Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Açık-Düşündürücü Yaklaşıma Dayalı Etkinliklerin Ortaokul Öğrencilerinin Bilimin Doğası Görüşlerine Etkisi

Yıl 2019, , 227 - 259, 31.01.2019
https://doi.org/10.30831/akukeg.382049

Öz

Bu
araştırmada, açık-düşündürücü yaklaşıma dayalı konu alanı ile ilişkili bilimin
doğası etkinliklerinin ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin bilimin doğası
görüşlerine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Çalışma grubunu İstanbul’da bir
devlet okulunda öğrenim gören 50 öğrencinin oluşturduğu bu araştırmada, ön-test
son-test kontrol gruplu desen kullanılmıştır. “Vücudumuzdaki Sistemler”
ünitesinde bilimin doğası öğretimi deney grubuna Yalaki (2016) tarafından
geliştirilen etkinlikler ile açık-düşündürücü yaklaşımla, kontrol grubuna ise
öğretim programının önerdiği yöntem ve teknikler kullanılarak dolaylı biçimde gerçekleştirilmiştir.
Araştırma verileri VNOS-D+ formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırma
verilerinin analizi iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada veriler
içerik analizi ile incelenmiş, ikinci aşamada ise öğrenci yanıtları Yalaki ve
Çakmakçı (2011) tarafından geliştirilen dereceli puanlama anahtarı ile 3
kategoriye ayrılarak puanlanmıştır. Elde edilen puanlar istatistiksel analizde
kullanılmıştır. Araştırma sonuçları etkinliklerin 6. sınıf öğrencilerinin
bilimin doğası görüşlerinde anlamlı bir değişim oluşturmadığını göstermiştir. Etkinlikler
bilimin ampirik doğası, bilimin subjektif doğası ve bilimin yaratıcı doğasında
bir değişiklik oluşturmazken, bilimin değişken doğasında anlamlı bir değişim
sağlamıştır. Ayrıca içerik analizi ile öğrencilerin bilim algılarına, bilimdeki
değişime ilişkin düşüncelerine ve bilimin nesnelleğine ilişkin fikirlerine
yönelik çeşitli sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar
alanyazındaki çalışmalarla ilişkilendirilerek tartışılmış ve gelecekteki
araştırmacılara öneriler sunulmuştur.

Kaynakça

  • Abd-El-Khalick, F. (2005). Developing deeper understandings of nature of science: The impact of a philosophy of science course on preservice science teachers’ views and instructional planning. International Journal Science Education, 27(1), 15-42. doi: 10.1080/09500690410001673810
  • Abd-El-Khalick, F., & Lederman, N. G. (2000a). Improving science teachers’ conceptions of nature of science: A critical review of the literature. International Journal of Science Education, 22(7), 665-701. doi: 10.1080/09500690050044044
  • Abd-El Khalick, F., & Lederman, N. G. (2000b). The influence of history of science courses on students’ views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 37(10), 295-317. doi:10.1002/1098-2736(200012)37:10<1057::AID-TEA3>3.0.CO;2-C
  • Abd-El-Khalick, F., & Akerson, V. L. (2004), Learning as conceptual change: Factors mediating the development of preservice elementary teachers' views of nature of science. Science Education, 88(5), 785–810. doi:10.1002/sce.10143
  • Adak, F., & Bakır, S. (2017). Fen bilimleri öğretmenleri ve öğretmen adaylarının gözüyle bilimin doğası. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(2), 472-503. doi: 10.14812/cuefd.273857
  • Adıbelli-Şahin, E., & Deniz, H. (2017). Elementary teachers’ perceptions about the effective features of explicit-reflective natüre of science instruction. International Journal of Science Education, 39(6), 761-790. doi: 10.1080/09500693.2017.1308035
  • Ağlarcı, O. (2014). Doğrudan-yansıtıcı yaklaşıma dayalı öğretimin kimya öğretmen adaylarının bilimin doğası görüşlerine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
  • Ağlarcı, O., Sarıçayır, H., & Şahin, M. (2016). Nature of science instruction to Turkish prospective chemistry teachers: The effect of explicit-reflective approach. Cogent Education, 3(1), 1-19. doi: 10.1080/2331186X.2016.1213350
  • Akerson, V. L., & Donnelly, L. A. (2010). Teaching nature of science to K-2 students: What understandings can they attain? International Journal of Science Education, 32(1), 97-124. doi: 10.1080/09500690902717283
  • Akçay, B. (2011, June). Turkish elementary and secondary students’ views about science and scientist. Paper published in the proceedings of the Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 12(1), 11.
  • Akindehin, F. (1988), Effect of an instructional package on preservice science teachers' understanding of the nature of science and acquisition of science-related attitudes. Science Education, 72(1), 73–82. doi:10.1002/sce.3730720107
  • Albayrak, A. S. (2009). Çok değişkenli istatistik tekniklerinin varsayımları. In Ş. Kalaycı (Ed.) SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri.(4. Baskı) (s. 207-230). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • American Association for the Advancement of Science [AAAS] (1990). Science for all americans. New York: Oxford University Press.
