Corporate sustainability analysis: Evaluating the performance of IGA Istanbul Airport using LOPCOW and MAUT methods

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 2, 348 - 368

Mehmet Şahin Durak

Öz

This study comprehensively evaluates the corporate sustainability performance of İGA Istanbul Airport between 2019 and 2023 in terms of economic, environmental, and social dimensions. The study uses the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods to measure the effectiveness of the airport's sustainability policies. The study determined the importance weights of the criteria using the LOPCOW (Logarithmic Percentage Change-driven Objective Weighting) method, while the airport's sustainability performance over the years was measured with the MAUT (Multi-Attribute Utility Theory) method. The findings indicate that İGA has made significant improvements in its sustainability performance over time. There was a decline in 2020 due to the impact of the COVID-19 pandemic, but a rapid recovery process began in 2021, and 2023 was the year in which the best performance was observed across all sustainability dimensions. In particular, the progress achieved in environmental sustainability indicators (carbon emissions, energy efficiency, waste management) demonstrates that the airport has taken significant steps toward achieving its long-term sustainability goals. The model developed in this study to evaluate the effectiveness of airport sustainability policies can be adapted to airports of different sizes and provides a framework to guide future applications and research.

Anahtar Kelimeler

Corporate Sustainability , Airport Management , İGA Istanbul Airport , LOPCOW , MAUT

Kurumsal sürdürülebilirlik analizi: İGA İstanbul Havalimanı’nın LOPCOW ve MAUT yöntemleriyle performans değerlendirmesi

Öz

Bu çalışma, İGA İstanbul Havalimanı’nın 2019-2023 yılları arasındaki kurumsal sürdürülebilirlik performansını ekonomik, çevresel ve sosyal boyutlarıyla kapsamlı bir şekilde değerlendirmektedir. Sürdürülebilirlik politikalarının etkinliğini ölçmek amacıyla çalışmada, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmada, kriterlerin önem ağırlıkları LOPCOW (Logarithmic Percentage Change-driven Objective Weighting) yöntemi kullanılarak belirlenirken, havalimanının yıllar içindeki sürdürülebilirlik performansı MAUT (Multi-Attribute Utility Theory) yöntemi ile ölçülmüştür. Bulgular, İGA’nın sürdürülebilirlik performansında yıllar içinde önemli gelişmeler kaydettiğini göstermektedir. 2020 yılında COVID-19 pandemisinin etkisiyle düşüş yaşanmış ancak 2021 itibarıyla hızlı bir toparlanma sürecine girilmiş, 2023 yılı ise tüm sürdürülebilirlik boyutlarında en iyi performansın gözlemlendiği yıl olmuştur. Özellikle çevresel sürdürülebilirlik göstergelerinde (karbon emisyonları, enerji verimliliği, atık yönetimi) sağlanan ilerlemeler, havalimanının uzun vadeli sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşma yolunda önemli adımlar attığını göstermektedir. Havalimanlarının sürdürülebilirlik politikalarının etkinliğini ölçmek için geliştirilen bu model, farklı ölçeklerdeki havalimanlarına uyarlanabilir nitelikte olup, gelecekteki uygulamalara ve araştırmalara rehberlik edebilecek bir çerçeve sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Sürdürülebilirlik , Havalimanı Yönetimi , İGA İstanbul Havalimanı , LOPCOW , MAUT

