Okul Öncesi Çocukların Pazarlama Kavramları Farkındalığının Kırsal Kesimde Yaşayan Çocuklar İle Şehirde Yaşayan Çocukların Karşılaştırılması

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 2, 23 - 52, 30.12.2017

Yusuf Karaca , Veysel Özkan Onur Kafadar

Öz

Bu çalışma, kırsal
kesimde yaşayan okul öncesi çocuklar ile kentte yaşayan okul öncesi çocukların
alışveriş deneyimlerini göz önünde bulundurarak, pazarlama kavramları hakkındaki
algılama ve farkındalık düzeylerini belirlemeye yönelik nitel araştırma
sonuçlarını içermektedir. Afyonkarahisar’ın Çay ilçesine bağlı iki beldede 47
çocuk ve Afyonkarahisar kent merkezinde 4 farklı semtte 133 çocuk olmak üzere
kırsalda ve kentte toplamda 180 çocuk ile yarı yapılandırılmış drama, gözlem ve
mülakat yöntemleriyle gerçekleştirilen araştırma sonucunda; kırsal kesimde
yaşayan çocukların şehir merkezinde yaşayan çocuklara göre pazarlama kavramları
farklılığı açısından bilişsel ve davranışsal düzeyde daha zayıf oldukları
görülmüştür. Çocukların pazarlama kavramları bilinç düzeyi ile çocukların
tüketici olarak sosyalleşmesine yönelik literatürün büyük ölçüde örtüştüğü
görülmektedir. Diğer taraftan kırsal kesimde yaşayan çocuklar ile ilgili
özellikle Çin’de yapılan çalışmalar ile araştırmanın bulguları paralellik
göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Tüketici Davranışı, Çocuklara Pazarlama, Pazarlama Etiği, Okul Öncesi Yaş Grubu