  • Aslan, O., Yalçın, N., & Taşar, M. F. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 1-8.
  • Aslan, O., & Taşar, M. F. (2013). How do science teachers view and teach nature of science? A classroom investigation. Education & Science, 38(167), 65-80.
  • Ayvacı, H. Ş. (2007). Bilimin doğasının sınıf öğretmeni adaylarına kütle çekim konusu içerisinde farklı yaklaşımlarla öğretilmesine yönelik bir çalışma (Yayınlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
  • Balkı, N., Çoban, A. K., & Aktaş, M. (2003). İlköğretim öğrencilerinin bilim ve bilim insanına yönelik düşünceleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 11-17.
  • Barab, S. A., & Hay, K. E. (2001), Doing science at the elbows of experts: Issues related to the science apprenticeship camp. Journal of Research in Science Teaching, 38(1), 70–102. doi:10.1002/1098-2736(200101)38:1<70::AID-TEA5>3.0.CO;2-L
  • Bayır, E., Çakıcı, Y., & Ertaş-Atalay, Ö. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin bilimin doğasına ilişkin görüşleri: Bilişsel harita örneği. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1419-1436.
  • Bell, R. L., Blair, L. M., Crawford, B. A., & Lederman, N. G. (2003), Just do it? impact of a science apprenticeship program on high school students' understandings of the nature of science and scientific inquiry. Journal of Research in Science Teaching, 40(5), 487–509. doi:10.1002/tea.10086
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Cengiz, C., & Kabapınar, F. (2017). Dolaylı fen öğretiminde hizmet öncesi argümantasyon eğitiminin öğretmen adaylarının bilimin doğasını kavramalarına etkisi. Türkiye Kimya Derneği Dergisi Kısım C: Kimya Eğitimi, 2(1), 19-62.
  • Central Association for Science and Mathematics Teachers (CASMT) (1909). A consideration of the principles that should determine the courses in biology in secondary schools. School Science and Mathematics, 9(3), 241-247. doi: 10.1111/j.1949-8594.1909.tb03028.x
  • Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2005). Research Methods in Education. (5th edition). Routledge: London.
  • Council of Ministers of Education, Canada (CMEC) Pan-Canadian Science Project. (1997). Common framework of science learning outcomes K to 12. Retrieved from http://204.225.6.243/science/framework/
  • Çelik, S. (2015). Açık ve yansıtıcı yaklaşımla bilimin doğası öğretiminin lisansüstü öğrencilerinin bilimin doğası anlayışlarına etkisi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 125-147.
  • Çelik, S. (2016). Sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimin doğasına yönelik anlayışlarının geliştirilmesinde kavram karikatürü kullanımı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir, Türkiye.
  • Çelikdemir, M. (2006). Examining middle school students’understanding of the nature of science (Unpublished doctoral dissertation). Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
  • Çetinkaya, E. (2012). Bilim sözde-bilim ayrımı tartışmasının ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin bilimsellik algıları ve akademik bilgi düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
  • Çıngı, H. (1994). Örnekleme Kuramı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
  • Çil, E., & Çepni, S. (2016). Kavramsal değişim yaklaşımının bilimin doğası hakkındaki görüşler ve ışık ünitesindeki akademik başarı üzerine etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 82-96. doi: 10.16986/HUJE.2015014184
  • Çokadar, H., & Demirtel, Ş. (2012). Doğrudan yansıtıcı etkinliklerle öğretimin öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarına ve fene yönelik tutumlarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 67-79.
  • Demir, N., & Akarsu, B. (2012). Ortaokul öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki algıları. Journal of European Education, 2(2). doi: 10.18656/JEE.88838
  • Demirtel, Ş. (2010). Bilimin doğası etkinliklerinin ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimin doğası anlayışlarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli, Türkiye.
  • Dickinson, V. L., Abd-El-Khalick, F., &Lederman, N. G. (2000). Changing elementary teachers’ views of the NOS: Effective strategies for science methods courses. ERIC Document Reproduction Service No. ED 441 680
  • Doğanay, A., Demircioğlu, T., & Yeşilpınar, M. (2014). Öğretmen adaylarına yönelik bilimin doğası konulu disiplinler arası öğretim programı geliştirmeye ilişkin bir ihtiyaç analizi çalışması. Turkish Studies, 9(5), 777-798. doi: 10.7827/TurkishStudies.6725
  • Erdoğan, M. N., & Köseoğlu, F. (2015). Kimyasal denge konusuna entegre edilmiş açık-düşündürücü yaklaşımla bilimin doğası öğretimi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(2), 717-741. doi: 10.17244/eku.10274
  • Fouad, K. E., Masters, H., & Akerson, V. (2015). Using history of science to teach nature of science elementary students. Science & Education. 24(9–10), 1103–1140. doi: 10.1007/s11191-015-9783-5
  • Gess-Newsome, J. (2002). The use and impact of explicit instruction about the nature of science and science inquiry in an elementary science methods course. Science & Education, 11(1), 55-67. doi: 10.1023/A:1013054823482
  • Göksu, V., Aslan, O., Özel, M., & Şenel-Zor, T. (2016). Açık-düşündürücü ve tarih temelli öğretimin fen bilimleri öğretmen adaylarının bilimin doğası anlayışları üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 313-327.