Kaynakça

• Aguilera, R. V., Rupp, D. E., Williams, C. A., & Ganapathi, J. (2007). Putting the S back in corporate social responsibility: A multilevel theory of social change in organizations. Academy of Management Review, 32(3), 836–863. https://doi.org/10.5465/amr.2007.25275678
• Aksoylu, S., & Taşdemir, B. (2020). Kurumsal sürdürülebilirlik performans değerlendirmesi: BIST Sürdürülebilirlik endeksinde bir araştırma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 95–106. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.642675
• Alinezhad, A., & Khalili, J. (2019). New methods and applications in multiple attribute decision making (MADM) (Vol. 277). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-15009-9
• Alp, İ., Öztel, A., & Köse, M. S. (2015). Entropi tabanlı MAUT yöntemi ile kurumsal sürdürülebilirlik performansı ölçümü: Bir vaka çalışması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 65–81.
• Altan, Ş., Ediz, A., & Kağızman, M. A. (2021). ENTROPİ temelli MAUT yöntemiyle Balıkesir ilindeki rüzgâr enerjisi santrallerinin performans değerlendirmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 637–652. https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.999774
• Altıntaş, F. F. (2024). Analysis of artificial intelligence readiness performances of G7 countries: An application with LOPCOW-based MARCOS method. Computer Science, 9(2), 99-121. https://doi.org/10.53070/bbd.1537792
• Asker, V., & Kilinç, Z. (2025). Financial and operational performance analysis using LOPCOW based MARCOS method: A case study of the Asian Airline market. Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, 12(1), 246-270.
• ATAG. (2025, February 10). Aviation Benefits Beyond Borders. Air Transport Action Group.
• Ayyildiz, H., & Öztel, A. (2024). Türk savunma sanayisi sektöründeki firmaların kurumsal sürdürülebilirlik performansının ölçümü: ASELSAN örneği. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 8(2), 299–318. https://doi.org/10.46452/baksoder.1582603
• Bakır, M., & İnce, F. (2024). Havayolu işletmelerinde yolcu memnuniyetinin LOPCOW-AROMAN modeliyle analizi: Star Alliance stratejik ortaklığı uygulaması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 81, 168–189. https://doi.org/10.51290/dpusbe.1432572
• Bansal, P. (2005). Evolving sustainably: a longitudinal study of corporate sustainable development. Strategic Management Journal, 26(3), 197–218. https://doi.org/10.1002/smj.441
• Barrett, S. R. H., Britter, R. E., & Waitz, I. A. (2013). Impact of aircraft plume dynamics on airport local air quality. Atmospheric Environment, 74, 247–258. https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2013.03.061
• Başdeğirmen, A., & Yalçıner Çal, D. (2021). Şehir hastanelerinin ENTROPİ temelli MAUT yöntemi ile kapasite değerlendirmesi. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 78-90.
• Bujok, P., Bjørn-Thygesen, F., & Xydis, G. (2023). Developing a sustainable energy strategy for Midtjyllands Airport, Denmark. International Journal of Sustainable Transportation, 17(3), 273–297. https://doi.org/10.1080/15568318.2022.2029632
• Carvalho, I. de C., Calijuri, M. L., Assemany, P. P., Silva, M. D. F. M. e, Moreira Neto, R. F., Santiago, A. da F., & de
• Souza, M. H. B. (2013). Sustainable airport environments: A review of water conservation practices in airports. Resources, Conservation and Recycling, 74, 27–36. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2013.02.016
• Çetin, Ö. O., & Karataş, M. (2024). BİST’te işlem gören otomotiv şirketlerinin kârlılık performansının LOPCOW ve MABAC yöntemleriyle analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 14(3), 1470–1496. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1513524
• Demir, E., & Boz, E. (2024). Sağlık sektöründe ilaç dağıtımı için kullanılacak olan dronların seçiminde ÇKKV yöntemlerinin uygulanması. Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(3), 374-392. https://doi.org/10.47112/neufmbd.2024.54
• DHMİ. (2025). Havalimanları Karşılaştırmalı İstatistikleri.
• Di Vaio, A., & Varriale, L. (2020). SDGs and airport sustainable performance: Evidence from Italy on organisational, accounting and reporting practices through financial and non-financial disclosure. Journal of Cleaner Production, 249, 119431. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.119431
• Dimitriou, D., & Karagkouni, A. (2022a). Airports’ sustainability strategy: Evaluation framework upon environmental awareness. Frontiers in Sustainability, 3:880718. https://doi.org/10.3389/frsus.2022.880718
