Yunus Emre’yi Türk Dili ve Edebiyatı Derslerinde Nasıl Anlatırız? Değerler Öğretimi Bağlamında “Yunus Emre: Aşkın Sesi” Filmi Örneği

Yıl 2021, , 123 - 137, 30.11.2021

Muhammet Yılmaz , Ayşe Derya Eskimen

https://doi.org/10.32709/akusosbil.983572

Öz

Yunus Emre, hem ulusal hem evrensel değer öğretilerini şiirle buluşturan ve okuruna insanlığın kaybetmemesi gerektiği değerleri hatırlatan, sevgi, inanç, hoşgörü, saygı temsilcisi bir hatırlatıcıdır. Bu yönüyle Yunus Emre, Türk insanının kültürel belleğinde asırlardır yer etmiş, eserleri Divan-ı İlahiyat ve Risaletü’n Nushiyye ile Arapça ve Farsçanın kültürel, dilsel kıskacındaki Türkçeye hem nefes vermiş hem de Anadolu’da Türkçenin yazı dili olarak dirilişine öncülük etmiştir. Bu çalışmada, Yunus Emre’nin çağları aşarak günümüze kadar gelen ve kültürel belleğimize yer eden öğretileri, bunların Türk dili ve edebiyatı dersi ve programı kapsamında gençlere film yoluyla aktarımı ele alınmıştır. Türk dili ve edebiyatı dersinin değerler eğitimindeki önemini belirleyen etken edebiyatın doğasından kaynaklanır. Çünkü edebiyatın merkezinde edebî eserler, bu eserlere konu olan insan; insanı anlama ve anlatma gayreti vardır.Çalışmada, değerleri kapsamında ele alacağımız Yunus Emre’nin değer öğretisinin merkezinde insan, insanın merkezinde ise gönül vardır. İnsan gönlü; kırılmaması, kirletilmemesi ve daima cümle kötü duygulardan uzak tutulması gereken yerdir. Yunus Emre, insana dair bütün eğitsel çabanın nihai amacının aslında insanın kendine ve özündeki değerlerine ulaşmak olduğunu vurgular. Buna bağlı olarak çalışmanın amaç ve kapsamını değerler eğitimi bağlamında, Türk dili ve edebiyatı dersinde kullanılabilir bir materyal olarak Yunus Emre: Aşkın Sesi sinema filmi oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden “doküman incelemesi” kullanılmıştır. Elde edilen bulgulardan hareketle değerlendirme ve önerilerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Türk dili ve edebiyatı, değer, film

How do we Teach Yunus Emre in Turkish Language and Literature Classes? Example of the Film “Yunus Emre: The Voice of Love” in the Context of Teaching Values

Öz

Yunus Emre is a representative reminder of love, faith, tolerance, respect, which combines both national and universal value teachings with poetry and reminds its reader of the values that humanity should not lose. In this aspect Yunus Emre Turkish cultural memory of the people has taken place for centuries, works of Divan-ı İlahiyat and Risaletü’n Nushiyye Arabic and Persian cultural, linguistic, clamp both gave both languages in Anatolia Turkish written language led to the resurrection as breathing. In this study, Yunus Emre's teachings, which have transcended the ages and are included in our cultural memory, and their transfer to young people through film within the scope of the Turkish language and literature course and program, were discussed. The factor determining the importance of Turkish language and literature course in values education is due to the nature of literature. Because at the center of literature are literary works, the person who is the subject of these works; the effort to understand and tell the person. In the study, at the center of Yunus Emre's value teaching, which we will consider within the scope of values, there is a person, and at the center of a person is the heart. Human heart; it is a place where it should not be broken, polluted, and always kept away from bad feelings. Yunus Emre emphasizes that the ultimate goal of all human educational efforts is actually to achieve human self and its core values. Accordingly, the purpose and scope of the study in the context of values education is Yunus Emre: The Voice of love cinema film as a material that can be used in the course of Turkish language and literature. “Document review” from qualitative research methods was used in the research. Based on the results obtained, evaluations and recommendations were made.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Turkish language and literature, value, film