  • Hastürk, H. G., Öztürk, N., Demir, R., & Kartal, T. (2014). Farklı eğitim kademelerinde öğrenim gören öğrencilerin bilimin doğası ile ilgili görüşleri. Tarih Okulu Dergisi, 7(18), 671-688. doi: 10.14225/Joh479
  • Herman, B. C. (2010). Teaching the nature of science: Practices and associated factors (Unpublished doctoral dissertation). Iowa State University, Iowa, USA.
  • İflazoğlu-Saban, A., & Saban, A. (2014). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin cinsiyet ve sınıf düzeyine göre incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(4), 1121-1135. doi: 10.21547/jss.257188
  • Kalaycı, Ş. (2009.) SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (4. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kang, S., Scharmann, L. C., Noh, T., & Koh, H. (2005). The influence of students’ cognitive and motivational variables in respect of cognitive conflict and conceptual change. International Journal of Science Education, 27(9), 1037–1058. doi: 10.1080/09500690500038553
  • Karakaş, M. (2017). Turkish students’ views on nature of science. European Journal of Education Studies, 3(10), 176-183. doi: 10.5281/zenodo.996074
  • Kılıç, S. (2015). Kappa Testi. Journal of Mood Disorders, 5(3), 142-144. doi: 10.5455/jmood.20150920115439
  • Khishfe, R. (2008), The development of seventh graders' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 45(4), 470–496. doi:10.1002/tea.20230
  • Khishfe, R., & Abd-El-Khalick, F. (2002), Influence of explicit and reflective versus implicit inquiry-oriented instruction on sixth graders' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 39(7), 551–578. doi:10.1002/tea.10036
  • Khishfe, R., & Lederman, N. (2006), Teaching nature of science within a controversial topic: Integrated versus nonintegrated. Journal of Research in Science Teaching, 43(4) 395–418. doi:10.1002/tea.20137
  • Khishfe, R. (2015). A look into students’ retention of acquired nature of science understandings. International Journal of Science Education, 37, 1639–1667. doi: 10.1080/09500693.2015.1049241
  • Koenig, K., Schen, M., & Bao, L. (2012). Explicitly targeting pre-service teacher scientific reasoning abilities and understanding of nature of science through an introductory science course. Science Educator, 21(2), 1-9.
  • Köseoğlu, F., Tümay, H. & Budak, E. (2008). Bilimin doğası hakkında paradigma değişimleri ve öğretimi ile ilgili yeni anlayışlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 221-237.
  • Küçük, A. (2016). Işık konu alanı içinde ve dışında bilimin doğası öğretiminin 5. sınıf öğrencilerinin bilimin doğasına yönelik anlayışlarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize, Türkiye.
  • Küçük, M. (2006). Bilimin doğasını ilköğretim 7. sınıf öğrencilerine öğretmeye yönelik bir çalışma (Yayınlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
  • Küçük, M. (2008). Improving preservice elementary teachers' views of the nature of science using explicit-reflective teaching in a science, technology and society course. Australian Journal of Teacher Education, 33(2). 16-40. doi: 10.14221/ajte.2008v33n2.1
  • Küçük, M., & Çepni, S. (2015). A qualitative study to explain middle school student’s understandings of nature of science. Journal of Turkish Science Education, 12(3), 3-20. doi: 10.12973/tused.10143a
  • Lederman, J. S. & Khishfe, R. (2002). Views of nature of science, Form D. Unpublished paper. Chicago: Illinois Institute of Technology, Chicago, IL.
  • Lederman, N. G., & O’Malley, M. (1990). Students’ perceptions of tentativeness in science: Development, use, and sources of change. Science Education, 74(2), 225–239. doi: 10.1002/sce.3730740207
  • Lederman, N. G. (1992). Students’ and teachers’ conceptions of the nature of science: A review of the research. Journal of Research in Science Teaching, 29(4), 331- 359. doi: 10.1002/tea.3660290404
  • Lederman, N. G. (1998). The state of science education: Subject matter without context. Electronic Journal of Science Education 3(2). Retrieved from http://ejse.southwestern.edu/article/view/7602/5369
  • Lederman, N. G. (1999), Teachers' understanding of the nature of science and classroom practice: Factors that facilitate or impede the relationship. Journal of Research in Science Teaching, 36(8), 916–929. doi:10.1002/(SICI)1098-2736(199910)36:8<916::AID-TEA2>3.0.CO;2-A
  • Lederman, N. G. (2007). Nature of science: Past, present, and future. In S. K. Abel & N. G. Lederman (Eds.), Handbook of research on science education (pp. 831–879). Mahwah, NJ: Erlbaum.