• Dimitriou, D., & Karagkouni, A. (2022b). Assortment of airports’ sustainability strategy: A comprehensiveness analysis framework. Sustainability, 14(7), 4217. https://doi.org/10.3390/su14074217
• Dyllick, T., & Hockerts, K. (2002). Beyond the business case for corporate sustainability. Business Strategy and the Environment, 11(2), 130–141. https://doi.org/10.1002/bse.323
• Ecer, F., & Pamucar, D. (2022). A novel LOPCOW‐DOBI multi‐criteria sustainability performance assessment methodology: An application in developing country banking sector. Omega, 112, 102690. https://doi.org/10.1016/j.omega.2022.102690
• Epstein, M. J. (2018). Making sustainability work: Best practices in managing and measuring corporate social, environmental and economic impacts. Routledge.
• Ergün, M., Korucuk, S., & Memiş, S. (2020). Sürdürülebilir afet lojistiğine yönelik ideal afet depo yeri seçimi: Giresun ili örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 144-165. https://doi.org/10.28979/comufbed.686301
• Ersoy, N. (2018). Entropy tabanlı bütünleşik ÇKKV yaklaşımı ile kurumsal sürdürülebilirlik performans ölçümü. Ege Academic Review, 18(3), 367–385.
• Eş, A., & Kocadağ, D. (2020). Entropy tabanlı MAUT ve VIKOR yöntemleriyle tedarikçi seçimi: Bir kamu kurumu örneği. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(Armağan Sayısı), 265-280. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.670472
• Geçdoğan, S., & Oral, C. (2020). Kurumsal sürdürülebilirlik ölçümü için AHP ve TOPSIS yöntemlerinin kullanılması: Bankacılık sektörü üzerine bir uygulama (Usage of AHP and TOPSIS methods for corporate sustainability measurement: An application regarding banking sector). Journal of Business Research - Turk, 12(4), 4166–4183. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.1097
• Graham, A. (2023). Managing airports: An international perspective. Routledge.
• Greer, F., Rakas, J., & Horvath, A. (2020). Airports and environmental sustainability: a comprehensive review. Environmental Research Letters, 15(10), 103007. https://doi.org/10.1088/1748-9326/abb42a
• Gülcemal, T., & İzci, A. Ç. (2023). Türkiye’deki katılım bankalarının LOPCOW-MOOSRA yöntemi ile performans analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 25(1), 115-134. https://doi.org/10.31671/doujournal.1287120
• Güler, A. (2024). Türkiye’de satışa sunulan elektrikli araçların BWM ve LOPCOW yöntemleriyle ağırlıklandırılması ve kriterlerin sıralanması. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 14(1), 106–120. https://doi.org/10.54370/ordubtd.1365690
• İGA. (2019). İGA İstanbul Havalimanı Sürdürülebilirlik Raporu (2019).
• İGA. (2020). İGA İstanbul Havalimanı Sürdürülebilirlik Raporu (2020).
• İGA. (2023). İGA İstanbul Havalimanı Sürdürülebilirlik Raporu (2021 - 2022).
• İGA. (2024). İGA İstanbul Havalimanı Sürdürülebilirlik Raporu (2023).
• Jia, X., Buyle, S., & Macário, R. (2023). Developing an airport sustainability evaluation index through composite indicator approach. Journal of Air Transport Management, 113, 102469. https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2023.102469
• Kahreman, Y. (2024). D8 ülkelerinin ekonomik performanslarının CRITIC/LOPCOW-CoCoSo modeli ile değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 534–559. https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1340466
• Karagiannis, I., Vouros, P., Skouloudis, A., & Evangelinos, K. (2019). Sustainability reporting, materiality, and accountability assessment in the airport industry. Business Strategy and the Environment, 28(7), 1370–1405. https://doi.org/10.1002/bse.2321
• Karakış, E. (2021). Machine Selection for a textile company with CRITIC and MAUT methods. European Journal of Science and Technology, (27), 842-848. https://doi.org/10.31590/ejosat.994697
• Keleş, N. (2023). Lopcow ve Cradis yöntemleriyle G7 ülkelerinin ve Türkiye’nin yaşanabilir güç merkezi şehirlerinin değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 727–747. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1239201
• Keleş, N. (2024). Comparison of information and communication technologies used in OECD countries by multi-criteria decision making methods. Gazi Journal of Economics and Business, 10(2), 215-229. https://doi.org/10.30855/gjeb.2024.10.2.002
• Kirkwood, C. W. (1998). Strategic decision making multiobjective decision analysis with spreadsheets. Journal of the Operational Research Society, 49(1), 96-97.
• Kılkış, Ş., & Kılkış, Ş. (2016). Benchmarking airports based on a sustainability ranking index. Journal of Cleaner Production, 130, 248–259. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.09.031