Kaynakça

• BMSG Berkeley Media Studies Group. 1 Ocak 2006. Fighting Junk Food Marketing to Kids: a toolkit for advocates. Erişim Tarihi, 05.01.2015 http://www.bmsg.org/pdfs/BMSG_Junk_Food_toolkit.pdf
• Bulut, Z.A., Tekinbaş, F., Babacan, M. 2014. Okul Öncesi Yaş Grubu Çocukların Pazarlama Kavramları Farkındalığı. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 27-49. Erişim Tarihi, 02.05.2015, http://betadergi.com/ttad/yonetim/icerik/makaleler/44-published.pdf
• Buijzen, M. ve Valkenburg, P., M. 2005. Parental Mediation of Undesired Advertising Effects. Journal of Broadcasting & Electronic Media, June, 49(2), 153-165. Erişim Tarihi: 22.04.2015. http://www.ccam-ascor.nl/images/stories/publications/Journal_PDF_ENG/2005_buijz_valk_advertising_mediation.pdf
• Calvert, S. L. 2008. Children as Consumers: Advertising and Marketing. Future Of Children, 18(1), Spring. Erişim Tarihi, 13.01.2015.
• CCFC Campaign For A Commercial Free Childhood. 1 Şubat 2005. The Facts About Marketing to Kids. Erişim Tarihi, 04.01.2016, http://nepc.colorado.edu/publication/the-facts-about-marketing-kids
• Chan, K. ve McNeal, J. U. 2003. Parent-Child Communications about Consumption and Advertising in China. Journal of Consumer Marketing, 20(4), 317-334. Erişim Tarihi, 22.01.2015, Emerald.
• Chan, K. ve McNeal, J. U. 2006a. Children and Media in China: An Urban-Rural Comparison Study. Journal of Consumer Marketing, 23(2), 77-86. Erişim Tarihi, 22.04.2015. John Wiley & Sons.
• Chan, K. ve McNeal, J. U. 2006b. Rural Chinese children as consumers: consumption experience and information sourcing. Journal of Consumer Behaviour, 5, 182–192 Erişim Tarihi, 22.01.2015. John Wiley & Sons.
• Chan, K. ve McNeal, J. U. 2006c. How rural children in China consume media & advertising. Young Consumers, 7(3), 39-50. Erişim Tarihi, 24.01.2017, Emerald.
• Chan, K. ve McNeal, J. U. 2007. Chinese Children's Perception of Personal and Commercial Communication: An Urban–Rural Comparison. Asian Journal of Communication, 17(1), 97-116. Erişim Tarihi, 24.01.2017, Taylor & Francis.
• Chan, K. 2008. Chinese children's perceptions of advertising and brands: an urban rural comparison. Journal of Consumer Marketing, 25(2), 74-84. Erişim Tarihi, 23.01.2015, Emerald.
• Cram, F. ve Ng, S.H., 1999. Consumer Socialisation. Applied Psychology: An International Review, 48(3), 297–312. Erişim Tarihi, 15.08.2015. Wiley Online Library
• Ekström, K. M. 2007. Parental Consumer Learning or ‘Keeping up with the Children’. Journal of Consumer Behaviour, 6(4), 203-217. Erişim Tarihi, 25.04.2015. John Wiley & Sons.
• Haselhoff, V., Faupel, U. ve Holzmüller, H. H. 2014. Strategies of children and parents during shopping for groceries. Young Consumers, 15(1) 17–36. Erişim Tarihi, 23.01.2015, Emerald.
• John, D. R. 1999. Consumer Socialization of Children: A Retrospective Look at Twenty-Five Years of Research. Journal Of Consumer Research, 26(3) December, 183–213. Erişim Tarihi,13.07.2015, JSTOR
• Jones, S.C. ve Reid, A. 2010. Marketing to children and teens on Australian food company web sites. Young Consumers, 11(1), 57-66 Erişim Tarihi, 29.01.2015. Emerald.
• İkinci Özlem (2011 Mayıs), Reklamların Büyüyen Pazarı Çocuk Tüketiciler, Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, 66-69.
• Katke, K. 2007. The Impact of television advertising on child health and family spending - A Case Study. International Marketing Conference on Marketing & Society, 8-10 Nisan, 2007, IIMK. Erişim Tarihi,20.02.2015. http://dspace.iimk.ac.in/handle/123456789/625
• Kaur, P., ve Singh, R. 2006. Children in family purchase decision making in India and the West: A review. Academy of Marketing Science Review, 8, 1-32. Erişim Tarihi, 01.12.2014. http://www.amsreview.org/article/kaur08-2006.pdf
• Koç, İ., 2013. Öğretmenlerin Sosyal Bilgiler Dersinde Drama Yöntemini Uygulama Ve Drama Tekniklerine İlişkin Yeterliliklerinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Lindstrom M., ve Seybold, P. 2003. Brand Child Günümüz Dünya Çocuklarının Satınalma Güçleri, Tüketim Tercihleri ve Markalarla Olan İlişkileri. (1. Baskı). (A. Özer, D. Günkut, çev.). İstanbul: CSA Yayın Ajansı.
• McNeal, J. U. 1980. Children as Consumers: A Review. Journal of the Academy of Marketing Science, 7(4), 346-359. Erişim Tarihi, 01.01.2015.
• McNeal, J. U. 2000. Children As Consumers Of Commercial And Social Products. Erişim Tarihi, 01 Ocak 2015, http://www.documentacion.edex.es/docs/1801MCNni%C3%B1.pdf