  • Liu, S.-Y., & Lederman, N. G. (2002), Taiwanese gifted students' views of nature of science. School Science and Mathematics, 102(3), 114–123. doi:10.1111/j.1949-8594.2002.tb17905.x
  • McComas, W. F., & Olson, J. K. (2002). The nature of science in international science education standart documents. In W. F. Mccomas, (Ed.), The Nature of Science in Science Education: Rationales and Strategies, (pp.41-52). Dordrecht The Netherlands: Kluwer Academic Publishers. doi: 10.1007/0-306-47215-5
  • Morrison, J. A., Raab, F., & Ingram, D. (2009), Factors influencing elementary and secondary teachers' views on the nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 46(4), 384–403. doi:10.1002/tea.20252
  • Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2017). Fen bilimleri dersi öğretim programı, (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
  • National Research Council [NRC] (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academic Press.
  • National Research Council [NRC] (2012). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. Washington, D.C.: The National Academies.
  • NGSS Lead States. (2013). Next generation science standards: For states, By States. Washington, DC: National Academies Press. Retrieved from http://www.nextgenscience.org/states
  • Önen-Öztürk, F. (2015). Bilimin doğası öğretimi fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel araştırmanın doğasına ilişkin görüşlerini nasıl etkiler? The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 287-309. doi: 10.9761/JASSS2585
  • Önen-Öztürk, F., & Bayram, H. (2017). İki farklı yaklaşıma dayalı bilimin doğası öğretiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının kavram yanılgılarının giderilmesindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45, 115-136. doi: 10.15285/maruaebd.308619
  • Özden, M., & Cavlazoğlu, B. (2015). İlköğretim fen dersi öğretim programlarında bilimin doğası: 2005 ve 2013 programlarının incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 40-65. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.3c2s3m+
  • Özbek, D. (2013). Fen teknoloji toplum dersi kapsamında yapılan uygulamaların öğretmen adaylarının bilimin doğası unsurlarını algılama düzeylerindeki değişime etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
  • Özden, B., & Yenice, N. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel kanun ve teori kavramlarına yönelik görüşleri: Nitel bir durum çalışması. İlköğretim Online, 15(4), 1090-1113. doi: 10.17051/io.2016.98302
  • Özgelen, S. (2010). Exploring the development of pre-service science teachers’ views on nature of science in inquiry-based laboratory instruction (Unpublished doctoral dissertation). Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
  • Ryder, J., Leach, J., & Driver, R. (1999), Undergraduate science students' images of science. Journal of Research in Science Teaching, 36(2), 201–219. doi:10.1002/(SICI)1098-2736(199902)36:2<201::AID-TEA6>3.0.CO;2-H
  • Salter, I., & Atkins, L. (2013). Student-generated scientific inquiry for elementary education undergraduates: Course development, outcomes and implications. Journal of Science Teacher Education, 24(1), 157–177. doi: 10.1007/s10972-011-9250-3
  • Schwartz, R. S., & Crawford, B. A. (2006). Authentic scientific inquiry as context for teaching nature of science: Identifying critical elements for success. In Flick, L. B. & Lederman, N. G. (Eds.), Scientific inquiry and nature of science (pp. 331-356). Dordrecht The Netherlands: Springer. doi: 10.1007/978-1-4020-5814-1
  • Sönmez, E., & Pektaş, M. (2017). Ortaokul öğrencilerine müfredat dışında uygulanan bazı biyoteknoloji etkinliklerinin bilimin doğası görüşleri ve biyoteknoloji bilgilerine etkisi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 2019-2036.
  • Şardağ, M., Aydın, S., Kalender, N., Tortumlu, S., Çiftçi, M., & Perihanoğlu, Ş. (2014). Bilimin doğasının ortaöğretim fizik, kimya ve biyoloji yeni öğretim programlarında yansıtılması. Eğitim ve Bilim, 39(174), 233-248. doi: 10.15390/EB.2014.3069
  • Ustaoğlu, M. T. (2010). İlköğretim ikinci kademe 7. sınıf öğrencilerinin bilimin doğası ile ilgili bilgi düzeylerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, Turkey.
  • Walls, L. (2012), Third grade African American students' views of the nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 49(1), 1–37. doi:10.1002/tea.20450
  • Wong, S. S., Firestone, J. B., Ronduen, L. G., & Bang, E. J. (2016). Middle school science and mathematics teachers’ conceptions of the nature of science: A one-year study on the effects of explicit and reflective online instruction. International Journal of Research in Education and Science (IJRES), 2(2), 469-482. doi: 10.21890/ijres.56557
  • Yacoubian, H. A., & BouJaoude, S. (2010), The effect of reflective discussions following inquiry-based laboratory activities on students' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 47(10), 1229–1252. doi:10.1002/tea.20380
  • Yalaki, Y., & Çakmakçı, G. (2011, July). Formative assessment to enhance student’s learning of nature of science. Paper published in the proceedings of the 11th International History, Philosophy and Science Teaching Conference. Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece.
  • Yalaki, Y. (2016). Etkinliklerle bilimin doğasının öğretimi. 5. 6. 7. ve 8. sınıflar. (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Yenice, N., Özden, B., & Balcı, C. (2015). Fen bilgisi ve sınıf öğretmen adaylarının bilimin doğasına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 237-281. doi: 10.17556/jef.52022
  • Yücel-Dağ, M. (2015). Kavram karikatürleriyle zenginleştirilmiş etkileşimli kısa tarihsel hikâyelerin bilimin doğası öğretiminde kullanımı üzerine bir öz-inceleme (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.

