Bilge Olarak Yunus Emre: Bilgeliğin Felsefesi Bakış Açısından Yaşam Öyküsünün Değerlendirilmesi

Yıl 2021, , 25 - 32, 30.11.2021

Özden Turgut

https://doi.org/10.32709/akusosbil.956517

Cited By: 1

Öz

Yunus Emre, kültürümüze bıraktığı hazineler, şiirleri ile toplumumuzun hafızasında çok değerli bir yere sahiptir. Mütevazı yaşamında, değerli olan bilginin peşinde koşmuş, yaşamın anlamı üzerinde düşünmüştür. Şiirleri, bu düşünme eyleminin ürünleri olarak değerlendirilebilir. Şiirleri de, onun dünyaya bakışını yansıtan şekilde sade ve anlaşılırdır. Şiir, sanatın bir parçası olmanın ötesinde, felsefi sorular yöneltmek için en uygun olan sanattır. Yunus Emre’nin, felsefi düşünme iddiası ortaya koymamakla birlikte, dünyayı ve insanı anlama çabası göstermesiyle ve yaşamın anlamı, neyin değerli olduğu sorusuna odaklanmasıyla, hem bilgelik hem felsefe alanına girmiş olduğu ileri sürülebilir. Bilgeliğin, bireylerin benlik bilgisinin, benlik-bütünlüğünün, öz aşkınlığın ve yaşam hakkında derin anlayışın arttığı gelişimsel bir süreç olduğu ifade edilmektedir. Buradan yola çıkarak, Yunus Emre’nin yaşam öyküsü, bakış açısı ve eserlerini bilgelik ve bilgeliğin felsefesi kavramları ile değerlendirmenin, Yunus Emre’yi daha bütünsel anlamaya katkı sunabileceği düşünülmektedir. Bu makalede, Yunus Emre’nin yaşam öyküsü ile bakış açısının, bilgelik ve bilgeliğin felsefesi açısından diğer düşünürlerle karşılaştırılarak ele alınması amaçlanmıştır. Bu makale, alan yazın taramasına dayalı bir derleme çalışmasıdır. Sonuç olarak, Yunus Emre’nin bilgelik ve bilgeliğin felsefesi kavramları ile birlikte değerlendirilmesi, eserlerinin bu perspektifle ele alınması ve bu yöndeki çalışmaların artması ile kültürümüz içerisinde halihazırda yüzyıllardır var olan bir hazinenin bugünün insanının düşünsel ve psikolojik durumuna olumlu yansımaları olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, bilgelik, bilgeliğin felsefesi

Yunus Emre as a Wise Person: The Evaluation of His Life Story in the Perspective of Philosophy of Wisdom

Öz

Yunus Emre has a precious room in the memory of the community with his treasury, poems. He seeks for the valuable knowledge in his modest life and thinks on the meaning of life. His poems can be evaluated as the outputs of this thinking action. His poems are pure and straightforward likely his perspective while looking at the world. Poetry is a part of art and beyond that, poetry is the most appropriate branch of art for asking philosophical questions. Though Yunus Emre does not claim to think philosophically, it can be said that he thinks in the area of wisdom and also philosophy because of the effort he puts for understanding the world and the human being, and also the meaning of life. It is said that wisdom is a developmental process where the self-knowledge, self-coherence, self-transcendence and deep comprehension about life increases. For this reason, it is thought that evaluating Yunus Emre’s life story and perspective in light of the concepts “wisdom” and “philosophy of wisdom” may contribute to the comprehension of Yunus Emre more coherently. The aim of this article is evaluating Yunus Emre’s life story and perspective in comparison to various other philosophers with the perspective of wisdom and philosophy of wisdom. This article is a study that consists of literature review. Consequently, it is predicted that evaluating Yunus Emre’s life story, perspective and poems in the frames of reference “wisdom” and “philosophy of wisdom” may have positive reflections on the modern individual both intellectually and psychologically.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, wisdom, philosophy of wisdom

Kaynakça

• Aldwin, C.M. (2009). Gender and wisdom: A brief overview, Research in Human Development, 6, 1-8.
• Arslan, A. (1999). Felsefeye giriş. Vadi Yayınları.
• Arslan, A. (2017). Tasavvuf ve Yunus Emre. “İslam felsefesi üzerine” içinde, (ss.339-363). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
• Baudrillard, J. (2015). Tüketim toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Benardete, S. (1978). On wisdom and philosophy: The first two chapters of Aristotle’s “Metaphysics”, The Review of Metaphysics, 32(2), 205-215.
• Blanchard-Fields, F. ve Norris, L. (1995). The development of wisdom. “Aging, spirituality and religion” içinde, Ed. M.A. Kimble, S.H. McFadden, J.W. Ellor ve J.J. Seeber, (ss. 102-118). MN: Forstress Press.
• Celano, A. (2016). Aristotle’s Ethics and medieval philosophy. Cambridge University Press.
• de Botton, A. ve Armstrong, J. (2013). Terapi olarak sanat. The School of Life/Everest Yayınları.
• Descartes, R. (2015). Tabiat ışığı ile hakikati arama. İstanbul: Say Yayınları.
• Fromm, E. (2015). Sahip olmak ya da olmak. İstanbul: Say Yayınları.
• Husserl, E. (2017). Fenomenoloji üzerine beş ders. 4. Bs. (Giriş ve çeviri: H. Tepe) Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Jaspers, K. (2003). Way to wisdom: An introduction to philosophy. Yale University Press.
• Maxwell, N. (2007). From knowledge to wisdom. Pentire Press.
• McDermott, R. (2014). Wisdom in western philosophy. “The World’s Great Wisdom” içinde, Ed. R. Walsh, (ss.185-212). Suny Press.
• Oruka, H.O. (1991) (Ed.) Sage philosophy: Indigenous thinkers and modern debate on African philosophy. Nairobi: African Centre for Technology Studies.
• Presbey, G.M. (1999). The wisdom of African sages, New Political Science, 21(1), 89-102.
• Seligman, M.E.P. ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction, American Psychologist, 55(1), 5-14.
• Soccio, D.J. (2015). Archetypes of wisdom. Cengage Learning.
• Tatcı, M. (2020). Yunus Emre Divanı. İstanbul: H Yayınları.
• Trowbridge, R.H. ve Ferrari, M. (2011). Sophia and phronesis in psychology, philosophy and traditional wisdom, Research in Human Development, 8(2), 89-94.
• Walsh, R. (2014). The world’s great wisdom: An integral overview. “The World’s Great Wisdom” içinde, Ed. R. Walsh, ss. 213-258. Suny Press.
• White, R. (2013). The heart of wisdom. Rowman&Littlefield Publishers, Inc.
• Wirzba, N. ve Benson, B.E. (2008)(Ed.) Transforming philosophy and religion. Indiana University Press.
• Yunus Emre (2014). Divan-ı Yunus Emre. TBMM Kütüphanesi Açık Erişim Koleksiyonu. http://hdl.handle.net/11543/991