• McNeal, J.U. 2007. On Becoming a Consumer- Development of Consumer Behavior Patterns in Childhood. Oxford: Butterworth-Heinemann Elsevier.
• Milliyet Gazetesi, (03.11.2013). Babasının kredi kartıyla 2 tır sanal domates aldı. Erişim Tarihi, 25.01.2017, http://www.milliyet.com.tr/babasinin-kredi-kartiyla-2-tir/gundem/detay/1786400/default.htm
• Moschis, G. P., Churchill, G. A. Jr. 1978 Kasım. Consumer Socialization: A Theoretical and Empirical Analysis. Journal of Marketing Research, 15, 599-609. Erişim Tarihi, 14.08.2015.
• Nunes, R. M. C. 2014. The Dynamics of Brand Loyalty Across a Consumer’s Lifetime: An Application to the Portuguese Fashion Market. (Yüksek Lisans Projesi). Nova Southeastern University, Florida. Erişim Tarihi, 03.01.2017, https://run.unl.pt/bitstream/10362/13903/1/Nunes.R_2014.pdf
• Özbek, V. ve Koç, F. 2009 Haziran. Kırsal kesimde ve kentlerde yaşayan ailelerin dayanıklı tüketim malları satın alma kararlarının karşılaştırılmasına yönelik bir araştırma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21) 139-156, Erişim Tarihi: 05.08.2017. http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c12s21/makale/c12s21m11.pdf
• Perez, L. 15 Mart 2007. Kids' opinions hold sway. Erişim Tarihi: 31.12.2015, http://www.kidstodayonline.com/article/464876-kids-opinions-hold-sway
• Ramzy, O., Ogden, D. T., Ogden, J. R. ve Zakaria, M. Y. Mart, 2012. Perceptions of Children’s Influence on Purchase Decisions: Empirical Investigation for the U.S. and Egyptian Families. World Journal of Management, 4(1), 30-50. Erişim Tarihi, 15.04.2015.
• Rasmussen, E. 16.11.2016. How advertisers tell our kids what they want for Christmas. Erişim Tarihi, 20.11.2016, http://www.commercialfreechildhood.org/blog/how-advertisers-tell-our-kids-what-they-want-christmas
• Ross, J. ve Harradine, R. 2004. I'm not wearing that!: Branding and young children. Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal, 8(1), 11-26. Erişim Tarihi, 22.01.2015, Emerald Group Publishing Limited.
• Schor, J. B. 2008. Understanding the child consumer. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 47(5), 486-490. Erişim Tarihi, 24.12.2014. https://pdfs.semanticscholar.org/ee8b/4e99a4f732757c39b9fd3f7f1f7f4bc1b243.pdf
• Sharma R. W. ve Dasgupta. 2009. Marketing to children: a planning framework. Young Consumers, 10(3), 180-187. Erişim Tarihi, 29.10.2016, Emerald.
• Sun, T. ve Wu, G. 2004. Consumption patterns of Chinese urban and rural consumers. Journal of Consumer Marketing, 21(4), 245-253. Erişim Tarihi, 24.01.2017, Emerald.
• Sun, T. 2009. Parental mediation of children's TV viewing in China: an urban-rural comparison. Young Consumers, 10(3), 188-198. Erişim Tarihi, 23.01.2015, Emerald.
• TUİK - Türkiye İstatistik Kurumu. 2015. İstatistiklerle Çocuk 2014. Yayın No: 4372. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası. Erişim Tarihi, 23.04.2015, http://www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=269
• TUİK - Türkiye İstatistik Kurumu. 31.01.2017. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2016. Sayı: 24638, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24638
• Valkenburg, P. M. ve Cantor, J. 2001. The development of a child into a consumer. Applied Developmental Psychology, 22, 61-72. Erişim Tarihi, 11.02.2015. Elsevier Science
• Ward, S. Eylül, 1974. Consumer Socialization. Journal of Consumer Research, 1(2), 1-14. Erişim Tarihi, 12.08.2015.
• Watne, T., Lobo, A. ve Brennan, L. 2011. Children as agents of secondary socialisation for their parents. Consumers, 12(4), 285-294, Erişim Tarihi, 23.01.2015, Emerald.
• Watson, B. 24 Şubat 2014. The tricky business of advertising to children. Erişim Tarihi: 17.06.2016 https://www.theguardian.com/sustainable-business/advertising-to-children-tricky-business-subway
• Wilson, G., ve Wood, K. Eylül 2004. The influence of children on parental purchases during supermarket shopping. International Journal of Consumer Studies, 28(4), 329-36. Erişim Tarihi, 29.11.2014. Blackwell Publishing
• Wisenblit, J.Z., Priluck, R., Pirog, S. F. 2013. The influence of parental styles on children's consumption. Journal of Consumer Marketing, 30(4), 320-327. Erişim Tarihi, 23.01.2015. Emerald
• Xu, J. 2010. Children's materialism in urban and rural china Media exposure, cognitive development and demographics. The Journal of International Communication, 16(1), 58-74. Erişim Tarihi, 24.01.2017. Taylor & Francis.