The Effects of Explicit-Reflective Approach Based Activities on Middle School Students' Nature of Science Views.

Yıl 2019, , 227 - 259, 31.01.2019
https://doi.org/10.30831/akukeg.382049

Öz

The aim of this research is to examine the
effect of nature of science activities related science content based on
explicit-reflective approach on 6th grade students. The study group consisted
of 50 students studying in a public school in İstanbul. In this research
pretest-posttest control group experimental design has been used. In the
"Systems in our Body" unit, the teaching nature of science was
carried out indirectly through the activities developed by Yalaki (2016) for
the experimental group, using the explicit-reflective approach and for the
control group using the methods and techniques suggested by the teaching
program. The data were collected through the VNOS-D+ questionnaire. Analysis of
the research data was carried out in two stages. In the first stage, the data
were analyzed by content analysis. In the second stage, student responses were
scored by dividing into 3 categories by a rubric developed by Yalaki and
Çakmakçı (2011). The scores obtained were used for statistical analysis to
clarify the level of meaningful of the change in the students’ views on nature
of the science. The findings of this research reveal that the
explicit-reflective approach does not make a significant difference in the 6th
grade students' views on the nature of science. The instruction has provided meaningful
difference in the tentative nature of science, while it does not make any
change in the subjective, creative and empirical nature of science. In addition,
through content analysis, various results have been obtained for students'
ideas on science perceptions, on thinking about change in the future, and on
the objectivity of science. The results obtained from the research have been
discussed in correlate to the literature and some suggestions have been
presented for future researchers.

Kaynakça

  • Abd-El-Khalick, F. (2005). Developing deeper understandings of nature of science: The impact of a philosophy of science course on preservice science teachers’ views and instructional planning. International Journal Science Education, 27(1), 15-42. doi: 10.1080/09500690410001673810
  • Abd-El-Khalick, F., & Lederman, N. G. (2000a). Improving science teachers’ conceptions of nature of science: A critical review of the literature. International Journal of Science Education, 22(7), 665-701. doi: 10.1080/09500690050044044
  • Abd-El Khalick, F., & Lederman, N. G. (2000b). The influence of history of science courses on students’ views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 37(10), 295-317. doi:10.1002/1098-2736(200012)37:10<1057::AID-TEA3>3.0.CO;2-C
  • Abd-El-Khalick, F., & Akerson, V. L. (2004), Learning as conceptual change: Factors mediating the development of preservice elementary teachers' views of nature of science. Science Education, 88(5), 785–810. doi:10.1002/sce.10143
  • Adak, F., & Bakır, S. (2017). Fen bilimleri öğretmenleri ve öğretmen adaylarının gözüyle bilimin doğası. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(2), 472-503. doi: 10.14812/cuefd.273857
  • Adıbelli-Şahin, E., & Deniz, H. (2017). Elementary teachers’ perceptions about the effective features of explicit-reflective natüre of science instruction. International Journal of Science Education, 39(6), 761-790. doi: 10.1080/09500693.2017.1308035
  • Ağlarcı, O. (2014). Doğrudan-yansıtıcı yaklaşıma dayalı öğretimin kimya öğretmen adaylarının bilimin doğası görüşlerine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
  • Ağlarcı, O., Sarıçayır, H., & Şahin, M. (2016). Nature of science instruction to Turkish prospective chemistry teachers: The effect of explicit-reflective approach. Cogent Education, 3(1), 1-19. doi: 10.1080/2331186X.2016.1213350
  • Akerson, V. L., & Donnelly, L. A. (2010). Teaching nature of science to K-2 students: What understandings can they attain? International Journal of Science Education, 32(1), 97-124. doi: 10.1080/09500690902717283
  • Akçay, B. (2011, June). Turkish elementary and secondary students’ views about science and scientist. Paper published in the proceedings of the Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 12(1), 11.
  • Akindehin, F. (1988), Effect of an instructional package on preservice science teachers' understanding of the nature of science and acquisition of science-related attitudes. Science Education, 72(1), 73–82. doi:10.1002/sce.3730720107
  • Albayrak, A. S. (2009). Çok değişkenli istatistik tekniklerinin varsayımları. In Ş. Kalaycı (Ed.) SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri.(4. Baskı) (s. 207-230). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • American Association for the Advancement of Science [AAAS] (1990). Science for all americans. New York: Oxford University Press.
  • Aslan, O., Yalçın, N., & Taşar, M. F. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 1-8.
  • Aslan, O., & Taşar, M. F. (2013). How do science teachers view and teach nature of science? A classroom investigation. Education & Science, 38(167), 65-80.
  • Ayvacı, H. Ş. (2007). Bilimin doğasının sınıf öğretmeni adaylarına kütle çekim konusu içerisinde farklı yaklaşımlarla öğretilmesine yönelik bir çalışma (Yayınlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
  • Balkı, N., Çoban, A. K., & Aktaş, M. (2003). İlköğretim öğrencilerinin bilim ve bilim insanına yönelik düşünceleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 11-17.
