Finansal Analiz Sürecindeki Temel Mali Tablo Düzeltmelerinin Oran Analizine Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 1, 165 - 184, 22.06.2018

Hakan Sarıkale Berfu İlter

Öz

Bir firmanın mali
tabloları birçok kişi ve kurum tarafından kullanılmaktadır. Sağlıklı bir
finansal analiz yapılabilmesi için, öncelikle bu tablolardaki verilerin
firmanın gerçek durumunu yansıtması gerekir. Bağımsız denetime tabi firmalarda
dış denetçiler mali tabloların güvenilirliği ve standartlara uyumu konusunda
makul bir güvence sağlamaktadır. Ancak bağımsız denetime tabi firma sayısı
oldukça sınırlı olduğundan, diğer firmaların mali tabloları da analiz öncesinde
mevcut durumlarına uygun hale getirilmelidir. Bu amaçla, analistler firmaların
bilanço ve gelir tabloları üzerinde bazı düzeltme (aktarma ve arındırma)
işlemleri yapmaktadır. Bu araştırmada, analistler tarafından yapılan düzeltme
işlemleri ile düzeltme sonrasında oran analizinde meydana gelen değişimler
incelenmiştir. Yapılan bir uygulama üzerinde, düzeltmelerin likidite, mali
yapı, faaliyet ve karlılık oranlarını nasıl değiştirebildiği gösterilmiştir. Düzeltme
işlemleri yapılarak “mali tablo ve gerçek durum” uyumu sağlandığında,  analiz sonuçları daha sağlıklı olacaktır.
Bunun sonucunda, karar alıcıların analiz sonuçlarına dayanarak hatalı seçimler
yapması ve olası maddi kayıplar yaşanması engellenebilecektir.  

Anahtar Kelimeler

Oran Analizi, Finansal Analiz, Bilanço ve Gelir Tablosunda Düzeltme İşlemleri, Aktarma-Arındırma, Rasyo

Kaynakça

• Acer, A. 2010. Ticari Kredi Talebi Değerlendirme Sırasında Bankalar Tarafından Yapılan Mali Analiz Çalışmaları ve Bilanço Aktarma-Arındırma Politikaları, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Akdoğan, N. ve Tenker, N. 2007. Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Akgün, A. İ. 2013. Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının Finansal Analize Etkisi: İmkb’ye Yönelik Bir Araştırma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14 (1), 10-26.
• Altuğ, F. 2010. Finansal Analiz Sürecinde Sistematik Bir Yaklaşım ve Öneriler, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Aslanoğlu, S., Cengiz, S., Dinç, Y. ve Dilsiz, M. Ş. 2016. Yaratıcı Muhasebe Uygulamalarının Bağımsız Denetim Kalitesi Üzerine Etkisi: BİST’de Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak/2016, 1-24.
• Ataman, B. ve Özden, E. A. 2009. Tek Düzen Hesap Planına Göre Hazırlanan Finansal Tabloların UFRS'ye Uyarlanması ve Rasyo Yöntemi ile Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (44), 59-73.
• Atmaca, M. ve Çelenk, H. 2011. Uluslararası Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartlarının Finansal Analize Etkilerinin Regresyon Analizi İle Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak/2011, 113-125.
• Balcı, B.R. 2012. TFRS’lerin Oran Analizine Etkileri, Journal of Yasar University, 28(7), 4687-4707.
• Bektöre, S., Çömlekçi, F. ve Sözbilir, H. 1993. Mali Tablolar Analizi, Eskişehir: Birlik Yayıncılık.
• Bodur, Ç. Ş. ve Teker, S. 2005. Ticari Firmaların Kredi Derecelendirmesi: İMKB Firmalarına Uygulanması. İTÜ Dergisi/b, 2 (1), 25-36.
• Bülbül, C. 2011. Kredi Verme Sürecinde Mali Analiz Tekniklerinin Kullanılması ve Önemi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Çabuk, A. ve Lazol, İ. 2005. Mali Tablolar Analizi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çonkar, K., Ulusan, H., ve Öztürk, M. 2010. Genel Muhasebe, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dechow, P. M., Ge, W., Larson, C. R., & Sloan, R. G. 2011. Predicting Material Accounting Misstatements. Contemporary Accounting Research, 28 (1), 17-82.
• Demir, Ş. 2014. Muhasebe Hataları ve Hileleri ile Bunlara Dair Yaptırımların Yasal Mevzuat Kapsamında Değerlendirilmesi. Mödav, 2014/1, 169-193.
• Demiral, A. 2012. Ticari Banka Kredi Analizinde Bilanço Arındırma Tekniklerinin Önemi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Dönmez, A. ve Ersoy, A. 2006. Bağımsız Denetim Firmaları Bakış Açısıyla Türkiye Bağımsız Dış Denetim Sisteminin Değerlendirilmesi. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Kış/2006, Sayı: 36, 69-91.
• Emiroğlu, A. 2002. Ticari Açıdan Yatırım Projeleri, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Hennes, K. M., Leone, A. J., & Miller, B. P. 2008. The Importance of Distinguishing Errors from Irregularities in Restatement Research: The Case of Restatements and CEO/CFO Turnover. The Accounting Review, 83 (6), 1487-1519.
• Http://sozluk.net/osmanlica/MEMZUC.htm
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). 2016. Faaliyet Raporu-2015, https://www.kgk.gov.tr (Erişim tarihi: 23.12.2016).
• Kandemir, T. ve Akbulut, H. 2013. Bağımsız Denetimin Etkinliğinde Denetimden Sorumlu Komitenin Rolü: Türkiye’deki Bağımsız Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (20), 37-55.
• Kocaman, B. E. 2015. Ticaret Sektöründe Faaliyet Gösteren KOBİ'lerin Kredi Taleplerinin Değerlendirilmesi ve Mali Analizi -Uygulama Örneği-, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, YL Tezi, Ankara.
• Kula, V., Kaynar, B., ve Köylü, K. 2008. Hileli Finansal Raporlama Yaklaşımlarını Belirleyen Teşvikler/Baskılar ve Fırsatlar. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (25), 63-82.
• Maliye Bakanlığı, 1992. Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği, Resmi Gazete, Sayı: 21447, 26.12.1992.
• Poyraz, O. 2010. Kredi Talebinde Bulunan İşletmelerin Finansal Tablolarında Yapılan Düzeltme ve Arındırma İşlemleri Üzerine Bir İnceleme, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Selek, S. ve Arıkan, Z. 2004. Muhasebe Düzensizlikleri ve Vergilendirme, Vergi Dünyası Dergisi, Temmuz (275), 20-30.
• Türk Ticaret Kanunu, 2011. Resmi Gazete, Sayı: 27846, 14.02.2011.
• Xu, Y., & Zhao, L. 2016. An Investigation of Financial Expertise Improvement Among CFOs Hired Following Restatements. American Journal of Business, 31 (2), 50-65.
• Ye, C., & Yu, L. H. 2017. The Effect of Restatements on Analyst Behavior. Journal of Business Finance & Accounting, 44 (7-8), 986-1014.
• Yenigün, T., ve Aydemir, O. 2015. TMS/TFRS Uygulamalarının Oran Analizine Muhtemel Etkileri. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (65). 63-79.