• Maruf, M., & Özdemir, K. (2021). Türkiye’deki büyükşehirlerin ihracat performanslarının CRITIC ve MAUT yöntemi ile değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 85-99. https://doi.org/10.38122/ased.927345
• Lee, K.-H., & Farzipoor Saen, R. (2012). Measuring corporate sustainability management: A data envelopment analysis approach. International Journal of Production Economics, 140(1), 219–226. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2011.08.024
• Lu, M.-T., Hsu, C.-C., Liou, J. J. H., & Lo, H.-W. (2018). A hybrid MCDM and sustainability-balanced scorecard model to establish sustainable performance evaluation for international airports. Journal of Air Transport Management, 71, 9–19. https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2018.05.008
• Orhan, M., & Yalçın, İ. (2022). Türkiye ile Avrupa Birliği ülkelerinde bulanan KOBİ’lerin inovasyon yeteneklerinin kıyaslanması. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 389-403. https://doi.org/10.33206/mjss.949992
• Ömürbek, N., & Akçakaya, E. (2018). Forbes 2OOO listesinde yeralan havacilik sektöründeki şirketlerin ENTROPİ, MAUT, COPRAS VE SAW yöntemleri ile analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 257-278.
• Ömürbek, N., & Kişi, E. (2019). Entropi temelli Maut yöntemi ile yenilikçi girişimlerin faaliyetlerinin değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 264–288. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.523943
• Özbek, A. (2025). LOPCOW tabanlı MOORA yöntemiyle kargo şirketi seçimi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 139–159.
• Özekenci, E. (2024). Assessment of the logistics performance index of OPEC countries with ENTROPY,CRITICandLOPCOW-basedEDASMethods. Journal of Transportation and Logistics, 9(2), 260-279. https://doi.org/10.26650/JTL.2024.1339285
• Özkan, T., & Ağ, A. (2021). Corporate sustainability performance assessment: CRITIC-ARAS integrated model. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Corporate sustainability performance assessment: CRITIC-ARAS integrated model. 18(42), 5208-5229. https://doi.org/10.26466/opus.913777
• Öztaş, T., & Öztaş, G. Z. (2024). Innovation performance analysis of G20 countries: A novel integrated LOPCOW-MAIRCA MCDM approach including the COVID-19 period. Verimlilik Dergisi, (SI), 1-20. https://doi.org/10.51551/verimlilik.1320794
• Öztel, A., Aydın, B., & Köse, M. S. (2018). Entropi tabanlı TOPSIS yöntemi ile enerji sektöründe kurumsal sürdürülebilirlik performansının ölçümü: Akenerji örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(24), 1–24.
• Parhamfar, M. (2024). Towards green airports: Factors influencing greenhouse gas emissions and sustainability through renewable energy. Next Research, 1(2), 100060. https://doi.org/10.1016/j.nexres.2024.100060
• Raimundo, R. J., Baltazar, M. E., & Cruz, S. P. (2023). Sustainability in the Airports Ecosystem: A Literature Review. Sustainability, 15(16), 12325. https://doi.org/10.3390/su151612325
• Sezal, L. (2024). Comparison of Corporate Sustainable Performance of Deposit Money Banks with Entropy-Topsis Method. TESAM Akademi Dergisi, 11(2), 627–653. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1377876
• Sreenath, S., Sudhakar, K., & Yusop, A. (2021). Sustainability at airports: Technologies and best practices from ASEAN countries. Journal of Environmental Management, 299, 113639. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2021.113639
• Vargün, H., Doğan, M., & Bal, K. (2020). Kurumsal yönetim derecelendirme notlarının TOPSIS, Gri ilişkisel analiz ve MAUT yöntemleri ile karşılaştırmalı analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 1992–2010. https://doi.org/10.15869/itobiad.735536
• Vural, M. F., & Vural, S. (2024). A Bibliometric review on the sustainability of airport and airline operations. M U Iktisadi ve Idari Bilimler Dergisi, (Sustainability and Green Economics Special Issue), 59-73. https://doi.org/10.14780/muiibd.1461083
• Wang, Z., & Song, W.-K. (2020). Sustainable airport development with performance evaluation forecasts: A case study of 12 Asian airports. Journal of Air Transport Management, 89, 101925. https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2020.101925
• Yalçın, N., & Karakaş, E. (2019). Kurumsal sürdürülebilirlik performans analizinde CRITIC-EDAS yaklaşımı. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 34(4), 147–162. https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.704167
• Yıldız Kaya, P., & Öztel, A. (2018). Kurumsal sürdürülebilirlik performansının gri ilişkisel analiz yöntemi ile değerlendirilmesi: OTOKAR örneği. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 98–130. https://doi.org/10.46452/baksoder.493562