  • Barab, S. A., & Hay, K. E. (2001), Doing science at the elbows of experts: Issues related to the science apprenticeship camp. Journal of Research in Science Teaching, 38(1), 70–102. doi:10.1002/1098-2736(200101)38:1<70::AID-TEA5>3.0.CO;2-L
  • Bayır, E., Çakıcı, Y., & Ertaş-Atalay, Ö. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin bilimin doğasına ilişkin görüşleri: Bilişsel harita örneği. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1419-1436.
  • Bell, R. L., Blair, L. M., Crawford, B. A., & Lederman, N. G. (2003), Just do it? impact of a science apprenticeship program on high school students' understandings of the nature of science and scientific inquiry. Journal of Research in Science Teaching, 40(5), 487–509. doi:10.1002/tea.10086
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Cengiz, C., & Kabapınar, F. (2017). Dolaylı fen öğretiminde hizmet öncesi argümantasyon eğitiminin öğretmen adaylarının bilimin doğasını kavramalarına etkisi. Türkiye Kimya Derneği Dergisi Kısım C: Kimya Eğitimi, 2(1), 19-62.
  • Central Association for Science and Mathematics Teachers (CASMT) (1909). A consideration of the principles that should determine the courses in biology in secondary schools. School Science and Mathematics, 9(3), 241-247. doi: 10.1111/j.1949-8594.1909.tb03028.x
  • Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2005). Research Methods in Education. (5th edition). Routledge: London.
  • Council of Ministers of Education, Canada (CMEC) Pan-Canadian Science Project. (1997). Common framework of science learning outcomes K to 12. Retrieved from http://204.225.6.243/science/framework/
  • Çelik, S. (2015). Açık ve yansıtıcı yaklaşımla bilimin doğası öğretiminin lisansüstü öğrencilerinin bilimin doğası anlayışlarına etkisi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 125-147.
  • Çelik, S. (2016). Sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimin doğasına yönelik anlayışlarının geliştirilmesinde kavram karikatürü kullanımı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir, Türkiye.
  • Çelikdemir, M. (2006). Examining middle school students’understanding of the nature of science (Unpublished doctoral dissertation). Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
  • Çetinkaya, E. (2012). Bilim sözde-bilim ayrımı tartışmasının ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin bilimsellik algıları ve akademik bilgi düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
  • Çıngı, H. (1994). Örnekleme Kuramı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
  • Çil, E., & Çepni, S. (2016). Kavramsal değişim yaklaşımının bilimin doğası hakkındaki görüşler ve ışık ünitesindeki akademik başarı üzerine etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 82-96. doi: 10.16986/HUJE.2015014184
  • Çokadar, H., & Demirtel, Ş. (2012). Doğrudan yansıtıcı etkinliklerle öğretimin öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarına ve fene yönelik tutumlarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 67-79.
  • Demir, N., & Akarsu, B. (2012). Ortaokul öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki algıları. Journal of European Education, 2(2). doi: 10.18656/JEE.88838
  • Demirtel, Ş. (2010). Bilimin doğası etkinliklerinin ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimin doğası anlayışlarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli, Türkiye.
  • Dickinson, V. L., Abd-El-Khalick, F., &Lederman, N. G. (2000). Changing elementary teachers’ views of the NOS: Effective strategies for science methods courses. ERIC Document Reproduction Service No. ED 441 680
  • Doğanay, A., Demircioğlu, T., & Yeşilpınar, M. (2014). Öğretmen adaylarına yönelik bilimin doğası konulu disiplinler arası öğretim programı geliştirmeye ilişkin bir ihtiyaç analizi çalışması. Turkish Studies, 9(5), 777-798. doi: 10.7827/TurkishStudies.6725
  • Erdoğan, M. N., & Köseoğlu, F. (2015). Kimyasal denge konusuna entegre edilmiş açık-düşündürücü yaklaşımla bilimin doğası öğretimi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(2), 717-741. doi: 10.17244/eku.10274
  • Fouad, K. E., Masters, H., & Akerson, V. (2015). Using history of science to teach nature of science elementary students. Science & Education. 24(9–10), 1103–1140. doi: 10.1007/s11191-015-9783-5
  • Gess-Newsome, J. (2002). The use and impact of explicit instruction about the nature of science and science inquiry in an elementary science methods course. Science & Education, 11(1), 55-67. doi: 10.1023/A:1013054823482
  • Göksu, V., Aslan, O., Özel, M., & Şenel-Zor, T. (2016). Açık-düşündürücü ve tarih temelli öğretimin fen bilimleri öğretmen adaylarının bilimin doğası anlayışları üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 313-327.
  • Hastürk, H. G., Öztürk, N., Demir, R., & Kartal, T. (2014). Farklı eğitim kademelerinde öğrenim gören öğrencilerin bilimin doğası ile ilgili görüşleri. Tarih Okulu Dergisi, 7(18), 671-688. doi: 10.14225/Joh479
  • Herman, B. C. (2010). Teaching the nature of science: Practices and associated factors (Unpublished doctoral dissertation). Iowa State University, Iowa, USA.