Kaynakça

• Açıkel, F. (2018). Yunus Emre'nin eserlerinde değerler eğitimi unsurlarının tespiti.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Altıntaş, M. E. (2012). Bireycilik ve toplumculuk tartışmaları bağlamında değerler eğitimi yaklaşımı. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(24), 31-54.
• Alver, K. (2006). Edebiyat ve kimlik. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi(2), 32-43.
• Birkök, M. C. (2008). Bir toplumsallaştırma aracı olarak eğitimde alternatif medya kullanımı: Sinema filmleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-12.
• Burges, A. (2017). Otomatik portakal. (D. Körpe, Çev.) İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri(26. b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A., & Uğurlu, F. (2010). "Gölgesizler" filmi ve edebiyat sinema ilişkisi üzerine.Selçuk İletişim, 6(3), 76-84.
• Cemiloğlu, M. (2020). Türk dili ve edebiyatı dersinde değerler öğretimi. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 3(4), 17-23.
• Chomsky, N. (2013). Demokrasi ve eğitim. İstanbul: bgst.
• Çakır, S. (2019). Sinema ve edebiyat ilişkisine yöntemsel bir bakış. SineFilozofi Dergisi(Özel Sayı), 2547-9458.
• Demircioğlu, İ. H. (2007), “Tarih öğretiminde filmlerin yeri ve önemi”. Bilig, 42, 77-93.
• Dilmaç, B., & Şimşir, Z. (2016). Okullarda değerler eğitimi.
• Eskimen, A. D. (2018a). 2018 yılı Türk dili ve edebiyatı öğretim programı ve 9.-10. sınıf türk dili ve edebiyatı ders kitaplarında yer alan değerler. The Journal of Academic Social Science Studies(66), 51-67.
• Eskimen, A. D. (2018b). Using films in teaching of language and literature secondary education level.New Horizons in Educational Sciences- II (p. 195-206). içinde Riga: LAP- Lambert Academic Publishing.
• Eskimen, A. D. (2018c), “Edebiyat öğretimi ve sinema- bir film izleme etkinliği”, Bilkent Üniversitesi XIII. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Bildirileri Kitabı, 25-28 Eylül 2018,Polonya-Varşova, Meteksan Matbaacılık ve Teknik Sanayi Ticaret A.Ş.
• Gögercin, A. (2003). Edebiyat ve sinema ilişkisinde farklı bir örnek:Roger Grenie'in "Sine roman"ı. Selçuk İletişim, 3(1), 115-124.
• Kaplan, M. (1973). Yunus Emre'nin İnsan ve ahlâk görüşü (Risalat al Nushiyya'nın tahlili). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 65 - 82.
• Karakaya, Z. (1998). Öğretici ve eğitici edebiyat üzerine bir deneme. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 80 - 91.
• Köprülü, M. F. (1976). Türk edebiyatında ilk mutasavvıflar(3 b.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• MEB. (1973). Millî eğitim temel kanunu. 07 12, 2021 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf adresinden alındı
• MEB. (2018). 07 10, 2021 tarihinde Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı dersi (9,10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programı: https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=353 adresinden alındı
• Murat, M., Doğan, Ş. & Öner, R.E. (2019). “Afacanlar Sınıfı” animasyon filmi ve kök değerler. International Social Sciences Studies Journal, 5(46): 5542-5563.
• Nişanyan, S. (2020). 07 11, 2021 tarihinde Nişanyan Sözlük: https://www.nisanyansozluk.com/?k=de%C4%9Fer adresinden alındı
• Okay, O. (1994). Edebiyat maddesi. Türkiye İslam Ansiklopedisi (Cilt 10.) içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Öztaş, S. (2010). Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretmenleri için özel öğretim yöntemleri. Mustafa Safran (Ed.)Tarih derslerinde filmlerin kullanımı içinde (ss. 297-307). Ankara: Yeni İnsan Yayınevi.
• Öztaş, S. (2014). Tarih öğretiminde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı İsmail H. Demircioğlu & İbrahim Tufan (Ed.) Tarih öğretiminde filmlerin kullanımı içinde (ss. 163-176). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
• Özdemir, C. (2021). Bir şiir şerhi: Yunus'un dünyasında derviş kimliği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(2), 563-577.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (2. Baskı b.). (M. Bütün, & S. Demir, Çev.) Ankara: Pegem Akademi.
• Reboul, O. (1995). Değerlerimiz evrensel midir? Eğitim Yönetimi(3), 363-374.
• Şahin, H. (2011). Tapduk Emre. TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt 40, s. 12-13). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Tatcı, M. (2013). Yûnus Emre. TDV İslam ansiklopedisi (Cilt 43, s. 600-606). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Tatcı, M. (2016). Yûnus Emre divan-seçmeler. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
• TDK. (tarih yok). 07 10, 2021 tarihinde https://sozluk.gov.tr/: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Urlu, E. (2020). Değerler eğitimi bağlamında Melih Cevdet Anday oyunlarının incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(18), 49-66.
• Wittgenstein, L. (2018). Tractatus logıco- phılosophıcus. (O. Aruoba, Çev.) İstanbul: Metis.
• Yakar, H. G. (2013). Sinema filmlerinin eğitim amaçlı kullanımı: Tarihsel bir değerlendirme. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi(19), 21-36.
• Yaylacı, A. F. (2016). Değerler eğitimi ve bir fabrika olarak modern okul.Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 153 - 172.
• Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları(19), 499-522.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. b.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yüce, T. (2005). Sinema ve edebiyat türleri arasında görülen etkileşimler. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 67-74.