Is the Question Suffix Verb Conjugation Suffix?

Yıl 2020, , 377 - 386, 29.06.2020

Halil İbrahim Ertürk

https://doi.org/10.32709/akusosbil.546183

Cited By: 2

Öz

The question suffix or, in other words, the postposition of question, constitutes one of issues that contain some problems in Turkish grammar. When examining the major Turkish grammar books, several problems can be identified on issues such as what kind of crop should be and what its function is. Some of the basic sources call “mI / mU” as preposition because of the form of writing, while the other part argues that this is a suffix. In terms of function, almost all of the sources state that this is an inflection suffix and can be added to both names and verbs.
This study aims to determine the approaches on the function and scope of the question suffix which is used in Turkey Turkish. Within the scope of the study, in addition to the major Turkish grammar books on Turkish grammar, 9, 10, 11 and 12th grade Turkish Language textbooks were examined. Thus, the approaches to identify the function of the question suffix and determine the function of these sources have been identified. Afterwards, it is tried to reveal what the function of this suffix should actually be and what suffix category it should be included by comparative example sentences.

Anahtar Kelimeler

Question suffix, postposition of question, postpositions, conjugation suffix, Turkish grammar

Soru Eki Fiil Çekim Eki midir?

Öz

Soru eki ya da diğer bir ifadeyle soru edatı, Türk gramerciliğinde birtakım sorunları içerisinde barındıran konulardan birini teşkil eder. Başlıca Türkçe gramer kitapları incelendiğinde, ekin türünün ne olması gerektiği, işlevinin ne olduğu gibi hususlarda birbirinden farklı birkaç sorun tespit edilebilmektedir. Temel kaynakların bir bölümü, yazılış biçiminden dolayı “mI/mU”yu edat olarak adlandırırken diğer bir kısmı ise bunun bir ek olduğunu savunmaktadır. İşlev bakımından ise kaynakların hemen hepsi, bu ekin çekim eki olduğunu ifade etmekte ve hem isim hem de fiillere eklenebildiğini bildirmektedir.
Bu çalışmanın amacını Türkiye Türkçesinde kullanılan soru ekinin işlevi ve kapsamı ile ilgili yaklaşımların tespit edilmesi teşkil eder. Çalışma kapsamında Türkçenin gramerini konu edinen başlıca Türkçe gramer kitaplarının yanında 9, 10, 11 ve 12. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı ders kitapları incelenmiştir. Böylece bu kaynaklarda soru ekinin tanımlanması ve işlevinin belirlenmesine yönelik yaklaşımlar tespit edilmiştir. Sonrasında bu ekin işlevinin aslında ne olması gerektiği ve hangi ek kategorisinde yer alması gerektiği, karşılaştırmalı örnek cümlelerden hareketle ortaya koyulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Soru eki, soru edatı, edatlar, çekim eki, Türkçe grameri

Kaynakça

• Banguoğlu, T. (2007). Türkçenin grameri. Ankara: TDK Yayınları.
• Bilgegil, M. K. (2014). Türkçe dilbilgisi. Konya: Salkımsöğüt Yayınevi.
• Bozkurt, F. (2004). Türkiye Türkçesi. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Deny, J. (2012). Türk dil bilgisi (A. Ulvi Elöve, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Ediskun, H. (1993). Türk dilbilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eker, S. (2003). Çağdaş Türk dili (2. Basım). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Ergin, M. (2009). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım-Yayım-Tanıtım.
• Gabain, A. (2007). Eski Türkçenin grameri (M. Akalın, Çev.). Ankara: TDK Yayınları.
• Gencan, T. N. (2007). Dilbilgisi. Ankara: Tek Ağaç Eylül Yayınları.
• Göknel, Y. (1974). Türkçe dilbilgisi. İzmir: Hür Efe Matbaası.
• Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi grameri (şekil bilgisi). Ankara: TDK Yayınları.
• Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı 9. sınıf ders kitabı, devlet kitapları. 1. Baskı. Ankara: Özgün Matbaacılık, 2018.
• Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı ders kitabı, 10. sınıf, devlet kitapları. 1. Baskı. Ankara: Özyurt Matbaacılık, 2018.
• Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı ders kitabı, 11. sınıf, devlet kitapları. 1. Baskı. Ankara: Korza Yayıncılık, 2018.
• Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı ders kitabı, 12. sınıf, devlet kitapları. 1. Baskı. Ankara: Korza Yayıncılık, 2018.
• Özçelik, S. ve Erten, M. (2000). Türkiye Türkçesi dilbilgisi. Diyarbakır.
• Serebrennikov, B.A. ve Gadjieva, N.Z. (2011). Türk yazı dillerinin karşılaştırmalı tarihî grameri (T. Hacıyev ve M. Öner, Çev.). Ankara: TDK Yayınları.