  • İflazoğlu-Saban, A., & Saban, A. (2014). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin cinsiyet ve sınıf düzeyine göre incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(4), 1121-1135. doi: 10.21547/jss.257188
  • Kalaycı, Ş. (2009.) SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (4. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kang, S., Scharmann, L. C., Noh, T., & Koh, H. (2005). The influence of students’ cognitive and motivational variables in respect of cognitive conflict and conceptual change. International Journal of Science Education, 27(9), 1037–1058. doi: 10.1080/09500690500038553
  • Karakaş, M. (2017). Turkish students’ views on nature of science. European Journal of Education Studies, 3(10), 176-183. doi: 10.5281/zenodo.996074
  • Kılıç, S. (2015). Kappa Testi. Journal of Mood Disorders, 5(3), 142-144. doi: 10.5455/jmood.20150920115439
  • Khishfe, R. (2008), The development of seventh graders' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 45(4), 470–496. doi:10.1002/tea.20230
  • Khishfe, R., & Abd-El-Khalick, F. (2002), Influence of explicit and reflective versus implicit inquiry-oriented instruction on sixth graders' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 39(7), 551–578. doi:10.1002/tea.10036
  • Khishfe, R., & Lederman, N. (2006), Teaching nature of science within a controversial topic: Integrated versus nonintegrated. Journal of Research in Science Teaching, 43(4) 395–418. doi:10.1002/tea.20137
  • Khishfe, R. (2015). A look into students’ retention of acquired nature of science understandings. International Journal of Science Education, 37, 1639–1667. doi: 10.1080/09500693.2015.1049241
  • Koenig, K., Schen, M., & Bao, L. (2012). Explicitly targeting pre-service teacher scientific reasoning abilities and understanding of nature of science through an introductory science course. Science Educator, 21(2), 1-9.
  • Köseoğlu, F., Tümay, H. & Budak, E. (2008). Bilimin doğası hakkında paradigma değişimleri ve öğretimi ile ilgili yeni anlayışlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 221-237.
  • Küçük, A. (2016). Işık konu alanı içinde ve dışında bilimin doğası öğretiminin 5. sınıf öğrencilerinin bilimin doğasına yönelik anlayışlarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize, Türkiye.
  • Küçük, M. (2006). Bilimin doğasını ilköğretim 7. sınıf öğrencilerine öğretmeye yönelik bir çalışma (Yayınlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
  • Küçük, M. (2008). Improving preservice elementary teachers' views of the nature of science using explicit-reflective teaching in a science, technology and society course. Australian Journal of Teacher Education, 33(2). 16-40. doi: 10.14221/ajte.2008v33n2.1
  • Küçük, M., & Çepni, S. (2015). A qualitative study to explain middle school student’s understandings of nature of science. Journal of Turkish Science Education, 12(3), 3-20. doi: 10.12973/tused.10143a
  • Lederman, J. S. & Khishfe, R. (2002). Views of nature of science, Form D. Unpublished paper. Chicago: Illinois Institute of Technology, Chicago, IL.
  • Lederman, N. G., & O’Malley, M. (1990). Students’ perceptions of tentativeness in science: Development, use, and sources of change. Science Education, 74(2), 225–239. doi: 10.1002/sce.3730740207
  • Lederman, N. G. (1992). Students’ and teachers’ conceptions of the nature of science: A review of the research. Journal of Research in Science Teaching, 29(4), 331- 359. doi: 10.1002/tea.3660290404
  • Lederman, N. G. (1998). The state of science education: Subject matter without context. Electronic Journal of Science Education 3(2). Retrieved from http://ejse.southwestern.edu/article/view/7602/5369
  • Lederman, N. G. (1999), Teachers' understanding of the nature of science and classroom practice: Factors that facilitate or impede the relationship. Journal of Research in Science Teaching, 36(8), 916–929. doi:10.1002/(SICI)1098-2736(199910)36:8<916::AID-TEA2>3.0.CO;2-A
  • Lederman, N. G. (2007). Nature of science: Past, present, and future. In S. K. Abel & N. G. Lederman (Eds.), Handbook of research on science education (pp. 831–879). Mahwah, NJ: Erlbaum.
  • Liu, S.-Y., & Lederman, N. G. (2002), Taiwanese gifted students' views of nature of science. School Science and Mathematics, 102(3), 114–123. doi:10.1111/j.1949-8594.2002.tb17905.x
  • McComas, W. F., & Olson, J. K. (2002). The nature of science in international science education standart documents. In W. F. Mccomas, (Ed.), The Nature of Science in Science Education: Rationales and Strategies, (pp.41-52). Dordrecht The Netherlands: Kluwer Academic Publishers. doi: 10.1007/0-306-47215-5
  • Morrison, J. A., Raab, F., & Ingram, D. (2009), Factors influencing elementary and secondary teachers' views on the nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 46(4), 384–403. doi:10.1002/tea.20252
  • Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2017). Fen bilimleri dersi öğretim programı, (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
  • National Research Council [NRC] (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academic Press.
  • National Research Council [NRC] (2012). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. Washington, D.C.: The National Academies.
