2013.