  • NGSS Lead States. (2013). Next generation science standards: For states, By States. Washington, DC: National Academies Press. Retrieved from http://www.nextgenscience.org/states
  • Önen-Öztürk, F. (2015). Bilimin doğası öğretimi fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel araştırmanın doğasına ilişkin görüşlerini nasıl etkiler? The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 287-309. doi: 10.9761/JASSS2585
  • Önen-Öztürk, F., & Bayram, H. (2017). İki farklı yaklaşıma dayalı bilimin doğası öğretiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının kavram yanılgılarının giderilmesindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45, 115-136. doi: 10.15285/maruaebd.308619
  • Özden, M., & Cavlazoğlu, B. (2015). İlköğretim fen dersi öğretim programlarında bilimin doğası: 2005 ve 2013 programlarının incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 40-65. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.3c2s3m+
  • Özbek, D. (2013). Fen teknoloji toplum dersi kapsamında yapılan uygulamaların öğretmen adaylarının bilimin doğası unsurlarını algılama düzeylerindeki değişime etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
  • Özden, B., & Yenice, N. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel kanun ve teori kavramlarına yönelik görüşleri: Nitel bir durum çalışması. İlköğretim Online, 15(4), 1090-1113. doi: 10.17051/io.2016.98302
  • Özgelen, S. (2010). Exploring the development of pre-service science teachers’ views on nature of science in inquiry-based laboratory instruction (Unpublished doctoral dissertation). Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
  • Ryder, J., Leach, J., & Driver, R. (1999), Undergraduate science students' images of science. Journal of Research in Science Teaching, 36(2), 201–219. doi:10.1002/(SICI)1098-2736(199902)36:2<201::AID-TEA6>3.0.CO;2-H
  • Salter, I., & Atkins, L. (2013). Student-generated scientific inquiry for elementary education undergraduates: Course development, outcomes and implications. Journal of Science Teacher Education, 24(1), 157–177. doi: 10.1007/s10972-011-9250-3
  • Schwartz, R. S., & Crawford, B. A. (2006). Authentic scientific inquiry as context for teaching nature of science: Identifying critical elements for success. In Flick, L. B. & Lederman, N. G. (Eds.), Scientific inquiry and nature of science (pp. 331-356). Dordrecht The Netherlands: Springer. doi: 10.1007/978-1-4020-5814-1
  • Sönmez, E., & Pektaş, M. (2017). Ortaokul öğrencilerine müfredat dışında uygulanan bazı biyoteknoloji etkinliklerinin bilimin doğası görüşleri ve biyoteknoloji bilgilerine etkisi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 2019-2036.
  • Şardağ, M., Aydın, S., Kalender, N., Tortumlu, S., Çiftçi, M., & Perihanoğlu, Ş. (2014). Bilimin doğasının ortaöğretim fizik, kimya ve biyoloji yeni öğretim programlarında yansıtılması. Eğitim ve Bilim, 39(174), 233-248. doi: 10.15390/EB.2014.3069
  • Ustaoğlu, M. T. (2010). İlköğretim ikinci kademe 7. sınıf öğrencilerinin bilimin doğası ile ilgili bilgi düzeylerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, Turkey.
  • Walls, L. (2012), Third grade African American students' views of the nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 49(1), 1–37. doi:10.1002/tea.20450
  • Wong, S. S., Firestone, J. B., Ronduen, L. G., & Bang, E. J. (2016). Middle school science and mathematics teachers’ conceptions of the nature of science: A one-year study on the effects of explicit and reflective online instruction. International Journal of Research in Education and Science (IJRES), 2(2), 469-482. doi: 10.21890/ijres.56557
  • Yacoubian, H. A., & BouJaoude, S. (2010), The effect of reflective discussions following inquiry-based laboratory activities on students' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 47(10), 1229–1252. doi:10.1002/tea.20380
  • Yalaki, Y., & Çakmakçı, G. (2011, July). Formative assessment to enhance student’s learning of nature of science. Paper published in the proceedings of the 11th International History, Philosophy and Science Teaching Conference. Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece.
  • Yalaki, Y. (2016). Etkinliklerle bilimin doğasının öğretimi. 5. 6. 7. ve 8. sınıflar. (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Yenice, N., Özden, B., & Balcı, C. (2015). Fen bilgisi ve sınıf öğretmen adaylarının bilimin doğasına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 237-281. doi: 10.17556/jef.52022
  • Yücel-Dağ, M. (2015). Kavram karikatürleriyle zenginleştirilmiş etkileşimli kısa tarihsel hikâyelerin bilimin doğası öğretiminde kullanımı üzerine bir öz-inceleme (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Toplam 89 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ertan Çetinkaya 0000-0002-5232-4125

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2019
Gönderilme Tarihi 21 Ocak 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019

Kaynak Göster

APA Çetinkaya, E. (2019). Açık-Düşündürücü Yaklaşıma Dayalı Etkinliklerin Ortaokul Öğrencilerinin Bilimin Doğası Görüşlerine Etkisi. Journal of Theoretical Educational Science, 12(1), 227-259. https://doi.org/10.30831/akukeg.382049